Hoe ontstaan eetproblemen bij jonge kinderen?

Eetproblemen bij jonge kinderen, in de leeftijd van 0 tot 4 jaar, zijn een veel voorkomend verschijnsel. De eetproblemen betreffen over het algemeen moeilijk eetgedrag, zoals zeer weinig eten, zeer traag eten, een kieskeurig en grillig eetpatroon hebben, bepaald voedsel weigeren, moeite hebben met slikken en/of bang zijn om te slikken.

Oorzaken van eetproblemen

Eetproblemen zijn bij kinderen meestal een vorm van lichaamstaal, waarmee een kind laat weten dat het niet goed gaat met hem of haar. Dit kan voorkomen voor of na een ziekte, als er emotionele problemen zijn, als de sfeer niet goed is, als er te weinig aandacht is of als de basisveiligheid wordt aangetast.

Eetproblemen hebben vaak te maken met:

• behoeftebevrediging
• overbezorgdheid van de ouder
• aandacht trekken
• wel snoepen/niet eten
• scherpe smaak/teveel kruiden
• ziekte
• veranderingen in de zelfstandigheid van het kind
• koppigheid (horend bij de peuterperiode)
• machtstrijd ouder-kind
• oververmoeidheid van kind (of ouder)
• temperament

Eetproblemen in de ontwikkelingsfase van het kind

De eetproblemen van het jonge kind hangen veelal samen met de ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevindt:

Babyfase:

• een met de groei samenhangende verandering van voedselbehoefte;
• overgang van vloeibaar naar vast voedsel.

Peuterfase:

• vanaf ongeveer 1,5 jaar wil het kind zelf eten maar doet dit nog erg onhandig;
• de koppigheidsfase: een kind toont zijn eigen wil door vaak ‘nee’ te zeggen, ook tegen het eten.

Factoren die van invloed zijn op het eetprobleem

Zowel kindfactoren als ouderfactoren en omgevingsfactoren kunnen bijdragen aan het ontstaan en in standhouden van de eetproblemen:

Kindfactoren:

• lusteloosheid, verdriet of gebrek aan (basale) veiligheid;
• pijn (bijvoorbeeld bij doorkomen van tanden);
• imitatie (bijvoorbeeld van zus of broer);
• eten wordt gezien als spel en niet als eten;
• temperament;
• haast van het kind, omdat het verder wil spelen;
• verzet of protest tegen iets wat het kind niet zint (slecht eten als communicatiemiddel).

Ouderfactoren:

• onduidelijk voedingsschema;
• gebrek aan regelmaat, gewoonten of afspraken;
• verschillende mening van ouders over wat gewenst is aan tafel;
• veelvuldig geven van tussendoortjes;
• inconsequente stijl van omgaan en grenzen stellen;
• onvoldoende luisteren naar wat het kind wil communiceren met het moeilijk eten;
• oververmoeid zijn;
• relatie- of andere problemen die een emotionele blokkade veroorzaken.

Omgevingsfactoren:

• ingrijpende gebeurtenis (bijv. ziekte, ziekenhuisopname of verhuizing);
• spanningen en opwinding onder het eten (bijv. door ruzie of televisie die aanstaat);
• de sfeer aan tafel.