Milt (opslagplaats voor bloedplaatjes)

De milt is een opslagplaats voor de bloedplaatjes in het menselijk lichaam. Bloedplaatjes zorgen ervoor dat bij een verwonding het bloed stolt. De meeste bloedplaatjes draaien gewoon mee in de bloedsomloop. Toch word er ongeveer 30 procent achtergehouden in de milt. In geval van nood krijgt de milt dan een seintje, door een stoot adrenaline, en daardoor gaan de bloedplaatjes het bloed in.

Functie

De milt ligt onder de linkerlong in de buikholte. De milt is sponzig zacht en een beetje paars van kleur. Hij is ongeveer zo groot als een vuist en weegt ongeveer 200 gram. De milt zorgt voor het schoonhouden van het bloed. Men kan echter ook zonder milt leven. Naarmate de leeftijd van een persoon vordert, wordt de milt steeds kleiner en lichter. De milt is het enige orgaan dat pneumokokken herkent en daar ook antistoffen tegen kan maken. Dit kan bloedvergiftiging helpen te voorkomen. De milt bevat twee soorten weefsel. Die weefsels heten officieel rode pulpa en witte pulpa. De rode pulpa haalt het afval uit het bloed en de witte pulpa helpt mee met het uitschakelen van indringers zoals virussen en bacteriën.

Aandoeningen

Enkele aandoeningen aan de milt kunnen de volgende zijn:

Als de milt scheurt kan er een enorme hoeveelheid bloed vrijkomen in de buikholte; deze bloeding loopt meestal dodelijk af. Alleen als de milt operatief word verwijderd is er een kans om te overleven.

Bij sommige vormen van bloedarmoede werkt de milt te snel; dit kan verholpen worden door de milt de verwijderen.

Door versleping van bloedstolsels kan een miltinfarct ontstaan dat, als het niet te groot is, vaak onopgemerkt blijft.

Sommige kinderen worden zonder milt geboren. Bij deze kinderen is vooral het afweersysteem erg verstoord. Om problemen te voorkomen zijn antibiotica tegen bacteriën nodig, en inentingen tegen vooral pneumokokken.

Een milt kan zich ook vergroten. Als dit gebeurt neemt de capaciteit toe en blijft er minder bloed over voor de gewone bloedsomloop. Dit kan dan weer tot bloedarmoede leiden, maar ook tot een verminderde afweer. Doordat de milt groter wordt houdt hij meer bloedcellen vast, waardoor de milt kan blijven groeien. Een vergrote milt is meer een teken dat er iets mis is, dan een ziekte opzich. Veel klachten zal een licht vergrote milt niet veroorzaken. Doordat bij malarie de malarieparrasiet zich steeds vermenigvuldigt in rode bloedlichaampjes en die kapot maakt, werkt de milt veel te hard. Vandaar dat malaria kan leiden tot een vergrote milt.

Steek in de milt

Bij honden en katten dient de milt als een opslagplaats voor bloed. Als ze een zware inspanning moeten leveren trekt de milt samen. Zo wordt extra bloed geleverd. Dit mechanisme werd bij honden ontdekt toen geleerden dachten een antwoord te hebben gevonden op de vraag hoe de steek ontstaat die mensen ook wel eens voelen bij zware inspanning. De pijn zou ontstaan doordat de milt zich samentrekt. Er zijn toentertijd zelfs marathonlopers geweest die hun milt hebben laten weghalen om van de steek af te zijn. Later bleek echter dat de menselijke milt zich niet kan samentrekken. De echte oorzaak van de stekende pijn in de zij is een ophoping van darmgas in de linkerbocht van de dikke darm.