Voorkom een burn out

Kan je een burn out voor zijn? Voor de een een absolute waarheid en de ander waagt het te bestrijden. Feit is wel dat er een aantal kenmerken zijn die je - als je bewust met het proces bezig bent - kunt herkennen. De vraag is alleen of de man of vrouw die op een burn out afstevent die kenmerken herkent. Meestal niet, immers anders er veel minder mensen een burn out hebben, toch? Toch zijn er ook genoeg wetenschappers die dat bestrijden en aangeven dat wanneer je jezelf dwingt stil te staan bij je drukke bestaan, je een burn out voor kunt zijn. Het gaan hier om een bewustwordingsproces en aansluitend actie kunnen én willen nemen.

Definitie burn out

Als je op internet naar definities gaat zoeken, kom je van alles tegen.

• ”Engels woord voor zich over de kop werken. “
• “Het gevoel het (werk) niet meer aan te kunnen, maar vooral een gevoel van nutteloosheid en machteloosheid. “
• “Burn-out is het eindstadium van langdurige, vaak jarenlange, roofbouw op het lichaam. “
• “Een burn-out ontstaat als mensen ondanks de stress en de spanningsklachten stug door blijven gaan.”
• “Overspannenheid.”
• “Specifieke vorm van stress. “
• “Burn out betekent zoiets als afgebrand, uitgeblust en emotioneel uitgeput zijn.”

Het verschilt allemaal een klein beetje van elkaar, maar de grote lijn is helder. Wel is het zo dat het in veel gevallen werk gerelateerd is (of waar werk de grootste veroorzaker is van het totaalplaatje).

Herkennen

Als je bijvoorbeeld moe bent en het is niet te herleiden naar een zware fysieke of mentale inspanning die dag, dan is het goed te “volgen” in hoeverre de vermoeidheid verdwijnt of aanhoudt. In dat laatste geval kan er reden tot bezorgdheid zijn, want je kunt op een burn out afstevenen. Dit geldt ook voor vergelijkbare aspecten. Een eenvoudige regel leert ons dat de voldoende slaap je moet kunnen doen laten herstellen. Als dat langere tijd niet het geval is, is er meestal iets aan de hand.

Maar ook als je gewoon al langere tijd druk druk druk bent, en nog geen concrete klachten hebt, kan je richting een burn out gaan. Enkele kenmerken die vaker voorkomen:

• Als je meer dan normaal last hebt van zaken die je vergeet. Cortisol (het stresshormoon) kan zorgen dat je geheugen tijdelijk minder goed werkt.
• Als je maar niet de slaap kunt vatten en je hersenen als het ware niet uit kunt schakelen.
• Slaap je meer dan gemiddeld en ben je overdag in meer of mindere mate moe.
• Waar sporten normaal een prima uitlaat klep kan zijn, is dat nu niet meer. Je hebt moeite met het sporten of het geeft niet dat prettige gevoel wat je normaal na het sporten hebt.
• In de ochtend “wakker worden” met een sterk bakje koffie, hebben we allemaal wel eens … maar heeft dat bakje koffie niet dat gewenste effect?

Handelen

Als je langer van een of meer klachten last hebt, wordt het tijd om na te gaan denken om die burn out voor te zijn. Als je je in een vroeg stadium realiseert dat je iets moet veranderen, dan kan je het vaak nog voor zijn. Zit je in een stadium verder, dan kan professionele hulp nog wel eens raadzaam zijn.

Bekijk je leefpatroon en pas aan

Er vanuit gaande dat je de burn out voor bent, is het goed naar je leefpatroon te kijken en opnieuw gaan organiseren. Maar met alleen organiseren ben je er niet. Je zult ook moeten gaan strepen of eigenlijk prioriteiten stellen. Je kunt wel alles willen, maar als dat niet in je patroon past, zal je toch echt moeten gaan strepen. Dit is niet een kwestie van “even” tot het weer beter gaat, dit is een permanente oplossing.

Zorg dat er afwisseling in je agenda zit en zorg dat je voldoende daglicht ziet. Het maakt niet uit of je nu wandelt met de hond, sport of voor dagelijkse dingen buiten vertoeft.
Vaak is werk een “boosdoener” maar maak de onderverdeling in te druk op het werk of werk wat demotiverend is. Te druk kan je aanpassen, waarbij je soms moet snijden in je pakket of delegeren. Bij een niet prettige werksfeer, om wat voor reden dan ook, ligt het anders. Het proces, in overleg met een leidinggevende, te veranderen kan een optie zijn. Soms is een andere werkgever zoeken, de beste optie. Niet eenvoudig voor de man of vrouw die het eng vindt … maar gezondheid is toch net iets belangrijker dan je angst.

Bewust proces

Je lichaam geeft aan wat het kan en wat niet en als je bewust met het proces bezig bent, zorg dan ook dat je van je lichaam als signalering een bewust proces maakt. Jezelf een ander leefpatroon “aanmeten” kan soms tijd kosten en kan onwennig voelen. Je lichaam kan, als je weer hersteld bent, meer aan … en we hebben de neiging dan toch weer meer te gaan doen. De kans dat je weer in oude leefgewoonte vervalt is groot.

Gewoon moe zijn en de avond en nacht hebben om te herstellen is een heel normaal proces. Zo wordt je ook op een gezonde manier oud. Zorg dat je er bewust mee bezig bent en dat wil niet zeggen dat je de hele dag loopt te navelstaren, de stopwatch in de hand hebt of letterlijk de vinger aan de pols, maar wel dat je alles bewust doet en bij het plannen wel in het achterhoofd houdt, dat niet de hele agenda helemaal vol hoeft te staan. Bovendien helpt het ook nog af en toe iets spontaans te doen.

Tot slot

Druk druk druk zijn kan wel heel populair klinken, maar als je roofbouw op je lichaam pleegt is het helemaal niet meer zo leuk. Voor wie of wat doe je het? Om alles in een zo kort mogelijke tijd te doen? Dan kan, maar als je daardoor in de fysieke en mentale problemen komt, heb je toch echt een groter probleem … en helaas, het kan nog erger.