Het belang van gezonde darmen

We worden er tegenwoordig steeds op gewezen dat gezondheid begint in de darmen. De schijf van vijf kennen we al heel lang, dat gezond eten en bewegen de kans op een lang leven in goede gezondheid verhoogt weten we ook al heel lang. Toch doen we het blijkbaar nog niet goed, gezien het aantal te dikke en ongezonde mensen en gezien het aantal mensen met chronische problemen die veroorzaakt zijn door een ongezonde levensstijl.

De spijsvertering

Als we gezond en gevarieerd eten en onze spijsvertering is op orde zorgt ons lichaam ervoor dat we alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgen die we nodig hebben. We krijgen energie uit koolhydraten, bouwstoffen uit eiwitten, alle essentiële hulpstoffen uit vitaminen en mineralen, et cetera. Al deze stoffen zorgen ervoor dat ons lichaam goed functioneert en steeds weer herstelt van onze dagelijkse bezigheden. De darmen vormen een belangrijk deel van ons spijsverteringskanaal.

De darmflora

Een goede darmflora is essentieel voor de goede werking van de darmen. Het houdt de darmen gezond en zowel de darmflora als gezonde darmen zorgen voor een optimale opname van voedingsstoffen en bescherming tegen schadelijke bacteriën in de voeding. De darmflora zorgt er bovendien voor dat we lactose of melkzuur verdragen en het zorgt voor een goede stoelgang doordat de bacteriën zorgen voor stoffen die de peristaltische beweging van de darmen bevorderd.

De stoelgang

Goede voeding, met name vezels, en een goede darmwerking zorgen ook voor een goede stoelgang. Wanneer de stoelgang niet op orde is hebben we minder energie, we krijgen buikpijn of een opgeblazen gevoel, we krijgen last van verstopping of diarree of winderigheid. Een slechte stoelgang kan er zo voor zorgen dat we minder goed functioneren in het dagelijks leven, omdat we ons minder goed voelen.

Het immuunsysteem

We worden er tegenwoordig vaak op gewezen dat een groot deel van ons immuunsysteem vanuit de darmen bepaald wordt. Een slecht werkend immuunsysteem is iets waar veel mensen regelmatig last van heeft, zo’n 5% wordt er zelfs dagelijks mee geconfronteerd. De moeite waard om aandacht aan te besteden dus. In de darmen wordt door het immuunsysteem bepaalt welke stoffen en bacteriën schadelijk zijn en moeten worden opgeruimd. Ook parasieten mogen de darmwand niet passeren en moeten dus in de darmen door ons immuunsysteem worden uitgeschakeld. De darmen hebben de oppervlakte van een tennisbaan, er moeten dus heel veel vierkante meters darm goed in conditie gehouden worden, zodat ze hun taak goed blijven doen.

Prikkelbaredarmsyndroom (PDS) en psychische problemen

Mensen die last hebben van PDS verdragen bepaalde voedingstoffen niet of niet goed. Ze krijgen dan last van buikpijn of een naar gevoel in de buik en diarree, obstipatie of beide. Deze aandoening treft heel veel mensen in ons land, naar schatting zo’n 5 tot 15%, meest vrouwen. Er is over deze aandoening heel veel ontdekt de afgelopen jaren, toch weten we nog lang niet hoe het ontstaat en hoe we het kunnen voorkomen. Waarschijnlijk is er sprake van een of meerdere grotere of kleinere infecties in de darmen. In ieder geval is het nuttig moeite te doen de darmen zo lang mogelijk gezond te houden.

Nieuw onderzoek lijkt aan te tonen dat er bij PDS sprake is van miscommunicatie tussen de hersenen en de darmen. Er lijkt ook een verband te bestaan tussen darmen en psychische problemen, zoals depressies en paniekstoornissen. Meer dan 90% van de serotonine zit in de darmen. Antidepressiva die de activiteit van de serotonine in de hersenen verhogen en werkzaam zijn tegen psychische klachten blijken ook PDS te verlichten. Deze medicijnen hebben echter dusdanige bijwerkingen dat ze niet voor PDS worden voorgeschreven. Een verbetering van PDS moet daarom gezocht worden bij het zoveel mogelijk op conditie brengen en houden van de darmen.

Darmkanker

Darmkanker staat bij vrouwen op de tweede plaats van meest voorkomende kankersoorten en bij mannen op de derde plaats. Het aantal gevallen stijgt ieder jaar nog. Darmkanker kan genetisch bepaald zijn, maar altijd geldt dat het eetpatroon een grote invloed heeft op de kans op darmkanker. Beschermend werkt het eten van groente en fruit en het nuttigen van voedingsvezels. Risico verhogend blijkt het eten van rund-, kalfs-, varkens- en lamsvlees, het eten van aangebrand eten, van zout en veel vet. Veel lichaamsbeweging werkt beschermend, terwijl overgewicht en veel alcoholgebruik het risico vergroot.

Divertikels of darmpoliepen

Naar schatting heeft de helft van de 50+’ers darmpoliepen. Divertikels is een welvaartsaandoening die ontstaat door het eten van weinig vezels, veel eiwitten en vetten. Op zwakke plekken in de darmwand ontstaan uitstulpingen. De meeste divertikels worden nooit opgemerkt. Als etensresten in de divertikels blijven steken kan de plek gaan ontsteken, dan krijgt de getroffene pijn in de buik, obstipatie, bloedverlies bij de ontlasting en eventueel koorts. Wanneer zo’n situatie aanhoudt kan de divertikel openbarsten en kan er een darmperforatie ontstaan. Dan breidt de ontsteking zich uit naar de buikvlies wat levensbedreigend kan zijn.