Eetbuien: de vicieuze cirkel

Eetbuien, veel vrouwen hebben er last van. Bij sommigen ontwikkelt zich een eetstoornis: boulimia of Binge Eating Disorder (eetbuistoornis) We maken onderscheid tussen subjectieve en objectieve eetbuien. Er is vaak sprake van een vicieuze cirkel van eetbuien, die moeilijk te doorbreken is. Wat zijn eetbuien precies, en hoe kun je ze voorkomen? Hoe kun je de cirkel doorbreken? Koekjes, chips, chocolade, ijs. Niet zomaar een paar koekjes, maar een heel pak in één keer. Of nog meer. Het valt niet mee om het patroon te doorbreken.

Wat is een eetbui?

Als je een eetbui hebt, dan eet je binnen een korte tijd (een half uur tot twee uur) een grote hoeveelheid voedsel. Je hebt geen echte honger, maar toch kun je niet stoppen met eten en heb je het gevoel de controle kwijt te zijn. Je moet eten, je kunt niet anders. Je eet sneller dan normaal en blijft dooreten, ook als je vol zit. Tijdens een eetbui eet je veelal stiekem.

Objectieve en subjectieve eetbuien

Er bestaan twee soorten eetbuien: objectieve eetbuien en subjectieve eetbuien. Subjectieve eetbuien zijn een voor die persoon grote hoeveelheid eten, bijvoorbeeld een zak chips of een reep chocolade. Hoewel het vervelend kan zijn, is het geen 'echte' eetbui, omdat het geen overdreven hoeveelheid eten is. Objectieve eetbuien zijn eetbuien waarbij objectief gezien (niet alleen voor die persoon zelf, maar ook voor de omgeving) binnen een korte tijd een overdreven hoeveelheid voedsel wordt gegeten. Qua calorieën kan dat oplopen tot 10.000 kcal.

Boulimia of BED

Als je regelmatig last hebt van eetbuien die je al dan niet compenseert, dan kan er sprake zijn van een eetstoornis. Bij boulimia wordt er na de eetbui gecompenseerd door braken, bewegen, vasten, laxeren of een combinatie. Bij Binge Eating Disorder is er geen sprake van compenseren. Overeenkomsten tussen beide stoornissen zijn schuldgevoelens en een negatief lichaamsbeeld. Als je lijdt aan een van deze stoornissen, dan is het aan te raden om professionele hulp in te schakelen.

Eetbuien voorkomen

Eetbuien worden voor een groot deel veroorzaakt door emotionele problemen, maar ook lichamelijke oorzaken, zoals te weinig eten tijdens de hoofdmaaltijden of jezelf veel producten verbieden, kunnen aanleiding geven tot een eetbui. Zo verhoogt een crashdieet de kans op eetbuien. Bij zo'n dieet eet je een zeer lage hoeveelheid calorieën.

Eetbuien kun je ten eerste voorkomen door structuur in je maaltijden te houden. Sla geen maaltijden over, maar zorg voor een volwaardig ontbijt, lunch en diner. De kans op eetbuien verkleint hierdoor. Gezonde tussendoortjes, zoals fruit en yoghurt, houden je bloedsuikerspiegel op peil. Juist de dalen in de bloedsuikerspiegel kunnen een eetbui triggeren!

Oorzaken van eetbuien

Lichamelijke honger kan dus een aanleiding zijn voor een eetbui. Vooral als je daarnaast allerlei producten uit je dieet bant, zoals koekjes en chocolade. Dat maakt de kans groter dat je doorslaat als je een keer wel 'zondigt'. Daarom helpen strenge diëten vaak niet op lange termijn. Andere oorzaken voor eetbuien zijn stress, depressieve gedachtes en schuldgevoelens. Wie kent het niet? Je voelt je rot en duikt in die chipszak. Het geeft even een goed gevoel, maar al snel slaat dat om in schuldgevoelens. Dan pak je nog maar wat lekkers.

De vicieuze cirkel van eetbuien

Op deze manier ontstaat er een vicieuze cirkel. Je voelt je rot en maakt het gevoel weg door een eetbui te houden. Daarover voel je je weer rot en vult het gat op met een nieuwe eetbui. Of: je probeert te compenseren na een eetbui, door de volgende dag weinig te eten. Maar ook dat kan leiden tot opnieuw een eetbui. Het is daarom beter om te onderzoeken wat er achter de eetbui schuilgaat. Wat is de functie van de eetbui? Met welk gevoel kun je niet omgaan, wat probeer je te verdoven? Als je dat weet, kun je de cirkel wel doorbreken, hoewel dat veel discipline en doorzettingsvermogen vergt.

Triggers van een eetbui

Ga voor jezelf na wat triggers zijn die een eetbui veroorzaken. Mogelijke triggers zijn:
Een pittig gesprek met je leidinggevende.

• Stress
• Ruzie met je partner
• Te weinig voeding/ te streng dieet
• Gevoelens van falen
• Verveling
• Schuldgevoelens

Tips tegen eetbuien

• Ga bewegen. Dwing jezelf om letterlijk uit de situatie te stappen en het huis uit te gaan. Hardlopen, wandelen, fietsen, het maakt niet uit, als je maar in beweging komt.
• Wees je ervan bewust dat de eetbuidrang afneemt. Hoe hoog de drang ook is, hij zwakt weer af naar verloop van tijd. Het is een golfbeweging, die een hoogtepunt bereikt maar daarna afzwakt. Het is belangrijk je dat te realiseren.
• Zoek afleiding. Bel een vriendin, lees een tijdschrift of zet een leuke cd op.
• Gezond alternatief. Als de eetdrang toch aanwezig blijft, kun je ook op zoek gaan naar een gezond alternatief. Een zak worteltjes is minder schadelijk dan een zak chips. Misschien zit je er wel zo vol van dat de eetbuidrang afneemt.
• Stel jezelf vragen. Heb ik echt honger? Of wil ik emoties weg eten. Wat is er nu werkelijk aan de hand, waardoor ik die zak M&M's open wil trekken? Scheid emoties van honger en begrijp waarom je eet.

Vergeef jezelf

Vergeef jezelf en heb geduld met jezelf: dat is misschien wel het allerbelangrijkste als je eetbuien wilt overwinnen. Het is een hardnekkig probleem en kan worden vergeleken met een soort verslaving. Je hoeft er niet in één keer vanaf te komen. Stel jezelf haalbare doelen. Juist als je boos wordt op jezelf, neemt de kans op weer een eetbui toe en houd je het probleem alleen maar in stand. Vallen is niet erg, als je daarna maar weer op staat.