De geneeskracht van wonderboom

Wonderboom brengt vruchten voort die als basis dienen voor wonderolie, ook wel ricinusolie of castorolie genoemd. Deze olie is in Nederland niet alom bekend maar in Engelstalige landen is het een veel gebruikt product. Het bekendst is misschien wel het feit dat het als smeerolie en remolie wordt gebruikt. Het merk castor oil is ontstaan naar aanleiding van remolie op basis van de overigens oneetbare bonen van de wonderboom. Andere producten waarvan wonderolie de basis is zijn: verf, inkt, plastic, zeep, nylon, boenwas, badolie, haarfixeermiddel en parfum. In kleine doses heeft wonderolie geneeskracht. In de volksgeneeskunde wordt het onder andere aangewend bij stoelgangsproblemen en als een hoogzwangere vrouw moeite lijkt te gaan krijgen bij het baren van een kind.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening wonderboom / Bron: Franz Eugen K?hler, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Traditioneel gebruik

Wonderolie wordt traditioneel gebruikt bij diarree door voedselvergiftiging. Het wordt door de darmen niet opgenomen en als olie stimuleert het de verwijdering van de darminhoud. Ook krijgen hoogzwangere vrouwen het toegediend als ze problemen hebben met het kind baren. Wonderolie komt in de bijbel voor. In het oude testament, het boek van Jonas laat God een wonderboom in één nacht groeien. In het oude Griekenland zag Dioscorides, pionier der geneeskunde en fytotherapie, wonderolie als prima middel om de huid mee te verzorgen.

Naamgeving

In het Latijn wordt wonderboom Ricinus communis genoemd. Ricinus is het Latijnse woord voor teek. De bonen kennen een bobbeltje waardoor ze een teek gelijken; dat is de uitleg voor de naam. In de Middeleeuwen werd de wonderboom de Christusboom genoemd, waarschijnlijk omdat men wonderen en Christus met elkaar associeerde. Een andere uitleg voor de naam wonderboom is dat deze boom erg snel opschiet zodra het zaadje is ontkiemd; het voorvoegsel ´wonder´ verwijst volgens deze uitleg naar zijn grote groeikracht.

Zaden wonderboom / Bron: H. Zell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Werkzame stoffen

Van wonderboom wordt voor fytotherapeutische doeleinden het zaad en de olie daaruit gebruikt. In dit zaad zitten de volgende werkzame stoffen: vette olie met triacylglycerolen zoals tricinoleïne, het onverzadigd en gehydroxyleerd C18-vetzuur rinicoleïnezuur, oleïnezuur, linolzuur, ricine en ricinine.

Wonderolie is een middel dat bijwerkingen kan hebben. Neem het alleen in op voorschrift van een fytotherapeut.

Wonderolie is een laxeermiddel

Ricinusolie of wonderolie heeft als belangrijkste medicinale eigenschap dat het een purgeer- en laxeermiddel is. Het mag alleen voor korte tijd worden gebruikt. Triricinoleïne is de werkzame stof. Deze glycoside valt in de darmen uit elkaar door lipase of vetsplitsende enzymen. Er komt vervolgens rinicoleïnezuur vrij en natriumzout. Dat zorgt voor een prikkelend effect op de darmperistaltiek. Een ander gevolg is een verhoogde doorstroming van het bloed in de darmslijmvliezen.

Bij wormdrijvende middelen

Wanneer iemand een kuur heeft gehad met wormdrijvende middelen zoals pompoenpitten(cucurbita pepo) of mannetjesvaren(drypteris filixmas) dan wordt de worm, een darmparasiet verlamd. Het is vervolgens zaak deze zo snel mogelijk uit het lichaam te drijven. Wonderolie kan dit laatste proces versnellen.

Wonderolie is de basis voor een bioplastic dat wordt vervaardigd door chemiereus DSM.

Dosis en veiligheid

Neem één tot twee eetlepels wonderolie per dag, het liefst lauw.

Ricine is een lectine en daarmee een gifstof. Het is een zeer dodelijke stof; de dodelijke dosis bedraagt 0.03 gram. De dodelijke dosis voor iemand van 70 kilo is 12 en een halve gram zaad. Vooral het hele zaad is zeer giftig. In de olie zit in principe geen ricine maar er moet geen risico worden genomen. Daarom wordt wonderolie het best alleen op voorschrift van een arts ingenomen en wordt het slechts kortdurend toegepast. Langdurig gebruik kan leiden tot misselijkheid, eetlustgebrek, spijsverteringsproblemen en diarree.

Bezoek een arts of fytotherapeut

Een groot deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie. Het is echter niet geschikt om aan zelf-genezing te doen. Wie ergens last van heeft dient een arts of fytotherapeut op te zoeken voor een goede diagnose en keuze voor de beste middelen, afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De kennis en wetenschap die hier genoemd staan is van puur informatieve aard.