Welvaartsziekten voorkomen

De meesten van ons worden vroeger of later geconfronteerd met een of meer welvaartsziekten, zoals hart- en vaatproblemen, suikerziekte, kanker, obesitas, osteoporose en veel auto-immuunziekten. Eigenlijk is dat raar. We hopen allemaal dat we in goede gezondheid oud mogen worden en toch gebeurt het ons. Alsof het ons overkomt.

Welvaartsziekte overkomt ons

Het lijkt alsof we verslaafd zijn aan veel ongezonde geneugten in het leven, we zijn in ieder geval niet erg goed in staat om weerstand te bieden aan al dat lekkers in de supermarkt en zijn liever lui dan moe, al zullen we dat niet snel toegeven. We willen graag gezond zijn, maar we willen ook leuk leven. We denken vaak dat we veel gezonder leven dan dat we werkelijk doen. We proberen in ieder geval zo min mogelijk stil te staan bij onze grote en kleinere zonden.

Toegeven aan alles wat niet gezond is kan inderdaad even erg lekker zijn. Op de langere termijn echter is het helemaal niet lekker. We worden afgestraft met vage klachten als hoofdpijn, buikpijn of moe zijn. Ook zijn we sneller verkouden of reageren we sneller allergisch. We zien dat meestal niet als een probleem veroorzaakt door onze levenswijze, zoiets kan iedereen overkomen, kijk maar om je heen. Verkouden worden ligt bijvoorbeeld aan het Hollandse herfstweer, daar kun je niets aan doen. Of het licht aan de airconditioning, of het zit in de familie dat je wat zwakker bent of wat sneller wat pondjes aankomt.

Pas als we echt last van onszelf gaan krijgen gaan we nadenken. Eerst gaan we nog naar een huisarts voor pilletjes en poedertjes die vaak niet meer doen dan symptoombestrijding. Na verloop van tijd worden de klachten erger en krijgen we er klachten bij en worden we bij de huisarts of in het ziekenhuis geconfronteerd met een vervelende mededeling, we hebben een welvaartsziekte. Dan nog steken we graag de kop in het zand. We noemen het in ieder geval geen welvaartsziekte en we benoemen liever niet de eigen invloed die we daarop gehad hebben. Als iemand ons op onze eigen verantwoordelijkheid zou wijzen zouden we nog boos worden ook.

Kortom, een welvaartsziekte overkomt ons.

Excuses

Er zijn veel excuses die we kunnen noemen voor onze levenswijze. Onze genetische erfenis uit de prehistorie bijvoorbeeld, die zorgt ervoor dat we willen verzamelen en meer gaan eten in tijden van overvloed en zuinig zijn met onze opgebouwde energievoorraad.

We kunnen ook noemen dat sporten lastig is in te plannen is in onze drukke agenda, bovendien bewegen we al genoeg juist door die drukke agenda.

Je bent misschien zelf niet verantwoordelijk voor wat in de koelkast ligt en wat op tafel komt bij het diner. Misschien moet je voor je werk regelmatig uit eten of nemen al je collega’s in het bedrijfsrestaurant ook niet de goedkope boterham van thuis mee. En wie neemt er nou salade als de mensen om je heen dat niet doen? Je krijgt van een ieder commentaar dat je aan de lijn zou zijn.

Gezond eten zou ook meer kosten en dus niet in ieder budget passen. Bovendien moet je voor gezond eten uitgebreid eten koken, dat kost meer voorbereidingstijd, meer tijd in de supermarkt, meer kooktijd, meer afwastijd. En we zijn al zo druk.

Korte termijn-denken

Natuurlijk, we kunnen niet alles voorkomen. Toch kunnen we echt wel veel voorkomen of minstens uitstellen. Een groot struikelblok is ons korte termijn-denken. Het nekt ons bij het budgetteren, bij het plannen, in de politiek, het heeft de financiële crisis veroorzaakt... Het zit blijkbaar is ons. Als we iets willen, willen we het liever nu dan morgen. Dat korte termijn-denken moeten we dus accepteren. Het belet ons echter niet ook even iets verder vooruit te denken. We doen het vaak niet uit gemakzucht, maar we kunnen er vrij makkelijk een gewoonte van maken. Begin daarmee bijvoorbeeld in de supermarkt. Neem een paar dagen lang twee minuten extra tijd voor het winkelen en denk steeds een paar seconden langer na over de boodschappen, de redenen iets wel of niet te kopen en de alternatieven.

Geen tijd om te sporten

Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen die meer bewegen zich beter kunnen concentreren. Mensen die sporten voelen zich beter, dat is een zekerheid waar we al lang niet meer over twijfelen. Mensen die zich beter voelen en zich beter kunnen concentreren zijn veel productiever. Sporten kost veel tijd, maar de tijd die verloren gaat door het sporten wordt dus weer ingehaald. Misschien niet in het begin, wanneer je nog moe thuiskomt, maar dat gaat voorbij.

Gezond eten is lastig, duur en niet lekker

Niet waar. We zijn alleen zo verslingerd en gewend aan zoetigheid, vettigheid en gemakzucht dat we niet meer weten hoe het ook ander kan. Duurder is het zeker niet. Ja, yoghurtdrankjes met probiotica zijn niet goedkoop, maar die zijn ook helemaal niet nodig. Meer zemelen uit roggebrood, Brinta of fruit doen hetzelfde werk. Een stuk komkommer in plaats van een mars is ook niet duurder. Pannenkoeken kosten vrij weinig en zijn helemaal niet zo ongezond als je ze bakt in een klein beetje olijfolie en niet met suiker nuttigt. Gezond kan dus best lekker zijn. Een kind kan bijvoorbeeld een overgebleven pannenkoek mee naar school nemen in plaats van een calorierijke koek. Bak die pannenkoek met een beetje vanillesuiker en er hoeft niet eens beleg op.

Lekker is sowieso een kwestie van wennen en herontdekken. Dat we gezond minder lekker vinden heeft minder te maken met de smaak van het gezonde eten dan met het gemis van het ongezonde eten. Veel ongezond eten bulkt van de suiker, zout en smaakstoffen. Stoffen die als geen andere de smaakpupillen prikkelen, maar het lichaam niet bepaald een dienst bewijzen. Gezonder eten is subtieler en veel gevarieerder van smaak, de smaakpupillen wennen daar vanzelf aan.

Schuldgevoel, beterschap proberen en gewoon doen

Schuldgevoel werkt niet. Het kost veel negatieve energie en het helpt je niets verder. Niemand is perfect dus waarom zou je je ook schuldig voelen. Veel efficiënter is het om te accepteren en per direct iets te doen wat wel goed is, zelfs al is het klein.

Beterschap proberen is ook gedoemd te mislukken. Proberen valt al snel onder de categorie zelfsabotage. Je beloofd beterschap als je diep in je hart wel weet dat het je toch niet gaat lukken, om wat voor reden dan ook. Ook hier is het veel efficiënter om direct iets te doen, zelfs al is het klein. Het voelt een stuk beter en ongeacht je succes of falen in de toekomst, dit stapje heb je vast gedaan.

Gewoon doen is iets wat je je eigen kunt maken, het scheelt een hoop overbodige gedachten, gevoelens en ontevredenheid, het scheelt dus een hoop verspilde energie. Gewoon doen zorgt er ook voor dat je zelfvertrouwen groeit in je eigen kunnen, je doorzettingsvermogen, je zelfdiscipline.

Het roer om

Mensen die een waarschuwing hebben gekregen om een of andere manier kunnen nog wel eens drastisch een roer omgooien. In andere gevallen is zo’n goed plan vaak gedoemd te mislukken. Waarom? Voor verandering is een oorzaak nodig, een goede reden. Je kunt wachten tot je zelf een waarschuwing krijgt waardoor je het roer om wilt gooien. Voorkomen is echter veel makkelijker dan genezen. Genezen is vaak een heel traag proces, vaak zelfs is de schade onherstelbaar.

Het is dus beter om tijdig stil te staan bij waarom het nuttig is om te veranderen. Bedenk waarom we er door verschillende instanties op worden gewezen gezonder te gaan leven, kijk op de sites van de verschillende welvaartsziekten en kijk vooral ook naar de mensen die we kennen die al te maken hebben met een welvaartsziekte. Vraag je af wat die voelen en kijk eens in de medicijnkasten, lees de bijsluiters van de medicijnen.

Je leven van de een op de andere dag volledig veranderen kost zoveel aanpassingsvermogen dan we dat vaak niet volhouden. Als we zelf al gemotiveerd zijn, dan worden we wel ontmoedigd door gezinsleden die niet mee willen. Neem daarom behapbare stappen richting een verandering. Neem de tijd om te wennen aan andere levensgewoonten. Sta af en toe weer even stil bij waarom verandering nuttig is. Besef zorgt voor een motivatie die veranderen een stuk makkelijker maakt.