Is ossenworst gezond?

Ossenworst is een worst die al sinds de 17e eeuw wordt gemaakt. Het is een rauwe worst die tegenwoordig wordt gemaakt van mager rundvlees. Het is al jaren een Nederlandse of eigenlijk Amsterdamse specialiteit waarbij veel soorten kruiden gebruikt worden. Maar is ossenworst gezond? Of zijn er redenen om niet te veel ossenworst te eten?

Wat is ossenworst?

Ossenworst is een Amsterdamse specialiteit. Ossenworst gaat helemaal terug naar de 17e eeuw. Voor het maken van de worst werd in die tijd rauw ossenvlees gebruikt en daar komt de naam ‘ossenworst’ dus vandaan. Momenteel wordt er geen ossenvlees meer gebruikt om deze specialiteit te maken, maar is er overgeschakeld naar gewoon rauw rundvlees. In de 17e eeuw werd ossenvlees op grote schaal ingevoerd vanuit Duitsland en Denemarken. Om de worst haar typische smaak te geven werd toen gebruik gemaakt van kruiden als peper, kruidnagel, nootmuskaat en foelie. Deze kruiden waren afkomstig uit het koloniale gebied Nederlands-Indië dat we nu beter kennen als Indonesië. In de 17e eeuw werd het vlees eerst lange tijd gerijpt en nadien gerookt vooraleer er worst van werd gemaakt. Het magere gerijpte ossenvlees werd gerookt op lage temperatuur om de Amsterdamse specialiteit te produceren. Zo blijft het vlees namelijk rauw. Deze techniek wordt in de 21e eeuw achterwege gelaten. Nu wordt er gewoon mager rundvlees gebruikt om de worst te maken, waarbij het vlees niet meer gerookt of gerijpt wordt.

Is ossenworst gezond?

Hierboven is al beschreven dat de ossenworst die nu in de winkel wordt verkocht, in grote mate verschilt van de specialiteit zoals ze ambachtelijk werd vervaardigd in de 17e eeuw. Het productieproces van ossenworst in de 21e eeuw vertoont grote verschillen met de oorspronkelijke bereidingswijze. Heeft dit ook gevolgen voor de gezondheid van de worst?

E-nummers

In de 17e eeuw werden er uiteraard nog geen E-nummers gebruikt. Tegenwoordig zitten er in veel producten van de supermarkt E-nummers. Hieronder ook ossenworst. E-nummers hebben een negatief imago. Maar E-nummers zijn niet meer dan hulpstoffen die door de Europese Unie zijn goedgekeurd. De Europese Unie heeft het strengste beleid op de goedkeuring van dergelijke hulpstoffen. In Amerika zijn er bijvoorbeeld meer hulpstoffen toegestaan. Toch zitten er in ossenworst hulpstoffen die twijfels oproepen.

Natriumnitriet (E250)
Het zit niet direct in alle ossenworsten, maar je kunt ossenworst tegenkomen met E-nummer E250. Dit is een conserveringsmiddel genaamd natriumnitriet. Dit E-nummer wordt veelvuldig gebruikt aangezien dit het enige bekende middel is dat botulisme (voedselvergiftiging) voorkomt. Toch kleeft er een slecht imago aan dit E-nummer. De nitriet in dit E-nummer kan namelijk mogelijk omgezet worden in nitrosaminen die mogelijk kankerverwekkend zijn. In de jaren 80 is de dosering daarom ook verlaagd. Naast deze speculatie is het duidelijk dat het niet door kinderen jonger dan 6 maanden ingenomen dient te worden aangezien nitriet de zuurstoftransport in het bloed belemmert. Nitriet zorgt ervoor dat de bloedvaten wijder worden. Hierdoor kan er hoofdpijn, lage bloeddruk en hyperventilatie ontstaan.

Voor zwangere vrouwen wordt dit E-nummer ook afgeraden aangezien het niet duidelijk is of er een link met kinderleukemie. De Gezondheidsraad toont hier geen bewijzen voor en het lijkt dan ook op een advies om zeker te zijn dat dit niet bijdraagt aan leukemie.

Minder vet in vergelijking met chorizo en salami

Ossenworst wordt momenteel vooral gemaakt van mager rundvlees. Hierdoor bevat deze Nederlandse worst minder vet dan de Spaanse en Italiaanse specialiteiten chorizo en salami. Op het gebied van vet kan geconstateerd worden dat ossenworst gezond is tegenover de chorizo- en salamiworsten. Het vetgehalte van ossenworst kan van merk tot merk verschillen. Daarom is het wel belangrijk om het vetgehalte op de verpakking na te gaan.

Vergelijking van twee ossenworsten

Veel eiwit

Wat direct opvalt is dat beide ossenworsten over veel eiwit beschikken. Eiwit is een belangrijk onderdeel voor het menselijk lichaam aangezien het de spieren opbouwt en verzorgt.

Veel zout

Een hele ossenworst opeten is niet een verstandig idee aangezien er veel zout in ossenworst zit. Dagelijks krijgt de gemiddelde mens al te veel zout binnen. Een teveel aan zout kan leiden tot een hogere bloeddruk wat weer allemaal problemen met zich meebrengt. Van de twee ossenworsten hierboven is het duidelijk dat de ossenworst van de Albert Heijn het minst gezond is. In deze worst zit namelijk meer vet, zout en suikers.

Zwanger en ossenworst?

Een andere reden om als zwangere vrouw geen ossenworst te consumeren is het feit dat ossenworst wordt gemaakt van rauw vlees. Rauwe vleesproducten worden afgeraden tijdens de zwangerschap. In rauw vlees kan namelijk de Toxoplasma gondii-parasiet voorkomen. Dit kan leiden tot toxoplasmose en dit is niet goed voor het ongeboren kind. Op lijsten voor verantwoorde voeding tijdens de zwangerschap staat ossenworst dan ook op de verboden producten-lijst. Voor mensen met een verslechterde weerstand wordt het eveneens afgeraden om rauw vlees te eten.

Conclusie

Op de vraag of ossenworst gezond is kun je stellen dat het in vergelijking met chorizo en salami inderdaad minder vet bevat, maar dat er ook E-nummers in kunnen zitten die voor jonge kinderen en zwangere vrouwen vermeden moeten worden. Bovendien zit er veel zout in ossenworst waardoor het beter als tussendoortje gegeten moet worden. Verder is het aan jezelf om te kijken of het in je huidige voedingspatroon past.