Failure to thrive: wanneer de groei van je kind achterblijft

De ontwikkeling en groei van een kind wordt nauwkeurig bijgehouden door het meten van de hoofdomvang, het gewicht en de lengte van het kind. Dit gebeurt tijdens de geboorte en op diverse momenten in het kinderleven. Wanneer het kind significant naar beneden afwijkt van de verwachte waarden wat betreft gewicht of lijn van gewichtstoename spreekt men van 'failure to thrive'.

'Failure to thrive': groeiachterstand van de baby

Het volgen van de ontwikkeling van een jong kind is erg belangrijk. De ontwikkeling van een kind wordt afgezet tegen een gemiddelde waarde van kinderen van dezelfde leeftijd, sekse en etniciteit. Een sterke afwijking van deze verwachte gemiddelde waarde kan een indicatie van een probleem zijn. Wanneer een kind sterk boven of onder de gemiddelde waarde ligt wat betreft een lichamelijke ontwikkelingstaak is een uitgebreid onderzoek aan te raden. Een afwijking van het gemiddelde kan op elk moment plaatsvinden en beide richtingen betreffen (boven of onder de gemiddelde waarde).

Met 'failure to thrive' wordt bedoeld dat het kind een significant lager gewicht heeft dan verwacht mag worden en/of dat het kind significant minder in gewicht toeneemt. De term 'failure to thrive' wordt in principe gebruikt voor kinderen waarbij enkel het gewicht achterblijft. De lengte en de hoofdomvang zijn over het algemeen niet of in veel mindere mate aangedaan dan het gewicht van het kind.

'Failure to thrive' is een verschijnsel dat vrij vaak voorkomt en dan met name in de eerste twee levensjaren van het kind, hoewel het ook op andere momenten in de kindertijd voor kan komen. 'Failure to thrive' is geen vaststaande diagnose maar een beschrijving van een fysieke staat.

Oorzaken van 'failure to thrive'

Wanneer vermoed wordt dat er sprake is van 'failure to thrive' bij een kind dient er altijd nader onderzoek gedaan te worden naar mogelijke andere verklaringen. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat het kind twee erg kleine ouders heeft waardoor het logisch is dat het kind ook vrij klein is. Het kan ook het geval zijn dat het kind te vroeg geboren is. Het kind is dan feitelijk jonger dan de gemiddelden waar het mee vergeleken wordt.

Meer pathologische verklaringen voor 'failure to thrive' kunnen in drie hoofdgroepen verdeeld worden:

• Inadequate inname van voedsel
• Verminderde opname of verwerking van voedsel
• Excessief energieverbruik

Inadequate inname van voedsel

Inadequate inname van voedsel is de meestvoorkomende onderliggende oorzaak van 'failure to thrive'. Dit kan veroorzaakt worden door een gebrek aan beschikbaar voedsel, een gebrek aan kennis over het voeden van de baby, depressie van de moeder en specifieke eisen die aan de voeding gesteld worden. In de meeste gevallen gaat er iets mis met de interactie van de ouders en het kind. De ouders geven het kind bijvoorbeeld te weinig voeding, het kind weigert genoeg voedsel in te nemen of een combinatie van beide. Er kunnen echter ook specifieke aandoeningen ten grondslag liggen aan de inadequate inname van voedsel, waaronder een gespleten verhemelte en cardiovasculaire afwijkingen.

Verminderde opname of verwerking van voedingsstoffen

Een verminderde opname of verwerking van de voedingsstoffen in het lichaam is over het algemeen te wijten aan gastrointestinale (maag-darmstelsel) afwijkingen wat leidt tot slechte verwerking, verminderde opname of excessief verlies van voedingsstoffen. Hierbij kan je denken aan braken en diarree.

Excessief energieverbruik

Sommige kinderen hebben een hoger metabolisme dan andere kinderen. Dit kan veroorzaakt worden door een chronische ziekte of door infecties en dergelijke.
Hoewel de meest voorkomende oorzaken van 'failure to thrive' met het voedingsgedrag te maken hebben is het belangrijk om de minder voorkomende organische problemen uit te sluiten. Dit gebeurt gewoonlijk door gedurende een tijd een soort van dagboek bij te houden waarin bijgehouden wordt wat de baby eet, wanneer en hoe het voeden verloopt. Een diëtist kan helpen de precieze calorie-inname bij te houden. Aanvullend kan informatie verkregen worden over de gezondheid van de ouders, eerdere kinderen en sociale omstandigheden van het gezin. Tot slot worden de eventueel eerdere lichamelijke problemen van de baby onderzocht en geanalyseerd.

Behandeling van 'failure to thrive'

De behandeling van 'failure to thrive' is sterk afhankelijk van de onderliggend oorzaak van de achterblijvende of vertraagde groei. Soms is een aangepast dieet voldoende, bijvoorbeeld wanneer de baby coeliakie heeft en op een glutenvrij dieet gezet wordt. In andere gevallen dient een onderliggende infectie bestreden te worden met medicijnen. Daarnaast is de behandeling er op gericht de groeiachterstand weg te werken door een verhoogde inname van voedingsstoffen. In sommige gevallen worden vitamine en mineralensupplementen toegediend en in kinderen die ernstig ondervoed zijn geraakt kan een opname in het ziekenhuis noodzakelijk zijn.

De meer psychosociale oorzaken van 'failure to thrive' (bijvoorbeeld het niet goed aan kunnen leggen van de borst of minder geschikte voeding geven) kunnen behandeld worden door de ouders of verzorgers van het kind informatie te verstrekken over het voeden en bijbehorende tips en trucs.