De Geneeskracht van maca

Sommige kruiden zijn meer waard dan goud; maca is daar één van. Het is een dure, zeldzame geneesplant. Het geneest vooral bloedarmoede, vermoeidheid, hormonale strress, verminderde vruchtbaarheid en het is een preventiemiddel tegen diverse soorten kanker. De Indianen in de Andes aten voor de komst van de Spanjaarden al de wortel van maca. Ze consumeren het nog steeds rauw, gebakken, gekookt of geroosterd. Er wordt een pudding van gemaakt door het in melk te koken en als drank gebruikt, net zoals cacao. Er wordt zelfs een gefermenteerde drank van gemaakt.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Naamgeving maca

Maca heet in het Latijn Lepidium Peruvianum. Waarom deze naam? Lepidion betekent in het Latijd ´schub´ wat slaat op de kleine wortel. Een andere verklaring is dat het het woord lepidium de klassieke naam is voor tuinkers. Maca doet denken aan tuinkers; het is een laag groeiend plantje en de bladeren smaken enigszins naar tuinkers. In het Nederlands wordt het ook Peruaanse ginsing of Peruviaanse ginseng genoemd. In Peru zegt men Chacon de Popovici, naar de biologe die er veel onderzoek over heeft gedaan in de jaren 60 van de vorige eeuw.

Maca in de oudheid

Archelogische vondsten bewijzen dat tussen 5000 en 1800 jaar voor Christus maca is gecultiveerd in de Andes. Dit kruid groeit op 4000 meter hoogte in het Zuid Amerikaanse gebergte en de Indianen pasten allerlei terras- en irrigatietechniken toe om het plantje zo goed mogelijk te laten groeien. De macawortel werd een belangrijk gewas voor de Andesbevolking. De wortel is zeer voedzaam, beschikt over geneeskracht en is makkelijk te bewaren. Het werd in de Andes geruild tegen ander voedsel; in die zin was het een soort geld, want geld is eigenlijk een ruilmiddel. Inca´s die ten strijde trokken aten maca als lichaamsversterkend middel; zo kon men de lange oerwoudtochten beter uithouden, het was een soort natuurlijke en ongevaarlijke doping, in tegenstelling tot de chemisch-synthetische doping en bloeddoping die sporters vandaag de dag gebruiken.

Maca vanaf 16e eeuw tot nu

De wrede Spaanse conquistadores uit de 16e eeuw die Zuid Amerika bezet hielden en de bevolking terroriseerden, merkten dat de paarden in Zuid Amerika zich slecht voorplanten. Lokale bevolking was zo behulpzaam om maca aan te raden en dat hielp. Zo ontdekte de Spaanse bezetter de geneeskrachtige kwaliteiten van dit bergkruid. Vervolgens eisten de Spanjaarden dat de bevolking belasting zou betalen in de vorm van macawortel. In de 19e eeuw waren er uitgebreide maca-plantages en de Peruanen aten vrijwel dagelijks maca. Toch raakte het gebruik van dit waardevolle geneeskruid in verval, mede omdat men kapitalistische goederen begon te importeren zoals blikvoer. In 1961 herontdekte de biologe Chacon de Popvici het kruid. Omdat de plant meer energie geeft is het Peruaanse ginseng genoemd maar het is geen familie van ginseng. Rond 1982 was de plant zo populair geworden dat het te veel geplukt werd; het bleek met uitsterven bedreigd. Daarna werden er macaplantages opgericht. Maca vereist een zeer rijke grond en het haalt vele nutriënten uit de grond, een eigenschap die met Panax Ginseng vergelijkbaar is.

Werkzame stoffen maca

Voor geneeskrachtige doeleinden wordt de macawortel gebruikt en niet de rest van de plant. De bladeren worden als groente gegeten. De hier genoemde inhoudsstoffen betreffen enkel; de wortel. In maca zitten glucosinolaten, sacchariden, proteïnen, 19 verschillende soorten aminozuren, de vetzuren linolzuur, palmitinezuur en oleïnezuur, de fytosterolen sitosterol, campesterol, ergosterol, brassicasterol, stigmasterol en beta-ecdysone, de mineralen calcium, fosfor, magnesium, kalium, ijzer, silicium en in mindere mate koper, mangaan, zink en seleen. Verder bevat het tanninen, saponinen, triterpenen, de vitaminen B1, B2, B3, B6, C, D3, P, flavonoïden, anthocyanen, secundaire en tertiare aminen en de vezels lignineen cellulose.

Maca ondersteunt aanpassingsvermogen

Maca wordt alleen oraal ingenomen; er zijn geen uitwendige toepassingen. Maca is een kruid dat het aanpassingsvermogen van de mens vergroot. Je kunt na maca gegeten te hebben beter tegen wisselingen in temperatuur, chemotherapie en stralingen. Het is een uitstekende toevoeging op een dieet tijdens de chemokuur of bestralingstherapie.

Maca versterkt lichaam en geest

Maca is een tonicum, een versterkend middel voor lichaam en zenuwstelsel. Het is een vitaliserend kruid; je krijgt meer energie om dingen te doen. Het prestatievermogen wordt vergroot. Daarnaast verbetert de stressbestendigheid, het geheugen, het concentratievermogen en de alertheid. Het is een versterkend middel voor zowel lichamelijke als mentale kracht. Bovendien heeft het een antidepressieve werking. Door deze medicinale eigenschappen wordt de macawortel in de fytotherapie ingezet bij de volgende indicaties:

Vermoeidheid, energiegebrek, uitputting,
Herstel na een ziekte of operatie,
Chronisch vermoeidheidsyndroom,
Geheugenzwakte, aandachts- en concentratieprobleemen,
Geestelijke vermoeidheid, depressie, stress.

Maca goed tegen hormonale stoornissen

Maca moduleert en regenereert de endocriene balans via de hypthalamus-hypofuse- bijnier-as. Waardoor de geslachtsklieren, zowel de ovaria als de testes, bijnieren, pancreas en schildklier in gunstig opzicht worden beïnvloed. De macaïnen in maca zijn daar grotendeels verantwoordelijk voor. Vooral de bijnierfunctie wordt verbeterd. Bij vrouwen in de overgang wordt het oestradiolgehalte door sterolen en lysine verhoogt. Verschillende componenten in maca zorgen ervoor dat de spermaproductie bij de man geoptimaliseerd wordt. Het ejaculaat neemt toe in volume, het aantal spermacellen wordt verhoogd en het sperma is beweeglijker. Zowel voor de man als de vrouw is maca een afrodisiac. Om deze medicinale kenmerken wordt het als fytotherapeutisch middel gebruikt bij:

Slechte bijnierfunctie,
Slechte stresstolerantie, gebrek energie en vitaliteit,
Overgangsklachten, alternatief voor HST of Hormonale SubstitutieTherapie,
Premature menopauze,
Preventie menopauzale osteoporose omdat het het verwijdering van eierstokken en baarmoeder opvangt,
Menstruele onregelmatigheden, premenstruele klachten, uitblijvende menstruatie,
Verminderde vruchtbaarheid bij de man, slechte spermakwaliteit,
Verminderde vruchtbaarheid bij de vrouw,
Gebrek aan libido bij man en vrouw,
Potentiestoornissen, erectiele dysfunctie,
Gebrekkige spierontwikkeling, vervanging van anabole steroïden.

Maca tegen osteoprose

Maca bevordert een sterk botweefsel en verhoogt de botdichtheid. Calcium alleen is niet genoeg voor de botten. Te veel calcium zonder andere stoffen ziet het lichaam als een overdosis en als tegenreactie voert het lichaam zoveel mogelijk calcium uit het lichaam wat inhoudt dat calcium uit de botten wordt onttrokken. Calciuminname door middel van maca eten betekent dat je een heel scala aan mineralen eet, waaronder magnesium en fosfor welke zeer belangrijk zijn voor de botopbouw. Verder zit er kiezelzuur in wat ook zeer goed is voor botopbouw. Macaïnen in maca reguleren het calcium- en fosformetabolisme.

Overige medicinale werkingen maca

De botopbouw, het vruchtbaarheidsstimulerende effect en de algemene vitaliteitsbevorderende werkingen van maca, zijn de belangrijkste werkingen. Daarnaast zijn er enkele secundaire geneestoepassingen waarvan het onterecht zou zijn om ze onvermeld te laten. Ze staan hier opgesomd inclusief de medicinale reden waarom maca specifiek goed is bij deze indicatie en in de fytotehrapie ervoor wordt aangewend. Maca is goed bij:

Vroegtijdige ouderdomsverschijnselen omdat het een algemeen fysiek en psychisch tonicum is,
Preventie van long,- borst,- lever,- slokdarm-, dunne darm-, dikke darm-, en blaaskanker omdat glucosinolaten de vorming van endogene en exogene carcinogenen blokkeren,
Verhoogd triglyceridengehalte omdat fytosterolen het aantal triglyceriden doet afnemen,
Zwakke weerstand omdat maca een krachtbron aan fytonutriënten is.

Consulteer de fytotherapeut

Wie maca als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Maca-extracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.