Tips om je ogen gezond te houden

Je ogen zijn een waardevol bezit, of je nu scherp ziet of daarvoor een bril of lenzen nodig hebt. De wereld om je heen goed kunnen zien, is erg belangrijk. Toch zijn we niet vaak bewust bezig met het onderhoud van onze ogen. Dat is zonde, want er zijn een aantal dingen die je kunt doen om je ogen zo lang mogelijk in een goede conditie te houden.

Geef je ogen voldoende zuurstof

Het hoornvlies moet licht doorlaten in het oog en heeft daarom geen bloedvaten. Alle zuurstof die de hoornvliescellen nodig hebben, moeten ze dus zelf uit de omgevingslucht halen. Zorg daarom regelmatig voor frisse lucht, zet een raam open of ga naar buiten. Als je lenzen draagt, las dan af en toe een brildag in om je ogen te laten ademen.

Draag een goede zonnebril

Net als je huid, moeten ook ogen beschermd worden tegen uv-straling. Zorg daarom voor een goede zonnebril als je de felle zon in gaat. Een zonnebril zonder uv-filter is per definitie niet goed, want door de donkere glazen gaan je pupillen verder open en valt er nog meer uv-straling in. Koop in plaats daarvan een zonnebril met CE-markering, gevolgd door een cijfer (1 tot 4) dat de beschermingsfactor aangeeft. De minimaal benodigde uv-filtersterkte hangt af van de situatie waarin je de bril gebruikt. Aan het strand is Nederland is sterke 3 voldoende, als je in de sneeuw gaat wandelen of skiën heb je sterkte 4 nodig. Zonder bescherming kan het hoornvlies aangetast worden en kun je zelfs hoornvlieskanker krijgen.

Kijk niet in fel licht

Ook ander fel licht is niet goed voor je ogen, denk aan zonnebanklampen of licht van laswerkzaamheden. Als je hier te lang in kijkt, kan je hoornvlies beschadigd raken. Dit leidt tot “sneeuwblindheid”: pijnlijke, prikkende ogen, die geen licht meer kunnen verdragen. Gelukkig zijn de klachten meestal van voorbijgaande aard. Dit in tegenstelling tot de schade die veroorzaakt wordt door het licht van laserpennen. Deze kunnen blijvende schade aan het netvlies tot gevolg hebben, waardoor het zicht ernstig beperkt kan worden. Nooit recht inkijken dus!

Beperk je tijd achter de pc

Het kijken naar een computerscherm kan leiden tot vermoeide ogen, die branden en wazig zien. Dit komt omdat je ogen zich steeds op dezelfde afstand moeten scherpstellen, waardoor je gaat staren en te weinig knippert. Je ogen raken zo uitgedroogd en de oogspieren vermoeid. Factoren die dit verergeren, zijn een te groot contrast tussen de lichtsterkte van je beeldscherm en de achtergrond, en slecht leesbare tekst door spiegelingen of trillingen van het beeldscherm. Je kunt de klachten dus voorkomen of verminderen door lichtcontrasten te vermijden, door af en toe van je scherm weg te kijken naar iets in de verte, en door op tijd achter de pc weg te gaan.

Voorkom irritatie en infectie van de ogen

Een goede ooghygiëne kan helpen om irritatie en infectie van de ogen te voorkomen. Door vuil en ziekteverwekkers in je ogen te wrijven, kunnen ze ontstoken raken. Dat uit zich vaak in rode ogen, brandende ogen, tranende ogen, jeuk en/of gezwollen oogleden. Was je handen regelmatig zodat bacteriën, virussen en schimmels geen kans krijgen om je ogen via je handen te bereiken. Lenzendragers kunnen het beste hun lenzen dagelijks schoonmaken met een geschikt reinigingsmiddel.

Ook als je make-up rondom de ogen gebruikt, reinig je ogen dan iedere avond grondig. Make-up kan irriterend zijn als het in je oog terecht komt, maar kan ook de talgkliertjes aan de rand van het ooglid afsluiten. Het gevolg is een gezwollen talgklier die als een zwelling onder of boven het oog zichtbaar is. Een verstopte talgklier geneest niet in alle gevallen vanzelf en moet soms operatief verwijderd worden.

Boven de 40? Laat je ogen regelmatig controleren

Met het ouder worden, neemt het risico op bepaalde ziektes toe. Dat geldt ook voor de oogziektes staar (vertroebeling van de ooglens), glaucoom (aantasting van de oogzenuw) en macula degeneratie (oftewel netvliesveroudering). Vaak worden deze oogaandoeningen pas ontdekt als het zicht al sterk verminderd is. Vooral bij glaucoom en maculadegeneratie geldt dat tijdige behandeling blijvende schade kan voorkomen of beperken. Als je boven de 40 bent, is het daarom verstandig om regelmatig de oogboldruk te laten controleren. Een verhoogde oogboldruk kan op glaucoom wijzen. Wees ook alert op symptomen van netvliesveroudering, zoals dingen vervormd zien, en ga dan onmiddellijk naar de oogarts.

Stop met roken

Stoppen met roken is niet alleen goed voor je longen en algemene gezondheid, maar ook voor je ogen. Rook prikkelt de ogen en kan tot vertroebeling van de ooglens leiden. Daarnaast kan roken de kleine bloedvaatjes in de ogen beschadigen, zodat deze verstopt raken. Roken verhoogt op die manier het risico op staar, glaucoom en macula degeneratie. Na het stoppen met roken verdwijnt het extra risico binnen enkele jaren.

Zorg voor voldoende vitamines

Dat je ogen vitamine A nodig hebben, is wel bekend. De ogen gebruiken vitamine A onder andere om in het donker te zien. Een tekort aan vitamine A leidt dan ook tot nachtblindheid. Maar er zijn ook andere vitaminen die een beschermende werking op de ogen hebben. Uit studies is gebleken dat dagelijks gebruik van meer dan 350 mg vitamine C het risico op staar halveert. Onderzoek bij mensen met een voorstadium van macula degeneratie laat zien dat voedingssupplementen met hoge doseringen vitamine C, vitamine E, bèta-caroteen en zink het ziektebeeld kunnen vertragen. Dit komt waarschijnlijk door de beschermende werking van deze stoffen op de conditie van de bloedvaten in de ogen.