Geneesstoffen: fytosterolen

Naast de klassieke voedingstoffen zoals eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines en mineralen, die er voor moeten zorgen dat we groeien en energie krijgen zijn er in de meeste voedingsproducten ook stoffen aanwezig die niet essentieel zijn maar wel een stimulerende en beschermende werking uitoefenen. Deze zogenaamde secundaire metabolieten in de plant zou ik geneesstoffen willen noemen. Een groep van deze geneestoffen zijn de fytosterolen

Fytosterolen

Vooral plantaardige oliën en dus ook veel zaden en noten die rijk zijn aan vetten, bevatten sterolen (bèta-sitosterol, campesterol, brassicasterol), die erg veel op cholesterol lijken, vandaar de naam fyto-sterolen. Ze hebben één of twee koolstofgroepen extra aan de zijketen van het cholesterol. Doordat ze veel op cholesterol lijken, interfereren ze competitief met de cholesterolopname in het lichaam. Veel wetenschappers zijn er van overtuigd dat een hoge concentratie cholesterol in het serum een risicofactor is voor hart- en vaataandoeningen. Daarom zijn veel campagnes gericht op een verlaging van het cholesterol, zeker sinds is aangetoond dat een cholesterolverlaging van 10% een vermindering van het risico op het krijgen van een hartaanval met 27% zou veroorzaken. De fytosterolen zijn dan ook interessante stoffen om in 'functional food' te gebruiken. Behalve dat ze interfereren met de cholesterolopname in de darm, hebben ze ook niet de ongunstige effecten van het normale cholesterol op hart en vaten als ze eenmaal zijn opgenomen.

Functional food

De 'functional foods' 'Benecol' en 'Becel pro-activ' bevatten respectievelijk stanolen en sterolen. De stanolen zijn gehydrogeneerde sterolen die met een vetzuurmolecuul uit raapzaad zijn veresterd tot stanolester. Door deze chemische bewerking zijn de plantenstanolen die van nature slecht in vet oplosbaar zijn nu wel bruikbaar in voedingsmiddelen. Uit verschillende studies blijkt dat Benecol het serumcholesterolgehalte verlaagt. Zo zou het LDL-cholesterol met 12-14% dalen, zonder dat er een verandering optrad in het gehalte HDL-cholesterol. Een nadeel van de fytosterolen is dat ze de opname van carotenen (pro-vitamine A) uit de voeding verlagen, waardoor het nieuwe product eigenlijk alleen geschikt is voor mensen met een verhoogd cholesterolgehalte en niet zozeer voor gezonde mensen of kinderen.

Maar waarom zouden we niet gewoon noten en zaden eten, die veel van die fytosterolen bevatten in plaats van op een kunstmatige en dure manier producten te ontwikkelen met gemanipuleerde sterolen. Is dit niet, het zich moeilijk maken terwijl we het gemakkelijk kunnen hebben?

Fytosterolen in voeding

Fytosterolen zitten vooral in volle granen, zaden en pitten (bijvoorbeeld vijgen, bessen en zelfs druiven- en pompoenpitten), noten bevatten tussen de 100 en 160 mg per 100gr , wortels (peentjes, radijsjes, pastinaak, knolselderij en dergelijke) en sojabonen.
Fytosterolen zijn niet afkomstig uit cholesterol (in dieren aanwezig) maar uit planten (‘fyto’). Zowel plantaardige steroïden (fytosterolen) als dierlijke (cholesterolen) kunnen in de mens omgezet worden tot cortison, testosteron (bij de man) of oestradiol (bij de vrouw), maar toediening van cholesterol is veel te gevaarlijk met het oog op aderverkalking. Daarom, zelfs als het cholesterolgehalte te laag zou zijn, is het beter fytosterolen te nemen in de vorm van de hiervoor aangegeven voedingsmiddelen.

Fytosterolen in geneeskruiden

Ook een aantal geneeskruiden, zoals Eleutherococcus, Panax ginseng, Serenoa repens (dwergpalm), Urtica (brandnetelwortel), soja, tarwekiemen, lijnzaad en pompoenpitten (100 tot 200 milligram van elk van deze gedroogde gepulveriseerde kruiden is voldoende voor een dagdosis. Neem dit gedurende 4 tot 6 weken. Al deze natuurproducten bevatten fytosterolen in nog grotere mate dan in de genoemde voedingsmiddelen.
Om de kuur af te ronden, kun je daarbij vitamine B-complex of biergistcapsules gebruiken. Vitamine B-complex versnelt en bevordert de omzetting van voedingsfytosterolen in cortison.
Zorg ten slotte voor voldoende beweging. Doe aan sport, omdat dit zorgt voor gezonde stress en de bijnieren aanzet tot een hogere productie van cortison.

Deze kuur geeft energie, kan zorgen voor betere sportprestaties en kan vooral ook bij prostaatklachten en een te hoog cholesterolgehalte gebruikt worden.