De geneeskracht van Chinese jujube

Jujube is een boom die van oorsprong in China groeit en 10 tot 15 meter hoog wordt. In droge omstandigheden verliest hij zijn blad maar als er genoeg water voorradig blijft deze boom het hele jaar groen. Hij kan goed tegen regenval en is vorstbestendig tot -15. De boom wordt tegenwoordig in de warme gebieden van Azië, Amerika en Afrika gekweekt. Ook groeit hij in Zuid-Europa, tot aan Zuid-Zwitserland toe. De jujubevrucht is eetbaar maar heel zelden in Nederland te koop. Jujube wordt gebruikt in de Aziatische keuken maar deze boom is veel meer bekend om zijn gebruik in de Chinese geneeskunde.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening jujube / Bron: Adolphus Ypey, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Geschiedenis jujubeboom

Jujubeboom werd 9000 jaar voor Christus gecultiveerd. Er bestaan zo´n 400 cultivars van. De jujubeboom was in het antieke Egypte, het oude Griekenland en bij de antieke Romeinen bekend. Plinius de oudere, een Romein die veel boeken heeft geschreven, viel al op dat de jujubevrucht op een appel lijkt. Rembert Dodoens, de baanbrekende kruidenwetenschapper uit de Nederlanden schreef ook over deze boom, hoewel hij niet in onze contreien groeide. In het Perzisch traditionele geneeskunde wordt het gebruikt - in combinatie met andere kruiden - geneesmiddelen voor de behandeling van verkoudheid, griep en hoest.

Jujube in gerechten

De verse of gedroogde vruchten worden in Azië vaak als snack bij de koffie gegeten. De jujubevrucht kan ook gerookt worden, of op siroop worden gezet. Jujubesap en jujubeazijn wordt er van gemaakt, maar deze zijn vooral in China verkrijgbaar. In India drogen ze de vruchten in de zon om het te pureren met tamarinde, rode peper, zout en jaggery, een natuurlijke zoetstof. Vervolgens wordt vers fruit met dit mengsel vermalen om er een lekker taartje van te maken dat wordt verkocht onder de namen Ilanthai vadai, Regi Vadiyalu of Telugu.

Traditioneel gebruik jujube

De vruchten en zaden worden gebruikt in de Chinese en Koreaanse traditionele geneeskunde om stress te verlichten. Jujube wordt eveneens aangewend als schimmeldodend en antibacterieel middel tegen zweren. Het werkt ontstekingsremmend, kalmerend, ontkrampend, als anticonceptie, bloeddrukverlagend, hartversterkend, als antioxidant, immuunsysteemstimulerend en wondhelend. De slijmerige vrucht is rustgevend voor de keel en afkooksels van jujube zijn vaak gebruikt om keelpijn te behandelen

Jujube in de wetenschap

Een gecontroleerde klinische studie vond de vruchten nuttig voor behandeling van chronische constipatie. Uit een ander onderzoek bleek Zizyphus jujuba effectief tegen neonatale geelzucht te zijn.

Naamgeving

In het Latijn wordt Chinese jujube Ziziphus zizyphus genoemd. In het Nederlands kennen we de alternatieve naam Chinese dadel, Rode dadel, Borstbes en Borstbezie. Een Latijns synoniem van deze plant is Zizyphus jujuba.

Werkzame stoffen

Van jujube wordt voor fytotherapeutische doeleinden het geroosterde zaad gebruikt. Hierin zitten de volgende belangrijke werkzame inhoudsstoffen: saponinen zoals de triterpeenbidesmosiden protojujubosiden A, B en B1, jujubosiden A1 en C en acetyljujuboside B. Andere triterpenen in deze plant zijn oleanolzuur en betulinezuur. Verder bevat het de alkaloïden sanjoinineziziphusine en nuciferine. Ook zitten er de flavonoïden 4´´-beta-D-glycopyranosyl en swertisine of zivulgarine in.

Jujube bij zenuwproblemen

Chinees dadelzaad is een nervinum; een middel dat inwerkt op het zenuwstelsel. Het werkt kalmerend, angstdempend en slaapbevorderend. De saponinen, alkaloïden en flavonoiden zijn samen verantwoordelijk voor deze werkingen. In de westerse, door wetenschap onderbouwde fytotherapie wordt het voorgeschreven bij de volgende indicaties:

Blad van de Chinese jujubeboom / Bron: Taken by Fanghong, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Stress,
Rusteloosheid,
Prikkelbaarheid,
Hyperactiviteit,
Angst,
Nerveuze uitputting,
Slapeloosheid,
Slapeloosheid door hartkloppingen,
Slaapstoornissen in combinatie met nachtzweten,
Vermoeidheid door slapeloosheid.

Overige medicinale kwaliteiten

Jujube of Chinese dadel heeft bloeddrukverlagende kwaliteiten.
Daarnaast heeft het een zweetremmende werkzaamheid. Bovendien ontspant het de spieren, beschermt het bij radiotherapie en gaat het hartritmestoornissen tegen.
Een bijzondere eigenschap van jujube is dat het oxygenererend werkt. Dat houdt in dat op grote hoogte je minder snel zuurstofproblemen krijgt door deze plant.
Verder gaat het stuipen tegen; het heeft een anti-epileptische werking.,

Dosis en veiligheid

Wanneer jujube in de therapeutische dosis wordt gebruikt is er geen reden om aan te nemen dat je bijwerkingen krijgt. Er is een standaardmanier om deze geneesplant te gebruiken.

Poeder of extract: driemaal daags 1,2 gram poeder.

Bezoek een arts of fytotherapeut

Een groot deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie. Het is echter niet geschikt om aan zelf-genezing te doen. Wie ergens last van heeft dient een arts of fytotherapeut op te zoeken voor een goede diagnose en keuze voor de beste middelen, afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De kennis en wetenschap die hier genoemd staan is van puur informatieve aard.