Kurkuma, goudgeel gezondheidskruid

Kurkuma is een andere naam voor geelwortel. In landen als India en Sri Lanka wordt het veel verbouwd en gebruikt in gerechten. De werkzame stoffen in Kurkuma zouden beschermen tegen prostaatkanker, Alzheimer en diabetes. In India weten ze dat het kruid meer doet dan alleen lekker smaken. Ze gorgelen ermee als ze verkouden zijn en strooien het op een open wond. Bovendien vermoedt men dat kurkuma ook invloed heeft op het ontstaan en de groei van kanker. In Nederland ging in 2019 echter een waarschuwing uit over kurkuma en borstkanker. Het gele kruid zou de werking van antihormoontherapie bij borstkanker verminderen.

Kurkuma: bitter, goudgeel en lid van de gemberfamilie

Kurkuma is een opvallend geel kruid en het smaakt een beetje bitter. In de oosterse keuken wordt het veel gebruikt. Voor de smaak, maar ook voor de kleur. Bovendien zit het in elk kerriemengsel. (kerrie is een mengsel van verschillende kruiden).
Kurkuma komt uit de wortel van de curcuma longa. Deze plant behoort tot de gemberfamilie. Kurkuma is tevens een verfstof. Het wordt gebruikt om textiel te kleuren en om verf kleur te geven.

Kurkuma als ontstekingsremmer

Naast het gebruik in de keuken wordt het in oosterse landen gezien als een ontstekingsremmer. In ondermeer India, China en Indonesië wordt het zowel inwendig als uitwendig gebruikt bij ontstekingen, menstruatieklachten, geelzucht, leveraandoeningen, darmklachten, huidaandoeningen en kiespijn

Onderzoek naar Kurkuma

• In de jaren ’90 is er onderzoek gedaan op de University of Texas naar de ontstekingsremmende werking van kurkuma en in het speciaal op tumoren. Daarbij werd het kruid op de kankercellen gestrooid en daaruit bleek dat het de ontwikkeling van melanomen en andere vormen van kanker zoals prostaatkanker stopte.
• In 2007 ontdekten de Chinezen dat kurkuma de hormonen die prostaatkanker veroorzaken tegenhouden. Een andere studie aan de University of Alabama bewees weer dat kurkuma en bestraling tesamen kankercellen vernietigen die normaal gesproken niet reageren op bestraling alleen.
• In India waar massa’s kurkuma worden gegeten is bovendien gebleken dat het aantal prostaatgevallen het laagste is op de hele wereld. In India krijgen 5 van de 100.000 mannen de kankersoort, terwijl dit in landen als Engeland 116 mannen zijn. Overigens kan dit ook met de genen van de mannen te maken hebben.

Nog geen kurkumamedicijnen, maar wel gemakkelijk te verwerken in eten

Ook betekent dit nog niet dat kurkuma al wordt ingezet als geneesmiddel, maar er wordt wel onderzoek naar gedaan. Valse hoop zou onterecht zijn,, want onderzoek duurt lang en tijdens proeven blijkt ook vaak dat wat in laboratoria wel werkt niet altijd werkt op mensen. Onder het motto baat het niet dan schaadt het niet, kunnen mensen overigens wel kurkuma in hun voedsel gebruiken. Schadelijke effecten heeft het kruid namelijk niet. Het wordt alleen moeilijk door het bloed opgenomen. Dat verandert als er naast kurkuma ook zwarte of rode peper wordt gebruikt. In dat geval is de opname opeens wel heel goed. In India kennen ze het probleem van niet opnemen van het kruid overigens niet, want in elk gerecht zit naast kurkuma ook altijd peper. Wel moet er ook nog onderzoek worden gedaan naar de werking van kurkuma als het wordt gebruikt samen met reguliere medicijnen. Ook zijn er tegenwoordig kurkuma voedingssupplementen te koop. Net als vitamines kunnen zij bepaalde tekorten aanvullen.

De werking van kurkuma

De belangrijkste stof in kurkuma is curcumine. Uit onderzoek is gebleken dat curcumine:

1. Een belangrijke antioxidant is. Zij zorgen er voor dat een ongeremde cel die maar door blijft delen daarmee stopt.
2. Er voor zorgt dat ontstekingen in de darmen minder worden.
3. Darmen, lever en milt zuivert. Dit heeft ook weer een goede invloed op het immuunsysteem.
4. de vorming van nieuwe bloedvaten remt. Daardoor kan een tumor niet meer groeien.
5. celdood stimuleert op die manier zorgt voor het afsterven van tumorcellen.

Waarin zit de meeste kurkuma?

Kurkuma is overigens meer dan alleen gezond. Het is vooral een smaak- en kleurmiddel dat in de oosterse keuken veel wordt gebruikt. Door beide te combineren zou het mogelijk zijn dat je je gezondheid positief beïnvloedt. Meer kurkuma eten lijkt dus in ieder geval goed voor de mens te zijn. Dit kan door:

• Het eten van mosterd. De lichtgele Engelse mosterd bevat de meeste kurkuma.
• Het combineren van peper en kurkuma. Wie alles wat hij of zijn voorziet van peper, ook bestrooit met een beetje kurkuma verhoogt de dagelijkse inname van het kruid.
• Door het kruid eens wat vaker in sausjes te gebruiken. Dat kan in dipsausjes van bijvoorbeeld yoghurt en mayonaise, maar ook door een curry te maken met daarin kurkuma
• Door vis te bereiden met kurkuma. Smeer op zalm of een andere vissoort een mengsel van gemalen komijn, kurkuma, zwarte peper en bijvoorbeeld paprikapoeder en bak de vis vervolgens.
• Indiaas te eten of het zelf te maken. In de meeste Indiaase gerechten zit kurkuma. In aloo gobi, dit is bloemkool met aardappel met allerlei kruiden zit de meeste kurkuma. Bovendien zou de combinatie van bloemkool met kurkuma erg gezond zijn.

Waarschuwing: geen kurkuma tabletten bij hormoongevoelige borstkanker en tamoxifen

In 2019 werd gewaarschuwd om geen kurkuma tabletten te nemen bij het gebruik van tamoxifen. Tamoxifen is een middel dat de werking van het hormoon oestrogeen als het ware plat legt en wordt voorgeschreven bij hormoongevoelige tumoren bij borstkanker. Borstkanker groeit bij de hormoongevoelige variant als het ware door de hormonen. Tamoxifen vermindert of legt de aanmaak van die hormonen simpelweg stil, zodat de tumoren of minimetastasen die zich nog in het lichaam kunnen bevinden niet langer worden gevoed. Het idee was van veel mensen dat de kurkuma helpt kanker te verdrijven. Uit onderzoek van het Erasmus MC in 2019 bleek echter dat als er kurkumasupplementen werden geslikt en tamoxifen werd genomen, de tamoxifen haar werk veel minder goed deed. Veel vrouwen namen kurkuma ook nog eens met zwarte peper. Normaal gesproken verhoogt dat inderdaad de werking van het kruid, maar bleek bij borstkankerpatiënten de werking van tamoxifen nog meer te verminderen.