De vrouwelijke kracht van Inanna, godin van liefde en moed

Inanna is een Soemerische hemelgodin, die een zeer vitale kracht belichaamt. Zij stamt uit de prehistorie en komt in de allereerste in het spijkerschrift geschreven teksten tot ons. Ze was de belangrijkste godin en gold als de dochter van de hemelgod An. Ze is zowel een vruchtbaarheidsgodin en godin van de liefde, alsook een oorlogsgodin. Zij wordt meestal beschouwd als zijnde dezelfde als Ishtar, de latere Babylonische godin. Ze geldt als een belichaming van Venus. Haar symbool is de achtpuntige ster. In een Soemerisch gedicht wordt haar reis naar de onderwereld beschreven: "Zij bracht haar hart van de hoogste hemel naar de diepste diepten der aarde." Inanna brengt de "me" naar de mensheid. "Me" zijn de wetten die aan een beschaving vorm geven, het bewustzijn van waarden zoals waarheid en gerechtigheid; het vermogen tot scherpe waarneming; een vreugdevol hart. Inanna is een assertieve, heldere hemelse kracht, welke ondersteunend en versterkend is, moed geeft en angst doet verminderen.

• De vrouwelijke oerkracht van Inanna
• De oerkracht inzetten
• Door Inanna geïnspireerde kracht
• De waarde van Inanna in deze tijd
• Inanna en de soemerische mythe van de levensboom
• Inanna brengt de universele wetmatigheden naar de mensheid
• De rechter Inanna
• De dansende oorlogsgodin Inanna
• Inanna en Dumuzi goden van vruchtbaarheid
• De reis van Inanna naar de onderwereld
• Luisteren
• Godin op de drempel
• De beschermende shen-ring
• Inanna, Isis, Venus, Maria, vrouwbeelden door de tijd heen
• Inanna de assertieve liefdesgodin
• De vrije vrouw
• Inanna en emotie
• Oude teksten in het spijkerschrift gericht tot Inanna
• De priesteres Enheduanna de eerst bekende schrijver
• Enheduanna's hymne tot Inanna
• Inanna en An
• Drie hymnen
• De vrije ruimte van expressie van Inanna

De vrouwelijke oerkracht van Inanna

Inanna betekent: "vrouwe van de hemel." Nin betekent vrouwe of dame, en An betekent hemel in het Soemerisch. Inanna is een zeer oude godin, (er zijn afbeeldingen bekend uit 5000 v.Chr.) haar manifestatie is machtig en indringend. Ze is de manifestatie van grote kosmische krachten, levenskrachten, oerkrachten, en krachten van bewustzijn en beschaving. Haar energieën zijn die van shakti en kundalini. Seksualiteit valt onder haar domein. De vrouwelijke oerkracht is onverminderd in haar aanwezig. Inanna stamt uit de tijd vóórdat het patriarchaat zijn intrede deed en het vrouwelijke aan banden gelegd werd. De vermogens die ooit aan vrouwelijke godinnen toegeschreven werden, werden in het patriarchaat opgeëist door mannelijke goden. In vele gevallen werden het beeld en de status van vrouwen ontkracht, vrouwen zouden passieve, ontvankelijke wezens zijn zonder ziel. Op dit soort gronden had de vrouw later zelfs geen recht meer op eigen initiatief.

De oerkracht inzetten

In onze tijd staat Inanna voor het overwinnen van moeilijkheden, om zo tot een steeds hoger niveau van wezenlijk zijn te geraken.

Door Inanna geïnspireerde kracht

Inanna kan die vrouwen en mannen helpen die moed nodig hebben om in te gaan tegen beperkende krachten die nog steeds alom aanwezig zijn voor vrouwen, maar ook voor mannen en die zich willen manifesteren in hun volle creatieve, ware zijn. Vrouwen die tegen een glazen plafond aanlopen in hun carrière. Vrouwen die onrechtvaardig behandeld worden. Vrouwen die lastig gevallen worden. Alle mensen, vrouwen en mannen die vanuit hun volheid willen leven.

De waarde van Inanna in deze tijd

In deze tijd kan Inanna de vrouw inspireren om vanuit haar oorspronkelijke vrouwelijke kracht te leven, zonder in te leveren aan een nog steeds mannelijk waardensysteem en samenleving en met inzet van haar heldere inzicht bijvoorbeeld te streven naar een betere samenleving. Ook de man kan zijn aanwezige vrouwelijke krachten gerichter inzetten, bijvoorbeeld meer uiting geven aan zijn gevoelsleven en behoefte aan intimiteit, of creatiever worden in zijn seksualiteit. Beslissend blijft altijd de integriteit, waaraan Inanna als brengster van beschaving en gerechtigheid zeer aan hecht.

Inanna en de soemerische mythe van de levensboom

Enki, de god van de wijsheid en de diepe wateren, plantte een boom aan de Eufraat. De boom werd ontworteld door de zuidenwind en meegevoerd door het water. Inanna, in haar respect voor al wat leeft, trok de boom uit het water en plantte hem in haar heilige tuin in Uruk. De levensboom staat voor de totaliteit van de kosmos, de bovenwereld van de goden en de sterrenhemel, de aarde waar de mensen leven onder de beschutting en in de voedende kracht van de boom, en de onderwereld met haar mysteriën. Het is de held Gilgamesh (uit het beroemde Gilgamesh-epos) die de boom omhakt om een troon voor zichzelf te maken en een bed voor zijn zuster. Dan is het gedaan met het leven in een kosmische werkelijkheid en niet lang hierna zal de beschaving zoals we hem nu kennen een aanvang nemen: grote georganiseerde samenlevingsverbanden, gebaseerd op een geordende economie en vaste wetten, wat zonder het schrift niet mogelijk zou zijn geweest.

Inanna brengt de universele wetmatigheden naar de mensheid

Inanna besefte dat om als koningin leiding te geven er wetten, waarden en vermogens nodig waren. Ze ging naar de god van de wijsheid Enki, die haar de "me" gaf. Dit waren kwaliteiten zoals de moed en vaardigheden van een held, zijn scherpe waarnemingsvermogen. De scherpe ogen en oren, die een juist oordeel mogelijk maken en tot juiste beslissingen kunnen leiden. Dit doet denken aan de boom van kennis van goed en kwaad. Doordat het denkvermogen ontwaakt, kan de mensheid zijn onschuld verliezen. De wijsheid die Inanna meenam was zowel in het positieve als in het negatieve. Het was de schoonheid van de kunsten, de schoonheid van de klank van muziek, die tot de mens kwam, maar ook de drang tot macht ten koste van alles. De god van de wijsheid Enki had al gauw spijt dat hij Inanna zijn gaven gegeven had.

De rechter Inanna

Als rechter heerst ze over het lot van de mens. In de hymne waarin Enheduanna zich richt tot Inanna, komen deze regels voor: Zij geeft het beslissende eindoordeel. Zonder Inanna heeft de grote An (de hoogste mannelijke hemelgod) geen beslissing genomen en heeft Enlil (god van de lucht) het lot niet bepaald.

De dansende oorlogsgodin Inanna

De strijd is de dans van Inanna. Ze wordt genoemd: het hart van de strijd; de arm van de strijder; de parate pijlkoker. Ze wordt vergezeld door een leeuw en haar koets wordt getrokken door zeven leeuwen. Als hemelgodin raast ze als een storm vanuit de hemelen over de aarde. Als oorlogsgodin zaait ze angst en ieder is vervuld van respect voor haar woede. Wie winnen wil in de strijd roept de hulp in van Inanna. Als het een rechtvaardige zaak betreft staat Inanna aan de zijde van de vrager. Met haar woedende hart gaat ze voorop in de strijd. De oorlogsdans van Inanna is in dienst van de rechtvaardigheid, in dienst van het evenwicht dat de genezing en het herstel van het leven mogelijk maakt. Dat wat bedreigend is voor groei en ontwikkeling, dat wat eeuwige dood lijkt te kunnen veroorzaken, heeft aan Inanna een hartstochtelijke vijandin, die vreugdevol danst en strijdt, waarbij ze het mooie leven zoals het is bedoeld voor ogen heeft.

Inanna en de oerkracht van de leeuw
Inanna wordt vaak afgebeeld terwijl ze staat op een leeuw. De leeuw is een zonnesymbool en een symbool van kracht. Ook verwijst de leeuw naar tijden die ver terug liggen in de geschiedenis. Tijden waarin de oerkrachten ongepolijst werkzaam waren. Gezien het feit echter dat ze staand óp de leeuw afgebeeld wordt, duidt dit op haar beheersing van deze oerkrachten.

Inanna en Dumuzi goden van vruchtbaarheid

Men kan Inanna veelvuldig afgebeeld zien staan met bossen graan in haar handen. In haar hoedanigheid als vruchtbaarheidsgodin bracht ze overal waar ze kwam vruchtbaarheid en voorspoed. Dumuzi (Tammuz) was de echtgenoot van Inanna en was het mannelijke aspect van de vruchtbaarheidsgod. In het oude Soemerië waren overal, in elke stad, tempels te vinden die aan hen beiden gewijd waren. Volgens de mythe offerde Inanna elk jaar in de herfst haar man/minnaar, die dan naar de onderwereld ging en pas in de lente opnieuw geboren werd als jonge, verjongde vruchtbaarheidsgod, haar zoon. Als haar man wegviel, dan was het jammeren en weeklagen. Alle vrouwen huilden met haar mee.

De reis van Inanna naar de onderwereld

Op kleitabletten uit het derde millennium voor Christus is het verhaal geschreven van de afdaling van Inanna naar de onderwereld. Inanna legt haar oor te luisteren en hoort het weeklagen van haar zuster Ereshkigal die troont over de onderwereld en lijdt onder de dood van haar echtgenoot. "Inanna bracht haar hart van de hoogste hemel naar de diepste diepten der aarde." Het verhaal dat volgt is het verhaal van een initiatie. Inanna moet in dit dodenrijk alle kleren afwerpen zodat ze naakt en gebogen het rijk van Ereshkigal betreedt. Net als de doden moet ze berecht worden en ze wordt op een pin gespietst, waar haar vlees vergaat tot een rottende massa. Maar haar dienares Ninshubur gaat naar Enlil de oppergod van hemel en aarde en naar Nanna, de maangod die Inanna's vader is. Enki schept uit het vuil van onder zijn nagels twee klagers die de onderwereld insluipen en samen met Ereshkigal wenen en klagen. Inmiddels lijkt Ereshkigal te kermen in de barensweeën van haar eigen geboorte. Ze is zo dankbaar voor het medeleven van de twee klagers dat ze het lijk van Inanna aan hen meegeeft. Inanna wordt weer tot leven gewekt en kan de terugtocht aanvaarden. Wel moet er een plaatsvervanger gevonden worden die haar plek in de onderwereld inneemt. Dat wordt haar eerste echtgenoot Dumuzi, ook wel Tammuz genoemd, de jaargod van nieuw leven. Nadat hij uit de onderwereld ontsnapt is als een slang, besluit Inanna om beurtelings met Dumuzi elk een half jaar de plek in de onderwereld in te nemen.

Integratie van de twee kanten van het leven
Je zou het verhaal van de reis van Inanna naar de onderwereld, kunnen begrijpen als een aanmoediging tot integratie van de twee werelden. De integratie van de bovenwereld, de wereld waar we in leven, waar we bewust voor kiezen en de onderwereld, de wereld van de pijn, de dood, het taboe, dat wat we niet willen zien, weten en voelen. Er is geen keuze. Het lijden maakt deel uit van het leven. Pijn en genieting zijn twee kanten van dezelfde medaille. Er is zomer en er is winter. Er zijn tijden van moeilijkheden en gebrek en er zijn tijden van overvloed en geluk.

Luisteren

Inanna begon haar reis naar de onderwereld omdat ze haar oor te luisteren legde en het weeklagen van haar zuster Ereshkigal hoorde dat opsteeg vanuit die onderwereld. Ook nu kan een transformerende zoektocht beginnen door open te staan voor wat gehoord wil worden, door te horen wat taboe is, doordat het te pijnlijk of te confronterend is. Er is moed en doorzettingsvermogen nodig. Wedergeboorte is het resultaat.

De schorpioen
Inanna staat op oude zegels soms samen met een schorpioen afgebeeld. In vele culturen werd de schorpioen geassocieerd met de grote aardemoeder. In de astrologie wordt de schorpioen verbonden met de donkere krachten in de natuur en in de mens, datgene wat taboe is, de onderwereld, gevoelens die weggestopt worden, maar die niet ontweken kunnen worden.

Godin op de drempel

Overgangssituaties vallen onder het domein van Inanna. Het beeld van de poort of de drempel staat symbool voor een nieuwe zienswijze, een nieuwe fase, een andere dimensie, het moment van beslissingen nemen. De situatie van meerdere kanten kunnen beschouwen. De andere kant zien van iets. Iets voorgoed achter zich laten

De beschermende shen-ring

Op de foto heeft Inanna twee shen-ringen in haar handen. De shen-ring wordt zowel in de Egyptische als de Mesopotamische culturen gebruikt. Shen betekent in het Oud-Egyptisch: omcirkelen. Deze ring staat voor het al en de oneindigheid, macht, eeuwige macht. Ook wordt de ronde vorm geassocieerd met de zon. De ring zou beschermen tegen ziekte en kwaad. Hij wordt ook afgebeeld als een lus, gevormd door touw. Deze ring vormt een beschermende ruimte, waarbinnen je veilig bent. Wellicht betekent het feit dat Inanna twee ringen in haar handen heeft hier, dat ze eeuwige macht heeft over de twee werelden, de onder- en de bovenwereld.

Inanna, Isis, Venus, Maria, vrouwbeelden door de tijd heen

Inanna en Ishtar zijn vrijwel identiek, het zijn namen uit verschillende talen: het Soemerisch en het Akkadisch, die op dezelfde godin wijzen, hoewel Inanna wellicht toch een oudere versie is. Ook Astarte lijkt verwant, maar is al van iets later datum? Pas echte verschillen komen er als de godin Isis verschijnt in het Egyptische pantheon. Het is interessant te zien hoe het vrouwbeeld verandert door de tijd en de culturen heen, aan de hand van deze godinnen. Venus is de Romeinse belangrijkste vrouwelijke godin. In de tijd komt Venus na Isis. Ook Maria, de moeder van Christus is in deze lijn te plaatsen. Maar in de Christelijke cultuur en beschaving is de oerkracht van het leven volkomen weggedacht, en zou Maria haar Zoon ontvangen hebben zonder gemeenschap te hebben gehad. Dit is een heel andere kracht dan de uitbundige sexualiteit van Inanna.

Inanna de assertieve liefdesgodin

Vrolijk zingt Inanna hoe ze zich tooit en mooi maakt. Gepassioneerd zingt ze over begeerte en het genot van de lichamelijke liefde. Ze bezingt haar eigen heerlijke lichaam. Ze laat haar behoeften horen en naar buiten komen. Ze neemt wat ze verlangt. Ze roept haar heerlijke honingman en lokt hem om op het heilige bed van de liefde te genieten van de heerlijke intieme omhelzing. Ze roept om de letterlijke vervulling van haar diepste vrouwelijkheid. Het uiten van gevoelens is haar domein en valt onder haar bescherming. Ze is een onafhankelijke vrouw, altijd jeugdig, altijd dynamisch. In het toenmalige Soemerië was het woord voor vulva of vagina een woord dat regelmatig gebruikt werd, men nam blijkbaar geen blad voor de mond. "Kom hier en geniet van mijn heerlijke goddelijke maanpoort. Kom hier heerlijke man en ploeg deze akker om, opdat hij niet langer braak ligt maar de vrucht van levenspassie moge dragen."

De vrije vrouw

De zigeunerin Carmen zingt in de opera van Bizet de bekende habanera: "L'amour est un oiseaux rebelde ..." De liefde is een rebelse vogel die men niet gevangen kan zetten, een vogel die geen wet kent. De liefde kun je niet dwingen... enz. Deze Carmen is een vrije vrouw en voor niemand bang. Ze is een prima vertegenwoordigster van verschillende aspecten van Inanna.

Inanna en emotie

Het hele domein van de emoties valt onder de bescherming van Inanna. Vreugde, liefde, passie, woede, angst, verdriet, zorg, zelfvertrouwen, compassie, rechtvaardigheidsgevoel, enz. De priesteres Enheduanna schrijft: "Laat me vrij baan geven aan mijn tranen, als een zoete drank voor de heilige Inanna." De emotie is deel van het menszijn en is voeding voor de goden, die reageren op de oprechte beroeringen van de mens, hun zieleroerselen. Inanna is een maangodin. Emoties vallen onder het domein van de maan. In de nacht huilen we. Als het donker is en het werk gedaan is, komen de emoties hun ruimte claimen. Ze willen niet ongevoeld blijven. Wie niet werkelijk voelt wat ervaren wordt leert niets.

Oude teksten in het spijkerschrift gericht tot Inanna

De oudste ons bekende geschreven teksten stammen uit Soemerië, deze eerste teksten gaan o.a. over Inanna en zijn afkomstig van de hand van Enheduanna (ong. 2285-2250 v.Chr.), prinses en tevens priesteres. Zij schreef in het spijkerschrift dat toen net tot volledige ontwikkeling was gekomen en dat tot dan toe alleen voor de handel gebruikt werd. Hoeveelheden en soorten (bijvoorbeeld granen of zout, enz.) werden al langer genoteerd op kleitabletten, maar veel verder dan dit soort praktische toepassingen ging het gebruik van het schrift tot nu toe niet. Enheduanna breidde het gebruik van het schrift uit tot een veel ruimer gebied van expressie.

De priesteres Enheduanna de eerst bekende schrijver

Enheduanna was de dochter van de grote koning Sargon van Akkad die regeerde over het eerste zeer grote rijk dat in onze westerse geschiedschrijving bekend is. Akkad is een rijk dat van de Middellandse Zee tot in Perzië (het huidige Iran) reikte. Enheduanna werd de allereerste schrijver die met naam en toenaam bekend is, schrijfster van teksten die behalve feiten en data, zoals namen van heersers en jaren van hun heerserschap, ook individuele ontboezemingen bevatten. In haar nood roept Enheduanna Inanna aan en smeekt om haar steun. Ze wordt als prinses en priesteres bedreigd door indringers die haar vader proberen te verdrijven, ook wordt ze seksueel lastiggevallen, door haar zwager die deze rebellie leidt. (Door met de prinses/hogepriesteres te paren, meent hij zo geïnitieerd te worden tot het koningschap.) In Enheduanna's aanroepingen van de hemelgodin Inanna krijgen wij een zeer krachtige godin te zien, die in allerlei levenskwesties tot hulp kan dienen. Enheduanna voelt zich geïnspireerd door Inanna terwijl ze deze teksten schrijft. Ze boort diepe krachten aan, die ze hard nodig heeft. Het magische gebruik van schrift, teksten, het geschreven en gesproken woord komen nu samen in de oerkracht van taal en klank. Wellicht voelde Enheduanna hoe het geschreven woord nog meer, of een andere kracht en macht bezat dan de teksten, die ze als priesteres leerde en tot klank bracht, of de aanroepingen waar ze vanuit inspiratie uitdrukking aan gaf in haar streven contact te leggen met hogere krachten en tot samenwerking daarmee te komen.

Enheduanna's hymne tot Inanna

In deze hymne wordt de kracht van Inanna beschreven. An is haar vader de hemelgod.

Inanna en An

Als een draak hebt u het land vervuld met venijn.
Als donder woedt u over de aarde
bomen en planten vallen voor u.
U bent de vloedgolf omlaagstromend van het gebergte
O, allerhoogste,
Maangodin Inanna van hemel en aarde!
Uw vuur laait hoog op rondom ons en overvalt ons volk.
Vrouwe, gezeten op een wild beest,
An vult u met kracht en heilige opdracht,
U beslist.
U bent in al onze grote rituelen.
Wie kan u doorgronden?

Drie hymnen

Enheduanna heeft drie hymnen over Inanna geschreven. Drie hymnen die latere generaties Mesopotamiërs beïnvloed hebben, waardoor haar status als locale oergodheid verheven werd tot die van een universele godin.

De vrije ruimte van expressie van Inanna

Inanna staat voor creativiteit op veel gebied. Ze is een cultuurbrengster, ze zal voor altijd verbonden zijn met de oude teksten waarin ze verschijnt als krachtige godin. Ze is verbonden met het verleden maar ook met de toekomst. Haar werking in het heden maakt gebruik van inventiviteit en originaliteit. Inanna weet grenzen te doorbreken.

Lees verder

• Isis de beschermende godin van liefde en macht
• Kwan Yin de Chinese godin van vrede en voorspoed
• Avalokiteshvara, de boeddha van mededogen
• De Hindoegodin Saraswati: beschermster van taal en cultuur
• Tara, de wijze boeddhistische godin die bevrijding brengt