Obstipatie bij baby’s

Een veelgehoord probleem bij pasgeboren baby’s is obstipatie. Veel ouders maken zich hierom zorgen, toch is het een veelvoorkomend verschijnsel doordat het zenuwstelsel van je baby zich nog moet ontwikkelen. Heel simpel gezegd: een baby voelt dat zijn endeldarm vol zit, maar moet alleen nog leren poepen. Obstipatie klachten bij baby’s verdwijnen na een aantal maanden vanzelf weer, toch is het handig om te weten wat je er tegen kunt doen en waar je zoal op moet letten.

Oorzaken van obstipatie bij je baby

We spreken pas van obstipatie, ofwel verstopping, als de ontlasting van je baby weinig frequent komt en hard of korrelig is. Dit betekent dat er sprake is van obstipatie wanneer er minder dan drie keer per week ontlasting is en deze ook moeilijk komt en hard en droog is. Zoals aangegeven moet een baby nog leren van zijn ontlasting af te raken. Hij voelt dat zijn darmen vol zitten, maar door het nog niet volledig ontwikkeld zenuwstelsel krijgt hij nog niet tijdig de juiste signalen. Dat is ook de reden waarom je pasgeboren baby’s vaak rood ziet aanlopen tijdens het los willen laten van hun ontlasting. Ook is rectum een stuk nauwer dan bij volwassenen, wat ervoor zorgt dat de ontlasting nog moeilijker naar buiten kan komen.
Andere mogelijke oorzaken van obstipatie kunnen zijn:

• Voedselallergie: Een kenmerk van voedselallergie is harde ontlasting, toch zal dit gepaard gaan met andere kenmerken van allergieën. Denk hierbij aan uitslag of jeuk. Bij twijfels kun je het best contact opnemen met je huisarts of je laten informeren op het consultatiebureau.
• Kloofje bij de anus: Wanneer er bij de anus van je kindje een kloofje is, zal je kindje zijn ontlasting proberen op te houden om pijn te voorkomen. Ook hierbij geldt: laat je kindje nakijken bij de huisarts, kinderarts of informeer bij het consultatiebureau. Vaak is dit eenvoudig op te lossen met een zalf in combinatie met laxerende voeding voor zuigelingen.
• Een niet correcte verhouding van zuigelingenvoeding en water. Vaak is dit met een kleine aanpassing eenvoudig op te lossen.
  

Oplossingen, aanpak en behandeling

Vaak is obstipatie met kleine veranderingen of behandelingen eenvoudig te verhelpen. Wel is het van belang om eerst te kijken of er geen lichamelijke oorzaken zijn. Bij een pasgeboren baby moet daarom altijd goed in de gaten worden gehouden of het geen aangeboren afwijkingen heeft waardoor het kind weinig tot geen ontlasting kan hebben. Daarom wordt er door de kraamzorg ook nadrukkelijk in de gaten gehouden wanneer je baby zijn eerste ontlasting heeft en hoe deze eruit ziet. Mocht er toch last zijn van obstipatie dan kunnen de volgende tips en behandelingen mogelijk goed helpen.

• Onder begeleiding van een arts of het consultatiebureau wordt goed gekeken naar het voedingsschema. Door eenvoudige aanpassingen kan obstipatie makkelijk verdwijnen.
• Het is van belang dat je baby binnen de eerste 24 uur tot 48 uur meconium als ontlasting heeft. Dit is de eerste teerachtige zwarte ontlasting na de geboorte.
• Laxeermiddelen worden bij baby’s en jonge kinderen meestal afgeraden (of enkel aangeraden op advies van een dokter) omdat hier vaak uitdroging mee gepaard gaat.
• Soms wordt er geadviseerd om relax oefeningen te doen of om meer te bewegen. Beweging zet de darmen aan het werk en kan er voor zorgen dat de stoelgang op gang komt. Ook het voorkomen van stress zorgt voor een minder gespannen darmstelsel.
• Het wordt afgeraden om aan melkvoeding meel, suiker of olie toe te voegen. Er is namelijk nooit wetenschappelijk aangetoond dat dit werkt. Wel verstoor je hiermee het voedingsevenwicht.
• Bij verergering van klachten wordt altijd geadviseerd contact met een arts of het consultatiebureau op te nemen.
• Een grotere toevoeging van vocht in een maaltijd kan al zorgen voor een soepelere stoelgang. Met name in de periode dat uw kindje overstapt van melk op vast voedsel komt dit voor. Ook het eten van vele fruitsoorten en volkoren producten kunnen de stoelgang op gang helpen.

Complicaties bij obstipatie

Wanneer de obstipatie ernstige vormen aanneemt of langdurig aanhoudt kunnen er allerlei vervelende complicaties bij komen kijken. Hieronder de meest voorkomende:

• Het ontstaan van een prolaps: Wanneer je baby hard moet persen om de ontlasting naar buiten te krijgen kan er een stukje darm dat aan het rectum zit mee naar buiten komen.
• Het ontstaan van een scheurtje bij de anus (fisuren): Door zowel het harde persen als de harde ontlasting kan dit scheurtje ontstaan. Vaak komt er bij de ontlasting ook wat bloed mee naar buiten.
• Impactio: Wanneer de ontlasting zo hard is en vast gaat zitten in het rectum spreken we van impactio. De ontlasting zal dan manueel of met een darmspoeling verwijderd moeten worden.
• Het ontstaan van aambeien: Door het harde persen en de harde ontlasting kunnen de aderen die zich in het rectum bevinden uitzetten en zelfs naar buiten komen. Echter is het ook vaak zo dat aambeien juist voor obstipatie zorgen, dit komt echter niet vaak voor bij pasgeboren baby’s.
  

Opereren

Soms is het niet mogelijk een operatie te vermijden, bijvoorbeeld omdat een stukje darm geen tot te weinig prikkels geeft voor ontlasting. Een andere mogelijk reden tot operatie is de ziekte van Hirschsprung. Deze ziekte kan enkel na grondig onderzoek worden vastgesteld. Kenmerken van de ziekte zijn o.a. het hebben van een bol buikje, geen eerste meconium ontlasting hebben gehad, braken, vertraagd en ziek zijn. Bij deze ziekte is het zenuwstelsel aan het uiteinde van het darmstelsel niet goed ontwikkeld.

Operaties bij obstipatie zijn een veelvoorkomende ingreep. Echter verschilt het sterk per situatie en oorzaak hoelang en hoe die ingreep precies uitgevoerd wordt. Een operatie, wordt met name bij pasgeboren baby’s het liefst voorkomen door eerst alle andere mogelijke behandelingen te proberen. Na de meeste operaties blijven bij deze baby’s vaak de neiging tot obstipatie bestaan, hierom worden er na een operatie vaak nog laxeermiddelen gegeven.