Minder zin in seks? Mogelijke kwaaltjes

Er zijn verschillende redenen waarom we minder zin hebben in seks. Dat kan ook doodgewoon vermoeidheid zijn van het werk, maar soms zijn het fysieke stoornissen die je seksleven de das omdoen. Enkele voorbeelden komen aan bod.

Vanavond niet, schat

Er zijn honderden redenen waarom je er soms 'gewoon wat minder zin' in hebt dan anders. Als je je niet lekker voelt, schakelt je seksuele honger zich uit zoveel is duidelijk. En van zodra er hormonale storingen in het spel zijn (menstruatie, zwangerschap, menopauze), heeft dat geheid repercussies op je liefdesleven. Je humeur staat op nul, en je hebt niet meteen veel zin in vertier. Veel reden tot paniek heb je in die gevallen niet: het is alleen even wachten tot de vorm er weer is. Hetzelfde lusterdrijvende effect leveren antidepressiva en bloeddrukverlagende middelen. Ze kunnen onrechtstreeks inwerken op je hormonenhuishouding, en zo op je seksuele verlangens.

Maar de hoofdreden voor uitblijvende lustgevoelens is een onbevredigende relatie. Want wat in een relatie scheef loopt, kan je in bed niet goedmaken. Als het vertrouwen in de relatie en elkaar wegvalt, als er niet meer wordt gepraat, dan kan je ook seksueel niet verder. En omgekeerd geldt dat een uitzichtloos seksleven niet alleen alle opwinding in de kiem smoort, maar bovendien de relatie zelf in vraag stelt. Eerste hulp bij verwelkende verlangens is een goed gesprek. Duidelijke richtlijnen over wat jij leuk vindt en wat hij leuk vindt, kunnen een hoop roestige ontevredenheid in een handomdraai wegwerken. Je ontdekt je eigen lichaam en dat van je partner - misschien zelfs voor het eerst - en voor je het weet heb je een gloednieuwe, bruisende relatie. Wat je jezelf en je partner echter niet met zijn tweetjes ziet oplossen, kan je beter aan je huisarts voorleggen. Die verwijst je dan door naar een therapeut.

Halfstok

Wanneer een man moeilijk zijn erectie weet te behouden, is het de moeite om te onderzoeken waarom. Nu is de stap naar de arts niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Sommige koppels hebben er de grillen van zijn jongeheer vaak al maanden - zelfs jaren - stilzwijgend bijgenomen vooraleer er buiten het bed wordt over gepraat. Nochtans is de oorzaak doorgaans vrij vlot op te sporen.

Oudere mannen gaan er vaak van uit dat het niet aanhouden van hun erectie ‘er nu eenmaal bijhoort’. De conditie van een jonge sporter behoudt niemand zijn leven lang, maar in het merendeel van de gevallen kan een link gelegd worden naar een lichamelijke of andere schuldige. De arts zal eerst polsen naar de medische geschiedenis en de leefgewoontes van zijn patiënt. Diabetes, een te hoge bloeddruk, een teveel aan cholesterol: ze kunnen stuk voor stuk een negatieve invloed hebben op de bloedcirculatie. Ook zware rokers en drinkers hebben op termijn niet de beste kansen op een probleemloze bloedsomloop.

Het slap worden van de penis staat zowel onder invloed van het bloedvatenstelsel als van het zenuwstelsel. Als het mechanisme faalt dat de bloedtoevoer blokkeert om de penis te doen zwellen, dan heeft de man een probleem. Zijn erectie blijft immers vaak zelfs niet lang genoeg behouden om af te maken wat hij begonnen was. Oorzaak is een slechte staat van de blokkage-organen (aders, zwellichaam, huid van de penis, bilnaadspieren) of van de bloedtoevoer zelf.
Maar er kan ook een buitenlichamelijke schuldige zijn. Als blijkt dat de erectiestoornissen met het medicijngebruik van de man samenhangen, dan volstaat het meestal om op andere medicatie over te stappen.

Pijnlijke borsten

Pijnlijke borsten, het hoeft niets abnormaals te zijn. Halverwege de cyclus zijn je borsten overgevoelig en is zelfs de minste aanraking pijnlijk. Je hormonale huishouden staat op zijn kop, en dat zal je ook geweten hebben. Na de eisprong ontwikkelen de borstklieren zich door de verhoogde toevoer van oestrogeen en progesteron. Dat is te meten aan de spanning en de gevoeligheid van je borsten. Ook zwangere vrouwen kennen het fenomeen: samen met de andere veranderingen in hun lichaam gaan hun borsten zich opspannen. De bevalling brengt niet meteen redding, integendeel. De borsten, barstensvol melk, zijn zo mogelijk nog meer gespannen, op het pijnlijke af. Maar in dat geval is het probleem uiteraard van voorbijgaande aard.

Overgevoelige clitoris

De clitoris kan je nog het best vergelijken met een mini-eikel. Hij is doorlopen met zenuwen en adertjes, en kan, net als de penis, in een soort erectie gestimuleerd worden. De doorzenuwing van het kleine knobbeltje staat garant voor een niet te verwaarlozen aandeel van het seksueel plezier van de vrouw. Bij sommige vrouwen is de clitoris echter zo gevoelig dat een directe aanraking onverdraaglijk is. Op zich hoeft dat geen probleem te vormen. Als de partner wordt op gewezen op de gevoeligheid, kan hij er ook rekening mee houden. Soms hebben deze vrouwen eerder vaginale orgasmes. Die zijn zeldzaam, maar intenser. Wanneer je dus een overgevoelige clitoris hebt, leggen jij en je partner jullie best toe op andere manieren van prettig vrijen.

Buikpijn tijdens / na het vrijen

Sommige vrouwen ondervinden bij het vrijen telkens vage pijnen in de onderbuik. Pijn die ook nadien nog kan doorzinderen. Een gynaecologisch onderzoek is in hun geval zeker geboden, alleen al omdat dit soort buikpijn vaker dan niet een onschuldige oorzaak heeft. Het kan bijvoorbeeld gaan om een infectie of cystevorming op de eierstokken, of een ontsteking van het baarmoederslijmvlies. De behandeling voor elk van deze aandoeningen is eenvoudig. Stel een raadpleging bij je gynaecoloog dus in geen geval nog langer uit. Zo voorkom je complicaties en vind je binnen de kortste keren je seksueel welbehagen terug.

Maar de buikpijn hoeft niet altijd een ziektebeeld aan te kondigen. Het valt wel eens voor dat de baarmoeder relatief laag zit, en bij diepe penetratie de baarmoederwand dus wordt geraakt. Dat kan een ietwat onaangenaam gevoel opleveren, zonder echt de pijngrens te overschrijden.

Na de bevalling

In de praktijk wachten vele stellen een zestal weken, tot na de nacontrole, en in ieder geval tot de wonden volledig zijn geheeld. Alles hangt er natuurlijk vanaf van hoe je je voelt. Blijf je pijn ondervinden, raadpleeg dan je arts. Misschien zit je nog met een wondje of is er een van de hechtingen achtergebleven. Borstvoeding kan een bijkomende demper op het teruggevonden plezier opleveren. De vagina blijft er immers droger door, wat een zo al pijnlijke gemeenschap er zeker niet makkelijker op maakt. Komt daar ook nog eens de vermoeiende zorg voor de boorling bij, die je dag en nacht volledig opeist, en je zou verwonderd zijn dat er tijdens die eerste weken vrouwen zijn die überhaupt aan seks toekomen. Laat de situatie evenwel niet uit de hand lopen. Als je geen uitleg geeft, kan je partner moeilijk inschatten wat er precies aan de hand is. Zorg dat je te allen tijde bij elkaar terecht kan voor een flinke knuffel en een hartelijke babbel.

Een onverwacht gevolg van de bevalling is de verminderde elasticiteit van de bekkenbodemspieren. Daardoor verliezen beide partners vooral in het begin een deel van hun vroeger seksueel genot. Het komt er dus op aan meteen na de bevalling je spieren te oefenen, en het goede nieuws is dat je het waar en wanneer ook kan doen. Je spant de spiertjes in je vagina op alsof je je plas ophoudt. Wissel spanning en ontspanning van de spieren continu af. Niemand ziet het: nooit meer lege momenten dus. In de file, aan de telefoon, tijdens The Bold and the Beautiful: vanaf nu werk je aan je seksuele conditie als jij daar zin in hebt.

Nachtelijke erecties

Laten we wel wezen: ongecontroleerde, spontane erecties ‘s nachts is géén probleem. Je moet er niet voor naar de dokter - integendeel: ze zijn het zeer levende bewijs van een blakende erectiele gezondheid. Een man krijgt een erectie wanneer hij seksueel opgewonden raakt, maar ook tijdens een bepaalde fase van zijn nachtrust. Ze wordt opgewekt door mannelijke hormonen die door de hypofyse worden aangemaakt. De hypofyse is een aanhangsel van de hersenen waarvan de werking tijdens de slaap niet helemaal uitgeschakeld wordt, wat de automatische erecties verklaart.

Impotent na prostaatoperatie

Bij een klein percentage van de patiënten leidt een prostaat operatie tot urine-incontinentie of verlies van potentie. In principe heeft de prostaat geen deel in het mechanisme van de erectie. De operatie zelf veroorzaakt niet de impotentie: aan de doorbloeding en bezenuwing van de geslachtsorganen wordt immers niet geraakt. Het is de ejaculatie - en niet de erectie - die uitblijft. Het orgasme is er, de zaadlozing niet. Vaak doordat het sperma in plaats van uit de penis terug in de blaas verdwijnt.
Als het koppel daar bij de operatie niets over wordt verteld, dan is dat ‘droge orgasme’ nogal alarmerend. Het feit dat hij zijn lichamelijke reacties niet meer herkent, kan een tijdelijke impotentie teweegbrengen. Want precies daar vind je vaak de oorzaak voor impotentie na een ingreep: in de onzekerheid en de angst van de man geen ‘normaal' seksleven meer te kunnen leiden.

Als het orgasme uitblijft

Vaak worden een strenge opvoeding en de daarmee gepaard gaande schuldgevoelens opgeworpen als grote orgasme verjagers. En je moet je eigen lichaam natuurlijk tot op zekere hoogte ontdekt hebben om te weten hoe het werkt. Een orgasme laat zich dus niet afdwingen. Je moet als het ware de perfecte omstandigheden creëren om het uit zijn schelp te lokken. Jouw seksuele verlangens, je partners succes om op jouw wensen in te spelen, hoe hij je behaagt en hoe lang jij wil dat hij doet wat hij doet. De remedie is dus simpel: maak je partner duidelijk wat je wil - dat helpt een hoop orgasmestoornissen van de baan. Verder is het zo dat naar schatting één op drie alleen tot een orgasme komt door stimulatie van de clitoris. Experimenteer dus volop: voor, tijdens en na het vrijen. Zoek samen uit op welke manier je clitoris het best gestimuleerd wordt: het is de enige manier om échte orgasmestoornissen uit te sluiten. Ben je zeker van de factoren gevoelsleven en techniek, dan kan gezocht worden naar andere spelbrekers: medicijngebruik, algemene gezondheidstoestand, pijn bij het vrijen...

Het komt wel eens voor dat orgasmestoornissen de kop opsteken vlak na een bevalling of ten gevolge van een traumatisch voorval (scheiding, overlijden,...). En vaak zijn het die vrouwen die in hun leven blijkbaar alles onder controle hebben die deze lichamelijke reactie vertonen. Ze zijn bang om die controle te ver liezen en geven zich dus niet zomaar over, zelfs niet in bed.

Mysterieus orgasme

Het is niet iedereen gegeven, maar voor sommige vrouwen gaat het orgasme ook daadwerkelijk gepaard met een ejaculatie. Ze verliezen op hun hoogtepunt een vocht dat je met het kliekje van hun partner kan vergelijken. De orgastische afscheiding van een vrouw is kleur- en geurloos, en haar oorsprong is nogal omfloerst. De ‘bron’ zou te zoeken zijn in de buurt van het G-plekje, en degene die dat tot de verbeelding sprekende punt weet te lokaliseren is nog niet geboren. Mysterie troef, dus. Reden tot paniek is er in geen geval: gevaarlijk is het niet. Mocht het natte gevoel je toch wat generen, dan is een eerlijke uitleg nog steeds je beste optie. Je partner is vast ook nog geflatteerd. Een beter bewijs voor je genot kan je hem immers niet leveren.

Het spiraaltje de spelbreker

Het is zeldzaam dat het spiraaltje normale seksuele betrekkingen belemmert, maar de klacht wordt geuit - meestal door de man. De draadjes zouden irriteren, ook al zijn die uit soepel materiaal vervaardigd en zijn ze nauwelijks voelbaar. De gynaecoloog kan ze eventueel wat bijknippen, maar te korte draadjes worden er niet soepeler op en kunnen de irritatie alleen verergeren. Als de vrouw degene is die last ondervindt van het spiraaltje, dan loont het de moeite om de arts te laten uitsluiten of de irritatie niet aan een ontsteking te wijten is. Onaangename bijwerkingen van een spiraaltje zijn voor sommige vrouwen een groter bloedverlies en meer pijn tijdens de menstruatie. Het komt ook voor dat door het dragen van een spiraaltje een eileiderontsteking de kop opsteekt, met verhoogde kans op onvruchtbaarheid als gevolg.

Onverzadigbare / Blauwbaard

Waar ligt de grens tussen ‘gezonde seksuele interesse’ en obsessief gedrag? Verwacht geen antwoord: ieder van ons hanteert zijn eigen parameters. En wat jij leuk vindt, zal je vriendin misschien met afgrijzen vullen. Zolang de onverzadigbare honger van je man je blijft opwinden, is er dus geen probleem. Er wordt doorgaans van uitgegaan dat de man het vaker ziet zitten dan zijn vrouw. Hij zou het meer op het lichamelijke hebben begrepen; zij heeft genoeg aan wat genegenheid. Een man kan een vrouw willen zonder dat hij er verliefd op is, een vrouw kan dat zogezegd niet. Nonsens, natuurlijk: vrouwen hebben - dank u, Dolle Mina’s! - al lang hun achterstand ingehaald. Het hoofdpijn-excuus (‘Vanavond niet, schat) is geen vrouwelijk alleenrecht meer.

Er is dus zeker niet zoiets als een 'normale’ frequentie. Waar bepaalde koppels het een keer per week doen, zullen andere zich eerder herkennen in het ‘elke tweede dag'-patroon, enzovoort. Laat ons in elk geval komaf maken met de Blauwbaard-verhalen die mannen graag verspreiden. Als een man het verschillende keren na elkaar doet, maakt hij deel uit van het toch wel zeer elitaire kliekje dat een vrijwel onbestaande pauze (wegens even fysiek ‘uitgeteld’) kent. Deze grenzeloze potentie komt vrijwel uitsluitend voor bij jonge, sportieve snaken, wiens gestel nauwelijks de tijd nodig heeft om te recupereren.

De Grote drooglegging

Door een te summier voorspel kan de vagina droog blijven en dus pijn bij het vrijen opleveren. Wanneer je als vrouw geen zin hebt
in seks, dan laat je lichaamstaal meestal niets aan duidelijkheid te wensen over. Zie de uitblijvende opwinding als een signaal: ga op zoek naar wat mank loopt. Liggen wrijvingen in jullie relatie aan de oorsprong, ga je door een moeilijke periode, eist je job het beste deel van jezelf? Heb je je situatie al herkend, dan komt het erop aan zo vlug mogelijk de ideale therapie te zoeken - als je seksleven je dierbaar is. Een behandeling toont je hoe beide partners weer kunnen leren genieten van elkaar. Je neemt dus een stapje terug, en herontdekt elkaars prikkel-plekjes.

Als de link met je gevoelsleven niet meteen is gelegd, kan je best je huisarts raadplegen. Bepaalde anticonceptiepillen (met een hogere dosis progestativa dan andere, bijvoorbeeld), en sommige medicamenten halen je libido onderuit. In die gevallen brengen een andere pil of verandering van medicatie dus al soelaas. Als je ervoor jezelf kan van uitgaan dat je probleem niet gevoelsmatig bepaald is, dan kan een glijmiddel alvast de pijnfactor uitschakelen, in afwachting van een afdoende diagnose. Hou ook in gedachten dat een overdreven intieme hygiëne (te vaak en met agressieve middelen) hier vaak een rol heeft.

Vrouwen in de menopauze zijn overigens vertrouwd met het ‘droogte-gevoel’. De eierstokken scheiden steeds minder hormonale stoffen (oestrogeen en progesteron) af, tot ze uiteindelijk helemaal staken. De huisarts kan je meteen een hormonenpreparaat voorschrijven dat de natuur - en je ‘actieve’ leven - zo weer een handje helpt.

Wittebroodsweken-blues

Sommige vrouwen krijgen na elke gemeenschap een blaasontsteking. Ze moeten constant plassen, en het urineren zelf is pijnlijk. Men noemt deze vorm van blaasontsteking honeymoon cystitis, vanwege de gangbare oorzaak ervan: frequente seksuele contacten die de urinebuis irriteren en ontsteken. Een voor de hand liggende manier om de ‘wittebroodsweken-blues’ te voorkomen, is meteen na het vrijen te gaan plassen. Zo worden bacteriën meteen uit de urinebuis gespoeld. Een goede hygiëne - voor beide partners - kan ook veel kwaad voorkomen.

Nu hangt een vaak terugkerende blaasontsteking niet altijd samen met een actief seksleven. Bij sommige vrouwen duiken de klachten telkens op na een seksueel contact, om dan na een tweetal dagen weer te verdwijnen. Oorzaak hier kan een infectie zijn, vaak door chlamydia, een seksueel overdraagbare aandoening die absoluut met een antibioticakuur moet worden bestreden. De arts stelt chlamydia vast aan de hand van een uitstrijkje. Hij zal de antibiotica aan beide partners voorschrijven, ook al heeft de partner nog geen klachten. Doet hij dat niet, dan bestaat de kans dat het stel de infectie steeds op elkaar overdraagt. Een te agressieve intieme spray of badolie kunnen je echter ook een infectie op de blaas opleveren. Stoppen met het gebruik ervan brengt hier soelaas.

Te vroeg

Het enige wat mank loopt bij een vroegtijdige ejaculatie is de timing. De man heeft het moment van de climax niet onder controle: de zaadlozing komt er namelijk al voordat beide partners de kans hebben gekregen om volop te genieten. Te vroeg dus: voor sommige mannen al tijdens het voorspel, voor anderen tijdens of kort na de penetratie, in elk geval weten heel wat - vooral jonge - mannen waarover het gaat. Een geruststelling: aan de oorzaak van het euvel ligt geen lichamelijke tekortkoming. Bovendien is de behandeling simpel en vrijwel altijd geslaagd.
Oorzaak van de ejaculatio praecox is in de meeste gevallen puur psychologisch. De man verliest ergens zijn controle. Door een overweldigende begeerte, wordt dan automatisch aangenomen. Maar in een relatie met problemen verraadt zijn vluggertje de - vaak onbewuste - drang om het zo snel mogelijk achter de rug te hebben. Voor je het weet wordt de vroegtijdige zaadlozing van de man een waar struikelblok. Hij voelt zich machteloos, en zijn partner voelt zich gefrustreerd over de onafgewerkte vrijpartijen. Praten is dus eens te meer een goed begin, als je het probleem niet ‘uit de hand wil laten lopen’. Samen naar de dokter is dan de volgende stap. Door eenvoudige oefeningen leer je het ogenblik van het orgasme bepalen. Na een paar keer oefenen wordt het gevoel van uitstellen een gewoonte zonder dat je er speciale hulptechnieken moet voor toepassen.