Refuge Recovery: een pad naar herstel van verslaving

Verslaving wordt steeds meer als een chronische ziekte bestempeld. Langdurige gebruikers van drugs, alcohol of andere middelen schijnen hun hersenen onherstelbaar te veranderen waardoor een eeuwige hunkering naar het middel ontwikkeld wordt. Een kenmerkend aspect van verslaving is dan ook terugval. Refuge Recovery is een uit Amerika afkomstige organisatie die zich op een boeddhistische wijze inzet voor verslavingsproblematiek waarbij gefocust wordt op het omgaan met verslavingsmechanismen zoals abstinentie en terugval.

Wat is Refuge Recovery?

''Refuge Recovery (RR) is een op mindfulness gebaseerd herstelprogramma dat de boeddhistische filosofie gebruikt als basis voor het proces van herstel van verslaving'' (Refuge Recovery Nederland, 2017). Onderdelen van het programma zijn o.a. 'De Vier edele waarheden', 'de Vier nobele waarheden van verslaving' en 'het Achtvoudige pad'. Het ontwikkelen van kennis over verslaving, de stress die de verslaving veroorzaakt en empathie naar zowel jezelf als anderen spelen een grote rol bij het programma. Deze onderdelen vallen ook wel onder de zogeheten dharma-beoefening waarbij deelnemers de leer van Boeddha volgen. Refuge Recovery is tevens een gemeenschap voor mensen over de hele wereld die worstelen met elke vorm van verslaving.

Waarom hulp zoeken?

Wat kan ik anders doen? En wat heb ik dan nog niet geprobeerd? Dit zijn nog maar enkele vragen die verslaafden zich vaak stellen wanneer ze weer eens voor het dilemma staan om te stoppen met gebruik. De zoektocht naar soberheid is vaak een zware tocht. Refuge Recovery is daarom speciaal in het leven geroepen om juist diegenen met meerdere mislukte pogingen van soberheid op lange termijn te helpen. De RR-centra bieden programma's aan met geheelonthouding van alle verslavende middelen. Alcohol, drugs en zelfs seks wordt in sommige gevallen afgeraden in het herstelproces van de verslaafde.

Wat kenmerkt deze organisatie?

Missie

Refuge Recovery is in het leven geroepen om slechts één missie te voltooien, namelijk het begeleiden van volwassenen in het herstelproces van alcohol, drugs en andere middelen. Hoewel de begeleiding geheel op boeddhistische wijze wordt vormgegeven, maakt het daarnaast gebruik van ervaringsdeskundigheid, groepstherapie, individuele therapie, persoonlijke inzichten en psycho-educatie (het omgaan met psychische problemen zoals angsten en depressies).

Methode

Refuge Recovery is opgebouwd en vormgegeven door de Amerikaans boeddhistische leraar Noah Levine, auteur van o.a. Dharma Punx, Against the Stream en later Refuge Recovery. Het boek biedt deelnemers een systematische werkwijze aan die is gebaseerd op boeddhistische principes (dharma-leer) en is onderbouwd met wetenschappelijke, niet-theïstische en psychologische inzichten.
Voor de bevordering van het herstelproces bevat iedere bijeenkomst groepsmeditaties, groepsgesprekken en schrijfopdrachten. Gedurende de bijeenkomsten, maar ook daarbuiten, wordt er vooral gewerkt aan het positief beïnvloeden van herstel, eigenwaarde en zelfregie. Het uiteindelijke doel van het programma is de deelnemer (met succes) terug te laten keren in de maatschappij.

Doelen Refuge Recovery

Het doel van Refuge Recovery is om mensen te helpen die worstelen met hun verslaving, te helpen met voorkomende aandoeningen bij verslavingen, het aanbieden van nieuwe perspectieven en het leren ervaren van nieuwe mogelijkheden. Refuge Recovery hoopt deelnemers te kunnen inspireren tot nieuwe motivatie, moed en bereidheid voor een nieuw leven waarin de ex-verslaafde kan uitblinken in zijn beste zelf en een zo integer, authentiek mogelijk leven leidt. Een beknopte samenvatting van de RR-doelen:

• Refuge Recovery richt zich allereerst op het (aan)leren van verschillende meditatietechnieken zoals gelijkmoedigheid, mededogen, vriendelijkheid en vergeving ten opzichte van zichzelf en anderen. Meditatie kan immers handvatten bieden in het omgaan met verslavingsmechanismen.
• Verder leren deelnemers door het beoefenen van de dharma op een meer positievere wijze naar het leven te kijken.
• Daarnaast wordt er gewerkt aan een 'community feeling'. Hierbij wordt een gemeenschapsgevoel gecreëerd tussen zowel de deelnemers, de begeleiders als de maatschappij.
• Refuge Recovery heeft als laatste doel het opzetten van een veilige plek ('refuge') waar lotgenoten bijeenkomen ten goede van hun verslavingsproces. Deze plek kan dienen voor het verbeteren van een (laag) zelfbeeld, het delen van ervaringen of het opdoen van inspiratie rondom de abstinentie van middelen.

Refuge Recovery Amerika

Wegens groot succes zijn er in de Verenigde Staten meerdere 'Refuge Recovery Centers' opgericht in East Hollywood en Californië. Deze centra bieden een praktisch perspectief op het herstelproces door middel van ontgifting, accommodatie, gedeeltelijke ziekenhuisopname of intensieve poliklinische zorg. Refuge Recovery USA is een combinatie van boeddhistische meditatiepraktijken met psychotherapeutische theoriemodellen en staat erom bekend het langetermijnherstel te bevorderen en te motiveren.

Refuge Recovery Nederland

Refuge Recovery Nederland is een stichting die de principes volgt van het uit Amerika afkomstige herstelprogramma. In maart 2017 is het pilotproject van de Gemeente Nijmegen van start gegaan en dit loopt tot oktober 2017. Gedurende dit project gaat er vooral veel aandacht naar 'verslaafden in herstel'. Dit vanwege het feit dat verslaafden in herstel vaak moeite hebben met gewenning die optreedt na maanden/jaren van abstinentie. De Stichting Refuge Recovery hoopt de deelnemers in kwestie te helpen bij het vinden van motivatie om op lange termijn niet meer te gebruiken, met als uiteindelijk doel succesvol terug te keren in de Nederlandse samenleving.