Waarom snoozen en te lang slapen niet efficiënt is

Het snoozen is een bekende functie die op de meeste wekkers standaard zit. Het alarm herhaalt zich meestal na negen minuten elke keer opnieuw. Vaak vinden mensen het heel prettig om de wekker uit te drukken en nog even een poosje te kunnen blijven liggen. Ze hebben het gevoel nog even uit te rusten en rustig wakker te kunnen worden. Maar het tegengestelde is waar. De kwaliteit van de slaap tijdens het snoozen is zo slecht, waardoor je eigenlijk je tijd verdoet. Snoozen maakt je daardoor alleen maar vermoeider!

Slapen

Iedereen heeft slaap nodig om te kunnen functioneren. De gemiddelde slaapduur voor een volwassene is zo'n acht uur per dag. Kinderen en pubers slapen over het algemeen nog wat langer. Tijdens deze acht uur durende slaap doorloop je gemiddeld zo'n vijf slaapcycli. Een slaapcyclus duurt, afhankelijk van de leeftijd, ongeveer anderhalf uur. Bij kinderen zal deze cyclus eerder twee uur of langer duren, terwijl bij ouderen een slaapcyclus eerder een uur zal duren. Vaak slapen kinderen dan ook langer dan acht uur per nacht, terwijl ouderen korter dan acht uur slapen en soms overdag nog een dutje doen.

Slaapfases

Een slaapcyclus bestaat uit verschillende slaapfases. Deze fases kan men onderscheiden in een rem-slaap en een non rem-slaap. De verschillende fases tijdens de slaap kunnen met behulp van apparatuur gemeten worden. Men meet de hersenfrequentie en aan de hand van de hersenactiviteit kan bepaald worden in welke fase van de slaap men zich bevindt.

Rem-slaap

Rem-slaap is een afkorting van rapid eye movement. Deze benaming is gegeven omdat tijdens de rem-slaap de ogen snel bewegen. Tijdens de rem-slaap is de hersenactiviteit nagenoeg gelijk als tijdens een wakkere periode. De spieren zijn echter helemaal ontspannen. Vanwege deze tegenstellingen spreekt men ook wel van paradoxale slaap. Tijdens de rem-slaap heb je de meest levendige dromen. Doordat je spieren als ware verlamd zijn, is bewegen tijdens de rem-slaap meestal niet mogelijk. Dit mechanisme voorkomt dat je de dromen in werkelijkheid kunt uitvoeren. Als je wakker wordt vanuit een rem-slaap, kun je je meestal herinneren waarover je gedroomd hebt. Van de totale slaap bestaat ongeveer twintig tot dertig procent uit rem-slaap. Vooral aan het einde van een acht uur durende slaap zal er meer rem-slaap plaatsvinden. Vermoed wordt dat tijdens de rem-slaap alle invloeden van de dag verwerkt worden en dat rem-slaap zorgt voor mentaal herstel.

Non-rem-slaap

Tijdens de non-rem-slaap is de hersenactiviteit rustiger en de hersenfrequentie trager. De non-rem-slaap bestaat uit vier stadia, namelijk de sluimer, de inslaap, de slaap en de diepe slaap.

Sluimer

De eerste fase van de non-rem-slaap is de sluimer fase. Je bevindt je in deze fase als je net in slaap gevallen bent. De sluimerfase duurt vervolgens slechts enkele minuten. Tijdens deze fase is het herstel minimaal.

Inslaap

De inslaap is een lichte slaap waarin het lichaam slechts in beperkte mate herstelt. Tijdens een acht uur durende slaap brengen we de meeste tijd door in deze fase. Vooral tijdens de laatste twee slaapcycli ben je veel in de inslaapfase.

Slaap

Tijdens deze fase zal je ademhaling regelmatiger worden, je hartslag dalen en je spieren ontspannen. Deze fase is als het ware een overgang naar de diepe slaap.

Diepe slaap

Tijdens de diepe slaap zal je lichamelijk het meest herstellen. Je lichaam is helemaal tot rust gekomen en je wordt vaak minder snel wakker uit een diepe slaap. Naar schatting bestaat zo'n twintig procent van een acht uur durende slaap uit diepe slaap. Vooral de eerste slaapcyclus bevat meer diepe slaap, terwijl je tijdens de laatste slaapcyclus nog nauwelijks in diepe slaap bent.

Snoozen

Snoozen wordt gedaan als men op moet staan. Vooral mensen die het moeilijk vinden om wakker te worden stellen het opstaan nog even uit door te snoozen. Maar de tijd die je besteed aan snoozen is eigenlijk weggegooide tijd. Tijdens het snoozen zal je namelijk het grootste gedeelte wakker zijn of in de sluimerfase zitten. Door te snoozen rust je dus niet echt uit. Als je je wekker een half uur later zou zetten, dan heb je zeer waarschijnlijk een betere kwaliteit slaap gehad. Hoewel je aan het einde van de nacht niet meer veel in diepe slaap zal zijn, kan je nog wel veel rem-slaap hebben. Het snoozen overslaan kan daardoor zorgen voor een beter mentaal herstel.

Efficiënt slapen

Door niet meer te snoozen kun je veel tijd besparen. Als je normaal gesproken elke ochtend dertig minuten snoozet, kun je door dit niet te doen per jaar ruim 11 dagen van zestien wakkere uren besparen. Als je je 's ochtends nog erg vermoeid voelt kan het beter zijn om je slaapschema om te gooien en een siësta te doen. De laatste twee slaapcycli die je 's nachts doormaakt zijn namelijk minder efficiënt. De hoeveelheid slaap 's nachts beperken tot vierenhalf uur is veel efficiënter, omdat je tijdens de eerste drie slaapcycli veel vaker in een diepe slaap zit. Op een ander moment, bijvoorbeeld tussen de middag, kan je nog een siësta van anderhalf uur doen waarbij je de gemiste slaap van drie uur kan inhalen. In totaal bespaar je dan anderhalf uur per dag, ofwel ruim een maand per jaar. Dan moet je natuurlijk wel van de snooze-knop afblijven.