Omega 3 essentiële vetzuren voor een goede gezondheid

Het menselijk lichaam kan bijna alle vetzuren zelf aanmaken. De voor een goede gezondheid onmisbare vetzuren linolzuur (omega 6) en de nog betere alfa-linoleenzuur (omega 3) zijn daarbij echter de uitzondering. Deswege worden deze vetzuren essentiële vetzuren genoemd. Celmembranen bestaan voor een aanzienlijk gedeelte uit deze vetzuren, die zeer belangrijk zijn voor het goed functioneren van alle cellen, klieren, organen en weefsels. Daarnaast leveren vetzuren de belangrijkste brandstof voor ons lichaam, waarbij ze voor een stabiele productie van energie zorgen. Essentiële oliën hebben door het vrijkomen van chemische stoffen zoals endorfinen en encefalinen in de hersenen direct of indirect invloed op ons gevoelsleven en onze emoties. Deze boodschapperstoffen kunnen dan ook helpen bij het behandelen van depressie en/of angsten.

• Algemeen
• Het uitzonderlijke belang van omega 3 onverzadigde vetzuren
• De conditie van de celmembranen
• Docosahexaeenzuur (DHA)
• Eicosapentaeenzuur (EPA)

Algemeen

Vetzuren kunnen worden onderverdeeld in twee hoofdgroepen: de verzadigde (dierlijke) en de onverzadigde vetzuren. Daarnaast kunnen we de onverzadigde vetzuren weer indelen in: de mono-onverzadigde vetzuren (omega 9), de meervoudig onverzadigde vetzuren (omega 6) en de super onverzadigde vetzuren (omega 3). Voor een goede gezondheid is met name de juiste verhouding tussen omega 3- en omega 6-vetzuren van het grootste belang. Deze vetzuren en in vet oplosbare vitamines (A, D, E en K) worden uitsluitend verkregen door voedsel te consumeren, waar deze essentiële zuren inzitten. De hersenen bestaan voor zo'n 60% uit essentiële vetzuren. Alfa-linoleenzuur (ALA) wat voorkomt in groene bladgroenten, canolaolie, chiaolie, perillaolie, vlaszaadolie en walnoten wordt beperkt met behulp van vitamine B6, magnesium en zink door het lichaam omgezet in EPA, wat onder meer voorkomt in visolie. Vervolgens wordt EPA met behulp van vitamine B6 omgezet in DHA. Onderstaand worden uitsluitend de omega 3 onverzadigde vetzuren behandeld.

Het uitzonderlijke belang van omega 3 onverzadigde vetzuren

Vetten werden jarenlang weggezet als ongezonde dikmakers, waarvan de inname zoveel mogelijk vermeden diende te worden. Meer en meer breekt echter het besef door dat niet de hoeveelheid aan vetten belangrijk is, als wel het consumeren van de juiste vetten. De omega 3-vetzuren zorgen voor een soepele uitwisseling van informatie tussen de cellen onderling. Ze bieden bescherming tegen kanker, stimuleren ontstekingsremmende processen, laten het bloed gemakkelijker door het lichaam stromen en reguleren de bloedsuikerspiegel. Een optimale hoeveelheid van deze zuren in onze cellen brengt een goede gezondheid met zich mee. Teneinde zowel lichamelijk als psychisch goed te kunnen functioneren heeft het lichaam minimaal 500 mg EPA en DHA per dag nodig ('s ochtends innemen), waarbij DHA het belangrijkste vetzuur in de hersenen is. Voedingsdeskundigen raden meer en meer aan om EPA en DHA in te nemen middels visoliecapsules met de juiste hoeveelheid aan deze vetzuren.

De conditie van de celmembranen

Het consumeren van een juiste hoeveelheid EPA en DHA is in de praktijk door de vervuiling van de oceanen met zware metalen nauwelijks mogelijk. Men zou dan dagelijks minimaal 230 gram vette vis of 860 gram halfvette vis moeten consumeren. Bij een tekort aan EPA en DHA is het lichaam verplicht andere, minder goede vetzuren te gebruiken, waardoor men minder goed kan functioneren. Een en ander omdat de sterkte of zwakte van de celmembranen wordt bepaald door de soorten vetzuren die geconsumeerd worden.

Onderverdeling van omega 3-vetzuren

Dit vetzuur kan onder meer worden onderscheiden in EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur). Deze beide componenten zijn onmisbaar voor de opbouw en de vernieuwing van de cellen en voor de gezondheid in het algemeen. Vanwege het feit dat cellen in het gehele lichaam aanwezig zijn heeft een tekort aan EPA en DHA consequenties voor alle onderdelen van ons lichaam, zoals het overal in het lichaam optreden van ontstekingen.

Docosahexaeenzuur (DHA)

Het allerbelangrijkste vetzuur in de celmembranen is DHA. Deze stof bevindt zich niet uitsluitend in de hersenen, die grote hoeveelheden aan DHA nodig hebben, maar middels de bloedbanen ook in alle andere lichaamscellen. De meeste DHA is echter behalve in de hersenen geconcentreerd aan de zenuwuiteinden, in de mitochondriën van de zenuwcellen, in het netvlies van de ogen. Men zou kunnen stellen dat DHA de bouwstenen levert voor de celmembranen en van zeer groot belang is. Daarbij kan men in het bijzonder denken aan zwangere vrouwen en zeer jonge kinderen. Tevens vergemakkelijkt DHA de normale groei, ontwikkeling en functie van het centraal zenuwstelsel, ondersteunt het de vetverbranding, gaat hoge bloeddruk tegen en verlaagt de lipiden (vetten) omdat het de triglyceriden doet dalen. Daarnaast is DHA nuttig in de preventie van de ziekte van Alzheimer, gaat aftakeling van de gele vlek op het netvlies (maculadegeneratie) tegen en heeft een ontstekingsremmend effect omdat het in het lichaam kan worden omgevormd in resolvine D2.

Eicosapentaeenzuur (EPA)

Dit vetzuur is veel meer gelijkmatig verdeeld over het lichaam en is derhalve ook in de hersenen aanwezig. Alwaar het de hersenfuncties reguleert door het leveren van energie. Daarnaast oefent het invloed uit op ontstekingen, de immuunfunctie, de bloedvaten, de bloedstolling en de bloedtoevoer naar de hersenen. In dit kader is EPA werkzaam in de beginfase van elke ontsteking, omdat de werking van ontstekingsbevorderende hormonen afgezwakt wordt. Ook verhindert het de ontwikkeling van aderverkalking, gaat klontering van het bloed tegen en zorgt ervoor dat LDL-cholesterol zich niet afzet op de wanden van de bloedvaten. EPA ondersteunt tevens de gemoedstoestand en is zeer waardevol in de behandeling van depressie, burn-out, CVS/ME, dyslexie en stemmingsstoornissen, al dan niet gecombineerd met antidepressiva. Het werkt bij mentale problemen beter dan DHA en doet ook het niveau van de triglyceriden dalen.