Slapeloosheid: oorzaken, gevolgen en oplossingen

Je hebt last van slapeloosheid als je gedurende een langere periode slecht slaapt. Dit wordt een chronisch slaaptekort genoemd. Het kan ernstige gevolgen hebben. Er zijn verschillende vormen van slapeloosheid en ook verschillende oorzaken en oplossingen. Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld moeilijk in slaap komen, terwijl anderen soms helemaal niet kunnen slapen of denken dat ze goed geslapen hebben maar de volgende dag toch nog moe zijn.

Oorzaken

Interne oorzaken

• Stress. Veel mensen liggen in hun bed te piekeren over van alles en nog wat. Ze maken zich zorgen over verschillende dingen, waardoor ze niet in slaap kunnen komen. Als ze dan ook nog op de klok gaan kijken, merken ze dat ze niet genoeg uren meer kunnen slapen en gaan ze zich daar weer zorgen over maken.
• Lichamelijk of geestelijk erg intensief bezig zijn vlak voor het slapen. Als je huiswerk maakt voordat je gaat slapen, is je geest nog erg actief en is het moeilijker om in slaap te komen. Dit geldt ook als je bijvoorbeeld gaat trainen, waardoor je lichaam dan nog erg actief is.
• Lichamelijke klachten, bijvoorbeeld een verkeerde ademhaling, tandenknarsen of pijn.
• Eetpatroon, bijvoorbeeld het drinken van koffie of iets anders wat cafeïne bevat vlak voor het naar bed gaan.
• Nachtmerries en slaapwandelen.
• Roken.

Externe oorzaken

• Geluidsoverlast, zoals voorbijrijdend verkeer, muziek, iemand die snurkt, etc.

Gevolgen

Als je niet goed in slaap kan komen, slaap je minder dan normaal. Hierdoor wordt de diepe slaap verstoord of overgeslagen. Dit heeft verschillende gevolgen:

• Een tekort aan serotonine. Dit is een stofje in je hersenen dat zorgt voor een gevoel van geluk. Doordat het gevoel van geluk minder wordt, kun je last krijgen van stress en spanningen. Dit kan leiden tot geprikkeldheid, stemmingswisselingen, woedeaanvallen en depressies. Je hebt ook nergens meer zin in en je gaat contact met anderen mijden.
• Verhoogd percentage van het stresshormoon cortison, waardoor je last krijgt van stress en spanningen. Ook zorgt dit voor vergeetachtigheid en ouderdomsverschijnselen.
• Er wordt minder groeihormoon aangemaakt. Ten eerste vermindert daardoor de lengtegroei en de ontwikkeling van de spieren. Ook wordt de wederopbouw van lichaamscellen minder. Als laatste kan een tekort aan groeihormoon obesitas (overgewicht) veroorzaken.
• Een verstoorde glucosestofwisseling. Dit kan overgewicht tot gevolg hebben.
• Een tekort aan het hormoon leptine. Hierdoor krijg je erge trek in koolhydraten wat ook obesitas kan veroorzaken.
• Het concentratievermogen en de reactiesnelheid nemen af.
• Verminderde werking van de natuurlijke afweercellen. Dit kan leiden tot ziektes.
• Het kortetermijngeheugen werkt minder goed.

Voortduring van een chronisch slaaptekort

Als je weinig slaapt, krijg je last van stress en spanningen. Door dit verschijnsel kun je nog slechter slapen. Hierdoor zal het chronisch slaaptekort voortduren.

Oplossingen

Je kunt natuurlijk altijd slaappillen halen bij de dokter. Maar slaappillen zijn verslavend en na enige tijd is je lichaam eraan gewend en heeft het geen effect meer.
Dit zijn betere oplossingen:

• Een beker warme melk. In melk zit het stofje tryptofaan dat helpt bij het produceren van serotonine. Serotonine maakt deel uit van het hormoon melatonine en dit hormoon zorgt voor een goed slaap-waakritme.
• Geen inspannende dingen doen voor het slapengaan. Zorg voor ontspanning. Dit kun je doen door een warme douche te nemen of een boek te lezen. Je lichaam komt dan alvast tot rust voordat je gaat slapen.
• Goed donkere en niet te warme kamer.
• Ontspannende geuren in je kamer, zoals lavendel.
• Vast slaappatroon aannemen; elke dag rond hetzelfde tijdstip naar bed gaan en elke dag rond hetzelfde tijdstip opstaan.

Nu weet je hoe slecht het eigenlijk is om weinig of niet te slapen. Als je een chronisch slaaptekort hebt, zorg er dan voor dat dit niet voortduurt!