Wat wil jouw baby het liefst, een duim of de fopspeen?

Vooral in de eerste maanden na de geboorte hebben baby's een sterke zuigbehoefte. Door het zuigen komt de melkproductie bij de moeder op gang en wordt de baby voorzien in zijn eerste levensbehoefte. Sommige baby’s hebben naast de voedingen nog extra zuigbehoefte. Ze bevredigen deze behoefte door te duimen of door te sabbelen aan een fopspeen. Na ongeveer zes maanden neemt de zuigbehoefte af en wordt sabbelen een gewoonte. Dit is een goed moment om het sabbelen af te leren. Sabbelen kan op de langere termijn problemen aan het gebit veroorzaken.

De zuigbehoefte van een baby

De eerste maanden na de geboorte heeft de baby een sterke zuigbehoefte. Dit heeft hij nodig om te kunnen overleven. Door hard te zuigen komt de borstvoeding bij de moeder namelijk goed op gang, waardoor de baby voldoende voeding binnen krijgt. Het zuigen is ook goed voor de ontwikkeling van de kaak en voor de ontwikkeling van het gevoel in de mond. Daarnaast heeft zuigen een rustgevende werking en valt een baby gemakkelijk in slaap. Niet alle baby’s hebben naast de voedingen een sterke zuigbehoefte. Vooral borstgevoede baby’s kunnen hun zuigbehoefte bevredigen tijdens een voeding omdat borstvoeding over het algemeen langer duurt dan flesvoeding.

Minder zuigbehoefte na een paar maanden

Na een maand of drie neemt de zuigbehoefte af en na zes maanden wordt het sabbelen een gewoonte. Vanaf dat moment kun je het sabbelen langzaam afleren. Als de baby inslaapt met de fopspeen in de mond, haal hem dan na ongeveer twintig minuten uit de mond. De baby is in diepe slaap en slaapt dan gewoon door. Sluit het mondje om te voorkomen dat de baby door de mond gaat ademen. Na een half jaar gebruik je de speen alleen nog bij het inslapen. Je kunt de baby ook leren dat de fopspeen in bed blijft en niet mee mag naar de woonkamer. Om problemen aan het gebit en het gehemelte te voorkomen kun je het sabbelen beter voor het eerste jaar helemaal afleren.

Borstvoeding en zuigbehoefte

De eerste maand is het beter voor baby’s die borstvoeding krijgen om buiten de voeding niet te sabbelen aan een duim of speen. De borstvoeding moet worden gestimuleerd en de baby moet leren om goed aan de borst te drinken. Bij het drinken aan de borst gebruikt de baby een andere techniek dan bij het zuigen op een speen. Een combinatie kan verwarring bij de baby veroorzaken. De kans bestaat ook dat er dan tijdens het voeden te weinig wordt gedronken omdat de zuigbehoefte is bevredigd. De melkproductie loopt terug en de baby krijgt onvoldoende voeding binnen.

Duimen

Er zijn baby’s die al in de baarmoeder duimzuigen en ook na de geboorte weet een baby zijn duim te vinden. Baby’s die duimen hebben vaak een voorkeur voor één van beide duimen. Omdat een baby de eerste maanden nog moeite heeft met de coördinatie, kost het hem veel inspanning om langere tijd op zijn duim te zuigen. Na drie maanden gaat dit al heel wat beter. Het voordeel van duimen is dat de baby dit naar behoefte kan doen. Een duim is altijd beschikbaar. Bij de meeste kinderen stopt het duimen rond een jaar of vier vanzelf.

De voor- en nadelen van duimzuigen

• Een duim is altijd beschikbaar.
• Duimzuigen geeft een gevoel van troost, veiligheid en geborgenheid.
• Het is rustgevend.
• Het is goed voor de ontwikkeling van de kaak, bij jonge baby's.
• Het is goed voor het gevoel in de mond.
• Er bestaat een grotere kans op gebitsproblemen als het blijvende gebit doorkomt.
• Het kan zorgen voor spraakproblemen.
• De kans op gaatjes in het gebit is groter.

Zuigen op een fopspeen

Een fopspeen oefent minder druk uit op de tanden, de kaken, en het gehemelte dan een duim. Omdat een fopspeen altijd in het midden van de mond zit, is het minder belastend voor het gebit en het gehemelte. Nadelen zijn dat de baby de fopspeen nog wel eens kwijt raakt en hem niet zelf in de mond kan stoppen. Om dit te voorkomen trek je zacht aan de speen, nadat je hem in de mond van de baby hebt gestopt. De baby gaat in een reflex sterk aan de speen zuigen waardoor deze beter blijft zitten. Het gebruik van een fopspeen zou ook de kans op wiegendood verminderen omdat de baby zich minder vaak omdraait tijdens het sabbelen en de tong wordt naar voren geduwd zodat de keel vrij is.

Fopspenen van rubber of siliconen

Het zuiggedeelte van een fopspeen heeft een speciale vorm en is gemaakt van rubber of siliconen. Een rubberen speen is soepeler dan een siliconen speen waardoor het minder nadelig is voor het gebit en de kaak. De hele speen bestaat uit rubber, ook het schildje. Rubber heeft snel dezelfde temperatuur als de mond. Rubber heeft als nadeel dat het sneller slijt. De speen smaakt en ruikt naar rubber. Een siliconenspeen is sterker en veroorzaakt geen latex allergie. Siliconenspenen geven geen geur of smaak af. Ze worden vaker gebruikt dan rubberen fopspenen omdat het sterk materiaal is.

Het schoonmaken van fopspenen

Een fopspeen moet geregeld worden schoongemaakt omdat het een bron is van bacteriën. Als de speen is gevallen, spoel hem dan schoon onder stromend water. Een fopspeen kan in de vaatwasser of met de hand worden afgewassen. Controleer de speen voor gebruik op beschadigingen en vervang hem na zes weken.

Een grotere kans op oorontsteking of keelontsteking door sabbelen

Een baby die veel duimt of sabbelt op een speen heeft een grotere kans op het krijgen van een keelontsteking of een oorontsteking. Deze baby's ademen meer door hun mond. De mond blijft open staan wanneer de duim of fopspeen eruit is gevallen, tijdens de slaap. De mond droogt uit, de baby slikt minder vaak en bacteriën vermeerderen zich daardoor gemakkelijker. Om dit te voorkomen duw je het mondje voorzichtig dicht als de baby in slaap is gevallen.