De geneeskracht van rode kina

Rode kina is een boom die in de tropen groeit. Hij is het rood aangelopen broertje van de kinineboom. De Spanjaarden werden door de Peruaanse Indianen geïnformeerd over dat de kinaboom malaria zou bestrijden en genezen. Na deze informatie konden Europeanen eindelijk zonder gelijk te overlijden reizen door de tropen. De Britten gebruikten de kinine om tonic van te maken, de bittere, bruisende limonadedrank. Behalve tegen malaria is rode kina uitstekend inzetbaar bij koorts. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Verspreiding
• Naamgeving
• Werkzame stoffen rode kina
• Koortswerende werking
• Spijsverteringsbevorderende eigenschappen
• Rode kina is tonicum
• Rode kina en het hart
• Dosis
• Waarschuwing

Verspreiding

De boom komt van oorsprong alleen in Midden- en Zuid-Amerika voor. De rode kina is door Europeanen gebracht naar Tahiti, Hawaii, St Helena en Zimbabwe. In Indonesië probeert men plantages van deze boom aan te leggen. Vooral op enkele eilanden in de Pacifische Oceaan is het een boom die zich snel vermeerdert en wordt het thans als een indringer beschouwd. De boom groeit zowel goed langs agrarische gebieden, diep in de bossen als aan kuststreken. Hij doet het goed op rotsachtige berggebieden en vulkaangrond maar kan ook in de volle aarde prima gedijen. Een van de redenen dat de boom het goed doet is dat hij weinig wordt gegeten door diertjes zoals insecten; ze houden niet van de kinine in de bast.

Naamgeving

De Latijnse naam voor rode kina Cinchona pubescens. In het Nederlands wordt deze boom rode kina, rode kinaboom of rode kinineboom genoemd. In Suriname, waar de boom in het oerwoud groeit, zegt men koortsboom. Het is een andere boom dan de kinineboom maar de werkzaamheden lijken op elkaar; ze zijn elkaars naaste familie.

Werkzame stoffen rode kina

Van rode kina wordt voor medicinale doeleinden uitsluitend de bast gebruikt. In deze bast zitten chinoline-alkaloïden zoals kinine, kinidine en cinhonine, de fenolen cinchoaïnen la-d, cinchoaïnen lla en llb, tanninen, proanthocyanidinemeren en -trimeren en betasitosterol. Verder bevat rode kina organische zuren zoals kininezuur, gedarboxyleerde triterpenoïde saponinen en essentiële olie.

Koortswerende werking

Kina werkt koortswerend. Verder doodt het parasieten die zich in het lichaam genesteld hebben. Onder andere de malariaparasiet, die door vrouwtjesmuggen, vooral ´s avonds en´s nachts worden overgebracht, kan ermee gedood worden. Kinine kan niet alleen malaria bestrijden maar het heeft andere geneeskrachten die door fytotherapeuten kunnen worden aangewend bij de volgende indicaties:

• Malaria,
• Verkoudheid,
• Griep,
• Leverinfecties,
• Darminfecties.

Spijsverteringsbevorderende eigenschappen

Kina heeft samentrekkende eigenschappen. Deze boom is in staat om krampen te weren. Dat zijn positieve effecten op de spijsvertering. De bittere kinine stimuleert het spijsverteringsstelsel. Het is een maagversterkend middel wat de eetlust opwekt. Er zitten alkaloïden in dit bittermiddel, en maagversterkende bittermiddelen hoeven niet per se alkaloïden te bevatten. Daarom wordt in de fytotherapie voor dit doel de voorkeur gegeven aan gele gentiaan, grote engelwortel, waterdrieblad en echt duizendguldenkruid. Toch kan in theorie kinine worden gebruikt bij de volgende indicaties:

• Anorexia,
• Herstel na een periode van ziekte,
• Dyspepsie,
• Lever- en galstoornissen,
• Diarree.

Rode kina is tonicum

Kinabast is een tonicum; dat is een medische term voor versterkend middel. Tijdens perioden van grote lichamelijke of geestelijke belasting zou je een beroep kunnen doen op deze plant. Om deze medicinale reden wordt het als fytotherapeutisch middel aangewend bij:

• Vermoeidheid,
• Tijdens herstelperiode,
• Bloedarmoede.

Rode kina en het hart

Rode kina beschermt bij hartrimestoornissen. Het vermindert de prikkelbaarheid van het hart. Verder verlaagt het de hartslag. Wie echter kinabast wilt gebruiken om een medicinaal effect voor het hart te bereiken doet er uiterst verstandig aan een fytotherapeut in te schakelen. Rode kina kan voor de volgende hartaandoeningen een natuurmedicijn zijn:

• Hartkloppingen,
• Hartritmestoornissen,
• Hoog hartritme.

Dosis

Wie rode kina wil gebruiken kan 500 mg per keer innemen en maximaal twee tot vijf gram per dag. Je kunt ook een decoct nemen, 0,5 gram per keer en maximaal 4 gram per dag. Het innemen van een moedertinctuur is mogelijk, gebruik dan driemaal per dag 30 druppels. Daarnaast kun je meerdere malen per dag 10 tot 30 druppels vloeibaar extract innemen.

Waarschuwing

• Kinine heeft als bijwerking lichte hallucinaties die zich vooral uiten in extreem heldere dromen.
• Rode kina wordt nog slechts zelden gebruikt, vanwege de bijwerkingen.
• Rode kina moet niet tijdens de zwangerschap genomen worden.
• Doseringen van 3 gram of meer kunnen leiden tot misselijkheid, braken, hoofdpijn, opwinding, oorsuizen, hallucinaties; dit zijn overigens dezelfde symptomen als het ziektebeeld van malaria.
• Er zijn interacties met diverse medicijnen zodat iedereen die medicijnen gebruikt in ieder geval een fytotherapeut moet inschakelen.