Behandelen premature ejaculatie - voortijdig klaarkomen

Premature ejaculatie, ook wel vroegtijdig klaarkomen genoemd, kan een bevredigend seksleven in de weg staan. Gelukkig kan premature ejaculatie behandeld worden. Dit kan door sensate focus therapie (de start-stop techniek of de knijptechniek) of door farmacotherapie. Er kan gekozen worden voor verdovende crème, orale middelen of intracaverneuze injectie.

Wat is premature ejaculatie?

Premature ejaculatie of ejaculatio praecox is het ontbreken van controle over het tijdstip van ejaculatie, waardoor dit gebeurt met minimale stimulatie voor, tijdens of kort na (vaginale) intromissie. Deze vlugge zaadlozing stopt de coïtale activiteit abrupt en interfereert ernstig met de seksuele satisfactie van de man en/of zijn partner.

Deze definitie is lastig te operationaliseren in concreet meetbare criteria. Vaak wordt gesteld dat de man voor of binnen 1 tot 2 minuten penetratie een zaadlozing moet hebben, in combinatie met het gevoel een gebrek aan controle te hebben.

Oorzaak van premature ejaculatie

De oorzaak van premature ejaculatie of voortijdig klaarkomen is niet gemakkelijk aan te geven. Hoogstwaarschijnlijk is het vroegtijdig klaarkomen een wisselwerking van diverse factoren, met name psychologische en fysiologische processen.

Een psychologische factor kan bijvoorbeeld de onbekendheid met de seksuele partner zijn, waardoor de persoon in kwestie erg zenuwachtig kan worden waardoor de voortijdige ejaculatie júist optreedt. Er kan daarentegen ook sprake zijn van een overgevoeligheid van de mannelijke genitaliën waardoor luttele stimulatie al voldoende is om tot een orgasme te komen.

Behandeling van premature ejaculatie

Voordat men begint met de primaire behandeling van de premature ejaculatie, moet gekeken worden of de premature ejaculatie geen andere mogelijke oorzaak heeft, zoals een ernstig relationeel of somatisch probleem. Wanneer dit uitgesloten is kan men kiezen voor sensate-focus therapie, een farmacologische therapie of een combinatie hiervan.

Sensate focus therapie

De premature ejaculatie kan worden beheersd met sensate focus therapie, waarin gepoogd wordt de controle over de zaadlozing (terug) te krijgen. Je kan hierbij denken aan de start-stop techniek, of de knijptechniek.

Start-stop techniek
De penis wordt gestimuleerd door de man of de partner, waarbij de lichaamssensaties nauwlettend in de gaten gehouden worden. Het doel van deze oefening is het leren herkennen van lichamelijke tekenen die de orgasmereflex aankondigen. Men stopt voor het orgasme met het stimuleren van de penis, vlak voor het punt van de orgasmereflex, dit wordt het "point of no return" genoemd. Als de opwinding weggezakt is, hervat men de oefening. Wanneer de handmatige bevrediging onder controle gehouden kan worden, kan overgegaan worden tot coïtus. Hierbij is het handig dat de vrouw de eerste keren bovenop zit, zodat de man gemakkelijk aan kan geven wanneer de stimulatie teveel wordt.

Knijptechniek
De knijptechniek is een techniek die geïntroduceerd is door Masters en Johnson. De knijptechniek is een uitstekende aanvulling op de start stop techniek. Wanneer de man voelt dat het orgasme zich aandient, knijpt hij (of de partner) met duim en wijsvinger krachtig in de penis, direct aan de onderkant van de eikel. In de meeste gevallen onderbreekt deze techniek de ejaculatiereflex.

Farmacotherapie

Waar bij de sensate focus therapie de nadruk ligt op de beheersingscomponent, kan farmacotherapie een fysiologische aanvulling zijn. Er zijn drie typen farmacotherapie voor premature ejaculatie te onderscheiden:

1. Vermindering van de zintuigelijke input naar de penis
2. Voorkomen van verslappen van de penis na ejaculatie
3. Interferentie met het ejaculatieproces

Vermindering van de zintuigelijke input naar de penis
De minst ingrijpende fysiologische behandelvorm van de premature ejaculatie is het lokaal verdoven van de penis. Hierbij wordt een verdovende crème op de penis gesmeerd, waardoor de genitale gevoeligheid vermindert. Crèmes met als werkzaam ingrediënt lidocaïne-prilocaïne zijn hier uitermate geschikt voor. Het middel Emla wordt hier veelvuldig voor gebruikt.

Voorkomen van verslappen van de penis na ejaculatie
Wanneer de ejaculatie niet onder controle gehouden kan worden, kan men er voor kiezen zich tot een middel te wenden dat voorkomt dat de penis direct na de ejaculatie verslapt, zodat penetratie ook na het orgasme nog goed mogelijk is. Deze behandelmethode is vooral geschikt voor mannen die naast de premature ejaculatie last hebben van erectiele disfunctie.

Er kan gekozen worden voor een intracaverneuze injectie, waarbij een dosis papaverine/fentolamine of alprostadil in de penis gespoten wordt. Merknamen van deze injectie zijn Androskat en Caverject. Tevens kan men zich wenden tot orale middelen als sildenafil, tadalafil of apomorfine.

Interferentie met het ejaculatieproces
Sommige medicatie die voor andere doeleinden gebruikt wordt heeft het remmen van de ejaculatie als bijwerking. Hier kan handig gebruik van gemaakt worden, omdat betrekkelijk lage doses al voldoende zijn voor de bijwerking. Veelgebruikte middelen zijn Clomipramine, fluoxetine en paroxetine. Dit zijn antidepressiva.

Lees verder

• Seksuele bijwerkingen van psychiatrische medicatie
• Seksuele disfuncties: orgasmestoornissen