Slaapproblemen bij kinderen: wat houdt normaal slapen in?

Kinderen verschillen niet alleen in de manier waarop ze spelen, eten of praten, ze verschillen ook in de wijze waarop ze slapen. Het globale verloop van hun slaapgedrag is echter voor bijna alle kinderen gelijk. In hun eerste weken en maanden hebben jonge baby’s totaal andere slaapfasen en -patronen dan wij, en zijn hun slaapgewoonten meestal onvoorspelbaar. Het is nuttig om dit verschil te kennen, zodat u weet wat u kunt verwachten en wanneer u dient in te grijpen.

Als ze 4 jaar zijn, hebben de meeste kinderen echter een min of meer volwassen slaappatroon. Het enige grote verschil tussen individuele kinderen is de hoeveelheid slaap die ze nodig hebben. Hoewel kinderen ook in dit opzicht van elkaar verschillen, hebben de meesten voor een optimale gezondheid een aanbevolen minimum hoeveelheid slaap nodig.

l tot 3 maanden

De uitdrukking ‘slapen als een baby’ is goed gekozen. In de eerste weken van hun leven slapen baby’s gemiddeld 16 uur per etmaal, gelijk verdeeld over dag en nacht. Het leven van de ouders zou een stuk gemakkelijker zijn als hun baby deze periode aaneen zou slapen, maar natuurlijk is de slaap verdeeld in vele cycli van 2 tot 4 uur.

Dit onvoorspelbare patroon komt voort uit de trage ontwikkeling van de biologische klok , wat inhoudt dat pasgeborenen geen verschil kennen tussen dag en nacht. In plaats van daglicht of duisternis als signalen op te pakken, vertrouwen ze deze eerste paar weken meer op hun maag, en worden ze wakker of slapen ze in als ze respectievelijk honger hebben of verzadigd zijn.

De meeste baby’s kunnen met 10 weken dag van nacht onderscheiden, een ontwikkelingsstadium dat ouders met veel opluchting verwelkomen. Als de slaapjes overdag aan het eind van de derde maand van ongeveer vier naar drie worden teruggebracht, slapen ze ‘s nachts langer aaneen. In feite slaapt driekwart van alle baby’s met 3 maanden ‘s nachts langere tijd achterelkaar.

3 tot 6 maanden

In deze periode vindt er een snelle ontwikkeling plaats, en hebben baby’s u ongeveer 14 uur slaap nodig. Hoewel deze ontwikkeling bepaald wordt door de biologische klok van de baby, is het ook een periode waarin ouders de tijdstippen waarop de baby slaapt sterk kunnen beïnvloeden; dit heeft voordelen voor zowel de baby als voor henzelf. De reden hiervan is dat baby’s met 3 tot 4 maanden niet alleen biologisch gezien de nacht kunnen doorslapen, maar ook steeds meer ontvankelijk zijn voor door de ouders ingestelde patronen. Waarschijnlijk gaat het hier om een vroege kans om de baby slaaptraining te geven die niet mag worden gemist.

6 tot 12 maanden

In deze periode vindt er een duidelijke verschuiving plaats in de tijd dat de baby ‘s nachts en overdag slaapt, en met 9 maanden hoeven de meeste baby’s alleen ‘s ochtends en ‘s middags nog een dutje te doen. Ook komt er meer patroon te zitten in het aantal uren dat de baby ‘s nachts slaapt. Hierdoor kunnen ouders activiteiten rond de baby beter inplannen en, minstens zo belangrijk, zelf beter en rustiger slapen.

l tot 3 jaar

Op een gegeven moment halverwege deze periode is het voor de meeste baby’s normaal om hun ochtendslaapje te verschuiven naar het middaguur. Dit slaapje duurt dan meestal anderhalf tot 2 uur en heeft tot gevolg dat het middagslaapje kan worden overgeslagen.

Tegen de leeftijd van 3 jaar wordt de lengte van dit slaapje teruggebracht tot ongeveer een uur. Dit wordt aangevuld met een 11 uur durende nachtrust, wat het leven voor de ouders vaak vergemakkelijkt. In deze periode worden goede slaapgewoonten vaak eenvoudig verstoord; de slaap-waakcyclus is nog in ontwikkeling en raakt snel in de war door vakanties, ziekten of een verandering in de slaapomgeving. Daarom is het belangrijk een goed bedtijdritueel aan te houden.

3 tot 6 jaar

Tegen het midden van deze periode is het dagelijks ritme volledig tot ontwikkeling gekomen. Zolang kinderen ‘s nachts goed slapen, hoeven ze overdag geen dutjes meer te doen. Het feit dat ze een volwassen slaappatroon hebben gekregen, wil echter niet zeggen dat ze veel minder behoefte aan slaap hebben. Dit is belangrijk om te onthouden, want een slaaptekort zal nog altijd invloed hebben op het gedrag.

Biologische klok

De lichaamsklok is het voornaamste regelmechanisme voor slapen en waken. Hij regelt de huishouding van hormonen die betrekking hebben op stemming, energie en slaapgedrag. De lichaamsklok gebruikt signalen als zonlicht en duisternis om te weten wanneer er slaaphormonen moeten worden geproduceerd en stilgelegd. De klok doorloopt deze hormonen in cycli van 24 tot 25 uur, bekend als het circadiaans ritme. Zonder deze cyclus werkt de lichaamsklok niet.