Een goede darmflora

Dat gezond eten belangrijk is voor een lang leven in goede gezondheid weten we al jaren. Toch doen we het nog niet goed genoeg, gezien het aantal te dikke en ongezonde mensen en gezien het aantal mensen met chronische ziektes of aandoeningen die ontstaan zijn door ongezond leven. De food business en supplementenindustrie speelt hier handig op in.

Wat is de darmflora?

De darmflora is de verzamelnaam voor de bacteriën die leven in de darmen, waarvan de meeste in de dikke darm. Ons lichaam is niet in staat zelf al het voedsel goed te verteren, we werken daarom met bacteriën samen. Als deze darmflora goed op orde is kunnen we ons voedsel goed verteren en hebben we een goede stoelgang.

Wat doet de darmflora?

Voordat ons eten in de darmen komt is er al het nodige aan voorwerk verricht, in de mond en de maag onder andere. Het eten is kleiner gemaakt en met speeksel, zoutzuur, gal en dergelijke verwerkt. Een flink deel van het eten is in de dunne darm ook al opgenomen, maar alles wat wij niet zelf kunnen verteren wordt voor het laatst bewaard, voor de dikke darm. Daar is ons lichaam een samenwerkingsverband aangegaan met bacteriën. Zij kunnen een deel van dat voedsel wel verteren, waardoor wij nog wat extra goede stoffen uit ons eten kunnen opnemen.

Bij het werk dat de bacteriën in de darmen doen komen stofjes vrij die onze darmen prikkelen om hun peristaltische bewegingen te maken. Door deze kneedbeweging schuift het resterende eten steeds een stukje verder richting uitgang, het zorgt ervoor dat we een goede stoelgang hebben. Daarnaast heeft dit proces ook een gunstig effect op het darmslijmvlies, dat gezonder wordt en dus beter zijn werk kan doen.

Weinig bacteriën die we via ons eten en drinken binnenkrijgen zijn in staat om het hele spijsverteringskanaal levend te doorstaan. Vooral het zoutzuur in de maag is een echte bacterie-killer. Zo zorgen we ervoor dat we geen ziekmakende bacteriën in ons lichaam krijgen. In een gezonde darmflora zijn er zoveel goede bacteriën dat een eventuele slechte bacterie die de barre tocht wel heeft overleefd weinig ruimte krijgt zich te vermenigvuldigen. Ook daarom is een gezonde darmflora dus belangrijk.

Een ander nut van de darmflora is de bescherming tegen lactose of melksuiker. Goede bacteriën breken lactose af. Wanneer deze bacteriën niet of onvoldoende aanwezig zijn ontstaat lactose-intolerantie.

Hoe houden we een gezonde darmflora?

Vezels is het toverwoord voor een goede darmflora. Vezels zijn deeltjes die zitten in plantaardige voeding. Het lichaam heeft moeite met deze deeltjes, maar de bacteriën zijn er juist gek op, zij vermenigvuldigen zich en zorgen zo dus voor een nog gezondere darmflora.

Vezels nemen veel vocht op, ze zwellen dan op en worden zacht. Omdat niet alle vezels worden verteert blijft zo de ontlasting mooi soepel. Er moet dan natuurlijk wel goed gedronken worden. Vezels die niet kunnen opzwellen zijn hard en droog wat juist een verstopping kan veroorzaken. Het goede effect van vezels wordt zo, wat de stoelgang betreft tenminste, volledig teniet gedaan.

Hoeveel vezels en vocht?

De Maag Lever Darm Stichting adviseert volwassen mannen minimaal 40 gram vezels per dag te nuttigen. Voor vrouwen is de grens op 30 gram gesteld en voor kleine kinderen vanaf 1 jaar 15 gram vezels. Dat lijkt misschien niet veel, uit onderzoek blijkt dat 68% van de mensen denkt dat ze voldoende vezels eten, toch blijkt maar 10% dit ook echt te doen.

Het tellen van vezels is best lastig. Op www.vezeltest.info kan vrij eenvoudig nagegaan worden of de genuttigde voeding voldoende vezels bevat.

Volwassenen zouden minimaal 1,5 tot 2 liter moeten drinken. Iemand die extra vezels neemt of last heeft van de stoelgang zou zelfs meer moeten drinken.

Welke vezels en welk vocht?

Er zijn twee soorten vezels, fermenteerbare of oplosbare en niet-fermenteerbare of niet-oplosbare vezels. De eerste groep wordt in de darmen door de bacteriën afgebroken. Uit deze vezels worden nog voedingsstoffen opgenomen, maar er blijft ook nog materiaal over dat voor zachte ontlasting kan zorgen. Deze vezels vinden we vooral in groente, fruit en peulvruchten.

De tweede groep, niet-fermenteerbare vezels, wordt niet afgebroken. Deze vezels zijn vooral nuttig voor een goede ontlasting. We vinden deze harde vezels in graanproducten, dus volkorenbrood, muesli, havermout en zemelen en dergelijke. Beide groepen vezels zijn nodig voor een evenwichtige voeding en goede darmflora en stoelgang.
Veel mensen menen dat ze alleen het gedronken water mogen tellen. Water is natuurlijk erg goed, er zitten geen suiker, conserveermiddelen of andere ongezonde toevoegingen in. Voor de vochthoeveelheid mag toch alles geteld worden, ook koffie, thee en alcohol en zelfs soep, vla en yoghurt. Wat alcohol betreft is het goed om te weten dat dit het slijmvlies in de maag en de slokdarm kan irriteren en daar zelfs, bij grotere hoeveelheden, de kans op kanker kan vergroten. Alcohol zou dus alleen met mate genuttigd moeten worden.