De geneeskracht van vlezige hokjespeul

De vlezige hokjespeul kent een groot aantal geneestoepassingen. Het is een plant die oorspronkelijk komt uit de Chinese geneeskunde maar die inmiddels door westerse fytotherapeuten is geïncorporeerd in het kruidenarsenaal waarmee mensen genezen kunnen worden. In het Latijn heet de plant astragalus. De astragalus is onder andere goed voor het hart, het immuunsysteem en het aanpassingsvermogen van het lichaam om met veranderende omstandigheden te kunnen omgaan. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving vlezige hokjespeul
• Chinese geschiedenis astragalus
• Werkzame stoffen vlezige hokjespeul
• Astragalus voor een goed immuunsysteem
• Astragalus, goed voor het aanpassingsvermogen
• Astragalus, goed voor het hart
• Overige medicinale werkingen astragalus
• Raadpleeg een fytotherapeut

Naamgeving vlezige hokjespeul

Wetenschappers gebruiken onderling Latijnse namen van planten zodat er geen verwarring ontstaat over welke plant bedoeld wordt. De Latijnse naam van vlezige hokjespeul is Astragalus Membranaceus. Hoogstwaarschijnlijk komt ´astragalus´, wat ´enkelbeen´ betekent, voort uit het dobbelspel. Vroeger werden van beenderen dobbelstenen gemaakt. Bepaalde peulen maken bij beweging het geluid van ratelende dobbelstenen; vandaar de link tussen dobbelen en de vlezige hokjespeul. Membranicus betekent ´membraanachtig´. Het heeft deze naam gekregen vanwege de vliezen in de peul. In het Nederlands wordt de plant zowel Astragalus als Vlezige hokjespeul genoemd.

Chinese geschiedenis astragalus

In de Chinese geneeskunde wordt vlezige hokjespeul al eeuwen gebruikt. Het wordt aangewend om het immuunsysteem te versterken en het aanpassingsvermogen van het lichaam aan veranderende omstandigheden te verbeteren. Het staat in China te boek als zoet en licht verwarmend kruid. Vooral bij vermoeidheid, gebrek aan energie en chronische ziekten wordt vlezige hokjespeul voorgeschreven. De Chinese keizer Shen-nong was een van de beroemdste gebruikers van astragalus in de Chinese geschiedenis. Een andere geneesmethode was het inzetten van het kruid bij een ´gebrek aan milt-energie´ wat symptomen als diarree, vermoeidheid, transpiratie en eetlustgebrek heeft. Astragalus wordt in de Chinese geneeskunde gebruikt in kruidenmengsels samen met cordyceps, panax ginseng, Chinese engelwortel en ashwaganda.

Werkzame stoffen vlezige hokjespeul

Van astragalus wordt de wortel gebruikt van een vier tot zeven jaar oude plant, welke geoogst wordt in de lente. Nauw verwante soorten als Astragalus Mongholicus kan in plaats van vlezige hokjespeul gebruikt worden. In deze plant zitten de volgende werkzame stoffen: triterpenoïde saponideglycosiden zoals astragalosiden, isoastragalosiden en astramembraninen. Het bevat onder andere de flavonoïden: isoflavonen, mononetine, hydroxyformononetine, kumatakenine en isoliquiritigenine. Verder bevat het de polysacchariden astragaloglucanen en astragalan. In mindere belangrijke mate bevat de plant fructose, glucose, fytosterolen, etherische olie, de aminozuren gamma-aminoboterzuur en carvanine, de mineralen kalium, magnesium, mangaan, ijzer, koper en zink, choline, betaïne, linolzuur en alfalinoleenzuur.

Astragalus voor een goed immuunsysteem

Astragalus is een immunomodulator. Dat betekent dat de kwaliteit van het immuunsysteem verbeterd wordt. Het verhoogt de weerstand tegen ziekten in het algemeen. Meer specifiek is het een antivirus, werkt het antibacterieel en is het door deze twee redenen een ontstekingswerend kruid. Witte bloedcellen zijn beter in staat stoffen in zich op te nemen; de witte bloedcellen spelen een cruciale rol in ons immuunsysteem. In dubbel-klinisch onderzoek bewees astragalus de duur van verkoudheid te bekorten. De werking op het immuunsysteem van astragalus is uitgebreid onderzocht. Een van de werkingen van astragalus is dat het een chemotherapie ondersteunt. Chemotherapie onderdrukt namelijk het immuunsysteem; dat is een nare bijwerking van de methode om kanker te behandelen. Verder heeft astragalus antitumorale werkingen; het helpt mee het ontstaan van kanker tegen te gaan. Ook beschermt het tegen stralingen die tot kanker kunnen leiden. Door al deze medicinale kenmerken kunnen fytotherapeuten besluiten het voor te schrijven bij de volgende indicaties:

• Immunodefficiëntie of verzwakte weerstand,
• Verkoudheid, bronchitis, keelpijn, keelontsteking,
• Griep, middenoorontsteking, virale infecties,
• Herpesinfectie, coxsackie B2 en B3,
• Parainfluenza type 1,
• Chronische virale hepatitis,
• Cervicale erosie door herpes of baarmoederhalsontsteking,
• Virale myocarditis of hartspierontsteking,
• Hersenweefselontsteking,
• Chronische diarree,
• Preventie van infecties door (te) zware topsporttraining,
• Adjuvans bij chronisch vermoeidheidssyndroom,
• Adjuvans bij allergische rhinitis zoals hooikoorts en huisstofmijtallergie,
• Adjuvans bij auto-immuunziekten, zoals multiple sclerose,
• Adjuvans bij HIV-positiviteit en AIDS,
• Adjuvans bij kanker,
• Ter aanvulling van dieet tijdens de chemokuur.

Astragalus, goed voor het aanpassingsvermogen

Het aanpassingsvermogen voor ongunstige veranderingen in fysieke en psychische omstandigheden wordt door vlezige hokjespeul verbeterd. Het is een algemeen versterkend tonicum met vitaliserende werking. Het bevat veel antioxidanten en bevordert de nieuwe aanmaak van cellen. Saponinen hebben een verwantschap met stoffen in het menselijk lichaam die de aanmaak van hormonen bevorderen. Hierdoor kan het hormoonsysteem beter inspelen op omstandigheidsveranderingen. Doordat er een beter energiemetabolisme in het lichaam plaats vindt, is het uithoudingsvermogen en het geheugen in betere conditie na gebruik van astragalus. Door deze medicinale kenmerken wordt de plant voorgeschreven bij:

• Vermoeidheid door psychische en fysieke stress,
• Ter verbetering van het uithoudingsvermogen en de prestatiecapaciteit,
• Herstel na ziekte,
• Ter versterking bij chronische ziekten,
• Zwakte na overmatig bloedverlies door menstruatie of bevalling,
• Zwakte na overmatig vochtverlies,
• Preventie van geheugenverlies en dementie.

Astragalus, goed voor het hart

Astragalus ondersteunt de hartfunctie. Het verhoogt de contractiekracht van de hartspier. Daardoor wordt de output van het hart verbeterd. Verder is het een adaptogeen voor het hart. Dat houdt in dat het aanpassingsvermogen van het hart aan veranderende omgevingsfactoren wordt vergroot. Bovendien is het een natuurlijke bloedverdunner. Het werkt bloeddrukverlagend. Daarnaast kan het bloed meer zuurstof bevatten na het innemen van astragalus. Door al deze geneeskrachtige eigenschappen wordt astragalus voorgeschreven bij:

• Hartinsufficiëntie of hartzwakte,
• Ademnood, druk op de borst,
• Hartkramp,
• Hoge bloeddruk,
• Ritmestoornissen, hartkloppingen,
• Ter preventie van hart- en vaatziekten in het algemeen,
• Myocarditis of hartspierontsteking.

Overige medicinale werkingen astragalus

• Omdat de beweeglijkheid van spermacellen wordt vergroot door astragalus, wordt het ingezet bij mannelijke onvruchtbaarheid.
• Omdat het een tonicum is voor de nieren en diuretisch werkt wordt het bij oedemen, nierontsteking en zwakke nierfunctie voorgeschreven.
• Vanwege het feit dat astragalus de bloedsuikerspiegel verlaagt, wordt het ingezet bij diabetes type 2.
• Het is een aperitivum; een eetlustopwekker en wordt daarom bij anorexia gebruikt.
• Daar de leverfunctie wordt verbeterd is het een middel bij leverontsteking.
• Omdat het de spijsvertering en een goede darmflora bevordert, is het een middel bij dyspepsie.
• In verband met de versterking van gladde spieren die aan astragalus valt toe te wijzen is het een middel bij baarmoederverzakking, abnormale baarmoederlijke bloeding en ter herstel na bevalling.
• De gladde spierversterkende effectiviteit wordt aangewend bij constipatie.

Raadpleeg een fytotherapeut

Wie vlezige hokjespeul als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Astragalusextracten en medicijnen in de vorm van moedertinctuur, poeder, gedroogd kruid, vloeibaar extract en afkooksel dienen alleen op voorschrift van bevoegden aangewend te worden. Een fytotherapeut kan je daarover beter inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Daarnaast bestaan er heilzame combinaties met kruiden. Sommige kruiden kunnen elkaars werkingen versterken; dat wordt synergie genoemd. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.