Plantensterolen gebruiken voor verlagen LDL-cholesterol

Plantensterolen zijn van nature in planten voorkomende stoffen die qua samenstelling wel wat lijken op cholesterol. Wanneer plantensterolen oraal worden ingenomen dan worden ze nauwelijks door het lichaam opgenomen. Zodra ze echter de darmen bereiken vervullen ze hier een belangrijke functie. Ze zorgen er namelijk voor dat er minder van het slechte LDL-cholesterol uit voeding wordt opgenomen. Op deze manier kunnen plantensterolen bijdragen aan het verlagen van het cholesterolgehalte in het bloed.

Plantensterolen en verlaging cholesterol

• Wat zijn plantensterolen?
• Cholesterol: belangrijk maar ook gevaarlijk
• De invloed van plantensterolen op het cholesterolgehalte
• Toevoeging aan voedingsmiddelen
• Plantensterolen innemen als supplement

Wat zijn plantensterolen?

Plantensterolen - ook wel bekend onder de namen plantaardige sterolen of fytosterolen - zijn een groep van erg op cholesterol lijkende stoffen die voorkomen in bepaalde planten. Wanneer plantensterolen gewonnen worden dan ziet het eruit als een wit poeder dat onoplosbaar is in water of alchohol (net zoals dit bij cholesterol het geval is). Er zijn anno 2020 al meer dan veertig soorten plantensterolen ontdekt. De bekendste daarvan zijn beta-sitosterol, campestrol en stigmasterol. Plantensterolen kunnen in de vorm van supplementen worden ingenomen. De sterolen worden nauwelijks door het lichaam opgenomen maar dit is ook niet hun functie. Wat er gebeurt met plantensterolen nadat ze oraal zijn ingenomen, is dat ze er in de darmen voor zorgen dat er minder cholesterol wordt opgenomen. Op deze manier kunnen ze bijdragen aan het verlagen van het LDL-cholesterolgehalte in het bloed.

Cholesterol: belangrijk maar ook gevaarlijk

Cholesterol is een belangrijke stof die door het menselijk lichaam zelf wordt aangemaakt. De belangrijkste functie van cholesterol is het goed laten functioneren van verschillende celmembranen. Deze celmembranen hebben een vet-achtige buitenste laag genaamd fosfolipiden. Deze bestaan uit twee vet-oplosbare vetzuren en een water-oplosbare fosfaatgroep. De rol van cholesterol is om dit laagje flexibel te houden en te voorkomen dat er kristallen ontstaan die de werking van de celmembranen blokkeren. Cholesterol heeft dus een belangrijke functie. Echter, als we er te veel van hebben dan gaat dit zich in de vorm van plaques ophopen in de slagaderen. Daarmee neemt de kans op het ontstaan van een hart- en vaatproblemen toe.

Wanneer gekeken wordt naar het cholesterol dan wordt een onderscheid gemaakt tussen het 'slechte' LDL-cholesterol en het 'goede' HDL-cholesterol. Het LDL-cholesterol transporteert cholesterol-deeltjes van de lever naar verschillende delen van het lichaam. Het HDL-cholesterol daarentegen transporteert juist cholesterol-deeltjes van de slagaderen en weefsels terug naar de lever en heeft zo een opruimende werking. Daarom wordt ook wel gezegd dat het LDL-cholesterol verlaagd moet worden terwijl het juist goed is om het HDL-cholesterol te verhogen.

De invloed van plantensterolen op het cholesterolgehalte

Plantensterolen zijn een cadeautje van de natuur. De in celmembranen van verschillende planten voorkomende stof kan mensen helpen om hun cholesterolniveau te verlagen. Wanneer de plantensterolen de darmen bereiken hebben ze een blokkerende uitwerking op de zich hier bevindende micellen (zeer kleine structuren aan de oppervlakte van de darmwand). Doordat de plantensterolen de micellen blokkeren kan er via de darmen minder cholesterol worden opgenomen uit voeding. Hierdoor kan het gehalte LDL-cholesterol in het bloed effectief worden verlaagd (Ostlund, R.E., 2004). Een verhoogd LDL-cholesterolgehalte wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op het ontstaan van hart- en vaatziekten. Plantensterolen zijn daarom voor wetenschappers een interessant onderzoeksobject. Terwijl de cholesterolverlagende werking van plantensterolen goed gedocumenteerd is, is dit minder het geval voor wat betreft de langetermijnuitwerking op het gebied van de preventie van hart- en vaatziekten.

Toevoeging aan voedingsmiddelen

Plantensterolen komen van nature voor in ons voedsel maar we krijgen het door het eten van veel groenten alleen toch maar mondjesmaat binnen. In de Verenigde Staten, Canada en Japan worden plantensterolen regelmatig als toevoeging in voedingsmiddelen gebruikt. Binnen de Europese Unie zijn er anno 2020 vanwege de strenge criteria voor additieven een stuk minder producten met de toevoeging van plantensterolen op de de markt. Wel worden er in Nederland enkele margarines met een cholesterolverlagende werking verkocht waaraan plantensterolen zijn toegevoegd.

Plantensterolen innemen als supplement

Heb je te horen gekregen dat je LDL-cholesterol te hoog is dan zul je vaak geadviseerd worden om je voedingspatroon aan te passen. Wellicht wordt ook voorgesteld om hiervoor cholesterolverlagende medicijnen te gaan slikken. Het is in dat geval belangrijk om de adviezen van een arts op te volgen. Is je cholesterol echter licht verhoogd en is het slikken van medicatie nog niet aan de orde, dan zou je eens kunnen kijken wat het innemen van een supplement op basis van plantensterolen voor je doet. Supplementen op basis van plantensterolen zijn in Nederland verkrijgbaar van onder meer de merken NOW, Lamberts, HealthReach en Puritan's Pride.