Pijn bij het vrijen

Seksuologen in Vlaanderen horen steeds meer vrouwen klagen over pijn bij het vrijen. Dyspareunie, zoals de seksuele pijnstoornis heet, komt volgens onderzoek voor bij de helft van de vrouwen. «Er is een stijgende trend, omdat de vrouw hogere eisen stelt op seksueel vlak. Ze wil een orgasme en liefst één zonder pijn», zeggen seksuologen.
Dyspareunie doet zich voor tijdens de geslachtsgemeenschap. In Nederland is het de belangrijkste klacht waarmee seksuologen worden geconfronteerd, zo vertelde het hoofd medische seksuologie van het AMC-ziekenhuis in Amsterdam in het Algemeen Dagblad. Veertig procent van de vrouwen heeft er in Nederland last van. «Het is een klacht van deze tijd», zo zeggen seksuologen.

Oorzaken

In Vlaanderen is de toestand niet anders. Vooral huisartsen krijgen de klacht steeds vaker te horen. «Sommige studies stellen dat vijftig procent van de vrouwen er last van heeft», zegt seksuologe Lotte Loones, die hoofdzakelijk vrouwen met seksuele problemen behandelt. «Er zijn verschillende oorzaken voor de pijn. Soms ontstaat ze doordat de vrouw een verkeerde houding aanneemt bij het vrijen, doordat de huid gevoelig is na de maandstonden of doordat de bekkenbodemspieren te gespannen zijn. Dat zijn de spieren rond de vagina. Bij sommige vrouwen ontstaat die spanning vaak onbewust doordat ze in het verleden al te vaak hebben gevreeën met pijn. Andere oorzaken zijn een stug maagdenvlies of gewoonweg angst voor de daad.»
«Het kan ook gebeuren dat de vrouw niet vochtig is doordat ze niet opgewonden is», zegt Loones. «Een glijmiddel kan dan van pas komen. Het is verkeerd te denken dat je moet kunnen vrijen zonder glijmiddel.»

Een gevolg van vrijen zonder opwinding is het ontstaan van kloofjes en wondjes, die kunnen resulteren in infecties of het ontstaan van vaginisme. Dat is het ongewild samentrekken van de spieren rond de vagina, waardoor gemeenschap onmogelijk wordt of enkel nog kan met veel moeite en pijn.

Dokter Wiebren Tjalma, kliniekhoofd gynaecologie aan het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, spreekt van een «stijgende trend» in het aantal gevallen van dyspareunie. «Het probleem heeft altijd bestaan, alleen wordt er nu veel openlijker over gepraat.»

Sneller een oplossing

«De mens wil altijd seks hebben, maar de fysionomie maakt het moeilijk: de huid wordt immers droger», stelt Tjalma. «Vrouwen aanvaarden niet meer dat ze pijn hebben bij het vrijen. Ze willen een orgasme zonder pijn. Ze zoeken nu sneller een oplossing voor het probleem dan vroeger.»

«Het is goed dat erover gepraat wordt. Het is immers niet abnormaal dat je pijn hebt bij het vrijen», zegt Loones. «Vroeger hadden vrouwen het idee dat seks bedoeld was om de man plezier te bezorgen. De pijn namen ze erbij. De laatste jaren geven vrouwen steeds meer toe dat het niet altijd even goed gaat. Seksualiteit is geen taboe meer, alles is bespreekbaar.»

Angst

Hoe pijn bij het vrijen moet behandeld worden, hangt af van de oorzaak. «Allereerst is het belangrijk dat alle medische problemen, zoals een stug maagdenvlies of abnormaliteiten van de huid, uitgesloten worden. Bij vaginisme zal een seksuoloog of kinesitherapeut de spieren rond de vagina laten ontspannen en zo de vagina-ingang geleidelijk aan weer 'ruimer' maken. Als angst of afkeer meespeelt, zijn verdere psychotherapeutische of sekstherapeutische raadplegingen aangewezen», besluit seksuologe Loones.