Verzamelwoede is definitief te stoppen via thuisbegeleiding

Onbeheersbare verzamelwoede kan tot onveilige en asociale toestanden leiden, want je woning kan door die verzamelverslaving vervuilen en brandgevaarlijk worden. Maar extreme verzameldrift kan, behalve de verwaarlozing van je huishouden, ook je huwelijk ontwrichten of met anderen de relatie verstoren. Verslaafdheid aan spullen verzamelen kan dus veel verwoesten. Hoe kun je die dwangmatige verzameldrift, die dwangstoornis, toch bedwingen?

Leuke hobby of dwangstoornis?

Er zijn boeiende verzamelingen die weinig schade kunnen berokkenen, zoals langspeelplaten, voetbalplaatjes, postzegels, historische foto’s, munten e.d. En menigeen die een buitenlandse reis heeft gehad, vindt het leuk om souvenirs en voorwerpen uit die verre streek bijeen te brengen, zoals olifantjes of kleedjes. De gevoelswaarde van de verzamelaar t.o.v. zo’n collectie is dan vaak sterk maar wel aanvaardbaar. Kortom het is een leuke liefhebberij, waar de omgeving ook aardigheid aan beleeft en zich niet aan hoeft te storen.

Verzamelstoornis

Er bestaat echter ook een manier van verzamelen waarbij er sprake is van een onbeheersbare verzamelwoede. Dan spreken we in feite over een psychische aandoening, die officieel wordt aangeduid met obsessieve compulsieve stoornis. Bij deze vorm van verzamelen is er vaak sprake van een dwangstoornis. Het obsessieve is dan de dwanggedachte, terwijl de compulsies de dwanghandelingen zijn. Mensen moeten hierbij de handelingen uitvoeren teneinde hun angsten te verminderen. Hoe kun je een dergelijke verslaving doorbreken.

Thuisbegeleiding

Dwangpatiënten hebben thuisbegeleiding nodig om bepaalde handelingen en gedachten te doorbreken. De thuisbegeleiding is in zo’n geval het verlengstuk van de therapie die in de thuissituatie in de praktijk kan worden uitgevoerd.

Niet iedereen met dwanggedachten en dwanghandelingen krijgt therapie aangereikt. Als er naast een obsessieve compulsieve stoornis nog een ander psychiatrisch ziektebeeld is, zoals schizofrenie, persoonlijkheidsstoornis, straatangst of depressie, dan is het probleem heel wat groter. Er is dan meestal sprake van een extreme verzameldrang, met als resultaat een vervuilde woning. Dit zijn de mensen die geïsoleerd en eenzaam wonen. Contacten met familie zijn er niet meer en ze zien amper nog de buitenwereld. De enige levende wezens waarmee ze nog contact hebben zijn muizen. Het zal duidelijk zijn dat ook deze groep thuisbegeleiding nodig heeft.

Zorgmijders

Spullen die dikwijls bij bovengenoemde groep verzameld worden zijn meestal nogal onzinnig voor een gewoon mens. Want het komt meestal neer op kranten, kleding, flessen etc. Spullen die hen een gevoel van veiligheid verschaffen. Toilet en keuken zijn dikwijls ernstig vervuild. Alle verzamelde spullen hopen zich op in slaapkamers en woonkamer. De was en afwas worden niet meer gedaan. Er wordt niet meer in bed, doch op de bank geslapen. Aangezien deze categorie de buitenwereld mijdt, worden de patiënten (cliënten) zorgmijders genoemd.

De thuisbegeleiding

Om de verzamelwoede te doorbreken moet er tactvol en rustig met de bewoners worden omgegaan en overlegd. Belangrijk is natuurlijk dat er een vertrouwensband ontstaat tussen cliënt en hulpverlener. Dat gebeurt via het afleggen van kort bezoekjes om op die manier contact op te bouwen.

Als het contact en het vertrouwen eenmaal is gerealiseerd, wordt de woning weer leefbaar gemaakt en de hygiëne hersteld. In overleg met de bewoner wordt alles opgeruimd en schoongemaakt door een huishoudelijk medewerkster met de thuis begeleidster.

In principe duurt een dergelijk traject van de boel weer op orde maken wel zo’n 3 tot 6 maanden. In die periode wordt de woning weer leefbaar, veilig en hygiënisch gemaakt. Bovendien is er dan inmiddels contact gelegd met familieleden die ook worden ingeschakeld bij het verrichten van hand en spandiensten.

De eindfase

Als de woning eenmaal weer op orde is en ook het contact met de familie hersteld, wordt er een plan gemaakt om de hulpverlening en thuisbegeleiding te continueren, opdat het resultaat blijvend is. In overleg met de cliënt komt er een bepaalde structuur in de dag, worden er voedingsadviezen gegeven, en wordt de zelfzorg besproken.

Een jaar nadat de thuiszorg is gekomen zal de cliënt meestal weer in staat zijn zelfstandig te wonen in een opgeruimde en hygiënisch verantwoorde woning. Meestal is de bewoner nog wel patiënt van de GGZ en wordt er medicatie verstrekt. Het resultaat van dit alles is een tevreden cliënt die blij is dat hij weer in z’n eigen bed slaapt en kan bewegen in z’n woning waar hij af en toe weer bezoek krijgt.