De geneeskracht van Pau d´arco

Pau d´arco groeit van oorsprong in Zuid Amerika. Pau d´arco is een boom die 38 meter hoog kan worden en hij heeft violetkleurige bloemen. Deze boom beschikt over de hardste houtsoorten onder de tropisch hardhoutbomen. Het is een boom die veel wordt gebruikt in de natuurgeneeswijze en de traditionele volksgeneskunde. Het wordt wereldwijd geroemd om zijn medicinale kwaliteiten. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het tegen diverse parasieten, bacteriën, schimmels en infecties werkt. Het gebruik van pau d´arco is relatief kort bekend; pas sinds 1873 begon men het te gebruiken, of werd door wetenschappers vastgesteld dat het in de volksgeneeskunde werd gebruikt.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Bloemen pau d´arco / Bron: J.M.Garg, Wikimedia Commons (GFDL)

Traditionele geneeswijze met pau d´arco

Pau d´arco wordt in de traditionele volksgeneeskunde al eeuwenlang aangewend voor een grote verscheidenheid aan aandoeningen. De kans is zeer groot dat ook de Inca´s deze boom medicinaal gebruikten. Het wordt bij Indianengroepen die in de bossen van Brazilië leven ingezet bij pijn, artritis, ontstekingen, prostatitis of prostaatontsteking, koorts, dysenterie, zweren en steenpuisten. Omdat er weinig onderzoeken zijn gedaan naar pau d´arco, maar wel vaak is geconstateerd dat het helpt, wordt het vrijwel uitsliutend gebruikt in de volksgeneeskunde. In de 21e eeuw wordt het het meest ingezet bij candida, kanker, herpes simplex, griep, parasitaire aandoeningen zoals schistosomiasis en bacteriële ziekten zoals brucellosis.

Modern wetenschappelijke bevindingen

Er zijn legio wetenschappelijke onderzoeken gedaan naar de geneeskrachtige effecten van pau d´arco. Daaruit blijkt dat de binnenschors van deze boom antibiotisch, antiparasitair, antifungaal, antiviraal, ontstekingsremmend en immuunstimulerend werkt. Het beschikt over antioxidanten en gaat de ontstekingsbevorderende werking van histamine tegen. Het bestrijdt allerlei infectiesoorten; zowel virale, bacteriële en fungale ontstekingen als infecties met parasieten als oorzaak. Het is vooral goed voor de darmen; het verlicht allerlei darmaandoeningen.

Naamgeving

In het Latijn wordt pau d´arco Tabebuia impetiginosa genoemd. Een Latijns synoniem is Handroanthus impetiginosus. Andere namen, zowel in het Nederlands, Engels, Frans als Duits zijn: Lapacho, Ipe roxo en Taheebo. Pau d´arco betekent ´stok´; in het Portugees en arco staat voor ´boog´. De stokken zijn bij uitstek geschikt voor het maken van pijl en bogen, dat is waar de Indianen de boom eeuwenlang voor hebben gebruikt.

Werkzame stoffen

Van pau d´arco wordt voor fytotherapeutische doeleinden de cortex, dat is de Latijnse benaming voor de binnenbast gebruikt. Hierin zitten de volgende belangrijke werkzame inhoudsstoffen: Naftachinonen waaronder de lapacholderivaten lapachol, alfalapachone, betalapachone, deoxylapachone, dehydrolapachone en alfalapachone. Verder bevat het de flavonoïden xiloidone en quercetine, de anthrachinonen naftafurandionen, benzoézuurderivaten en benzaldehydederivaten, iridoïden, coumarinen en carnosol.

Pau d´arco, goed voor het immuunsysteem

Pau d´arco heeft een immuunsysteemstimulerende werkzaamheid, ontstekingswerende eigenschappen, antioxidantwerking en beschikt over een antimicrobiële werking. Een groot scala aan ziekmakende bacteriën worden door pau d´arco bestreden terwijl probiotische bacteriën zoals gezonde bifidobacteriën en lactobacillen met rust worden gelaten. Daarnaast heeft deze boombast ook nog eens een antischimmelwerking en een antiviruswerking. Het werkt onder andere tegen herpesvirussen en het Epstein-

Handroanthus impetiginosus, Tabebuia impetiginosa of pau d´arco / Bron: Ilosuna, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Barrvirus. In de fytotherapie wordt het ingezet bij:

Candidiase of overgroei aan candida in de darm,
Mononucleosis,
Zwakke weerstand,
Luchtwegeninfecties,
Dysenterie,
Huidinfecties,
Maagzweren.

Overige medicinale werkingen pau d´arco

Pau d´arco heeft bloedzuiverende kwaliteiten en wordt om deze reden ingezet bij reumatische aandoeningen en huidziekten.
Uitwendig kan pau d´arco bij een groot aantal huidziekten worden toegepast zoals athlete´s foot of zwemmerseczeem, constitutioneel eczeem, psoriasis, schimmelinfecties, vaginitis, dermatitis en huidtumors.

Dosis en veiligheid

Er is een aantal manieren om deze geneesplant te gebruiken.

Alcoholisch extract: 1.5 tot 3.5 gram per dag of 3 tot 7 ml per dag (1:2 in 45% ethanol).
Afkooksel: 10 gram schors 10 minuten zachtjes doorkoken in 600ml water, verdeeld over de dag opdrinken.

Enige bedenkingen:

Omdat verse schors te weinig werkzame bestanddelen bevatten wordt aangeraden alleen gestandaardiseerde preparaten in te nemen van pau d´arco.
Naftachinonen zijn minder goed oplosbaar in water maar des te beter in alcohol.
Preparaten van pau d´arco kennen geen bijwerkingen maar geïsoleerde lapachol en betalapachone zijn in te hoge doses giftig.
Bij de therapeutische doses zijn weinig bijwerkingen bekend maar bij muizen werd geconstateerd dat ze door te hoge doses niet meer zwanger konden raken.
Er zijn mogelijk interacties met bloedverdunners van het type warfarine.

Bezoek een arts of fytotherapeut

Een groot deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie. Het is echter niet geschikt om aan zelf-genezing te doen. Wie ergens last van heeft dient een arts of fytotherapeut op te zoeken voor een goede diagnose en keuze voor de beste middelen, afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De kennis en wetenschap die hier genoemd staan is van puur informatieve aard.