Verslaving en RET

Verslaving begint bij steeds meer mensen wereldwijd een rol te spelen. Verslaving in het Westen gaat meestal om verslaving aan drugs, nicotine, medicijnen, gokken, seks. Je bent verslaafd wanneer je van een bepaalde stof of een bepaalde activiteit afhankelijk bent. Verslaving gaat gepaard met irrationeel denken. RET (Rationeel Emotieve Therapie) zet irrationele gedachten om in rationele gedachten en deze therapie kan dus effectief zijn wanneer er sprake is van verslaving.

Wanneer ben je verslaafd?

Je bent verslaafd, wanneer je afhankelijk bent van een stof of een activiteit. Verslaving betekent, dat je je heel onrustig, agressief of ziek voelt wanneer je de stof niet kunt innemen/activiteit niet kunt uitvoeren. Bij verslaving is er sprake van irrationele gedachten. Bij verslaving kan het zijn dat je omgeving goed op de hoogte is van je verslaving omdat je er geen doekjes om windt (meestal bij een rookverslaving), of dat je je verslaving verborgen wilt houden voor je omgeving (meestal bij seksverslaving, drugsverslaving, gokverslaving). Wanneer je omgeving op de hoogte is van je verslaving is het makkelijker om er vanaf te komen. Wanneer je stopt kan je gedrag veranderen (ontwenningsverschijnselen). Je zit dan namelijk niet met de spanning van de ontdekking van je verslaving. Wanneer je je verslaving verborgen houd, is het moeilijk om te stoppen. Bij een stoppoging zal je omgeving je veranderde gedrag merken. Dus zit je met de spanning dat mensen het doorhebben dat je aan het afkicken bent.

Frustratie tolerantie

Verslaving beheerst helaas je leven. Dit is geen irrationele gedachte, het is gewoon zo. Je bent continu bezig om te voorkomen dat je ontwenningsverschijnselen krijgt. Je bent steeds bezig om te krijgen wat je denkt nodig te hebben. Bij verslaving speelt je frustratie tolerantie een grote rol. Dit is de mate waarin je met frustraties om kan gaan. Bij verslaving is er sprake van een lage frustratie tolerantie. Mensen die verslaafd zijn kunnen er meestal slecht omgaan met geestelijke en lichamelijke ongemakken en hebben sterk de neiging om deze ongemakken meteen uit te schakelen. Dit doen ze door toe te geven aan hun verslaving. De omgeving reageert dan weleens van: wat zwak, dat je niet kunt stoppen. Zo gaat een verslaafde zich ook nog schamen. Verslaafden hebben veel irrationele ideeën.

Verslaving en RET

Irrationele ideeën die bij verslaving een rol spelen

'ik kan er niet tegen als dingen tegenzitten'

Verslaving en een lage frustratie tolerantie staan dus sterk met elkaar in verband. Wanneer je niet bestand bent tegen problemen, zul je er ook een flinke domper van krijgen. Je voelt je dan weerloos en probeert je onkwetsbaar te maken door een bepaalde verslavende stof (drugs, medicijn, nicotine, drank) in te nemen of door over te gaan tot een bepaalde verslavende activiteit (seks, gokken). Behalve dat het je kwetsbaarheid maskeert, geeft het je een gevoel van veiligheid. Dit is een irrationele gedachte. De werkelijkheid is dat je verslaving je op de lange (of soms korte) duur geestelijk en lichamelijk zwakker maken. Je denkt rationeel als je inziet dat wanneer je in het verleden ergens niet tegen kon (waardoor je misschien verslaafd bent geraakt), dit niet betekent dat je er nu ook niet tegen kunt.

'ik ben echt afhankelijk van alcohol (of drugs, sigaretten, medicijnen etc.) Zonder dat kan ik het niet.'
Als je denkt dat je verslaafd bent, benje ook verslaafd. Als je jezelf wijs maakt dat je je flink ziek gaat voelen wanneer je een bepaalde stof niet krijgt, dan is het bijna zeker dat dit ook zo zal zijn. Je hebt al bij voorbaat angst om te stoppen met je verslaving. Dit is een irrationele manier van denken, want je moet eerst maar uitproberen of het werkelijk zo erg is om te stoppen. Ontwenningsverschijnselen zullen er zijn, maar dit betekent slechts: je minder goed voelen, en het is tijdelijk van aard. Na een dag of vijf voel je je vaak een stuk beter. Ook bij deze gedachte speelt een lage frustratie tolerantie een grote rol.

'Eens verslaafd, altijd verslaafd.'

Als je dit denkt, kun je alle hoop meteen laten varen. Het is zeer irrationeel, want het is nooit wetenschappelijk bewezen dat verslaafden altijd verslaafd blijven. Elke verslaving heeft twee aspecten: een lichamelijke verslaving en een geestelijke verslaving. De lichamelijke verslaving is echt goed te doorbreken. Voor het opheffen van de geestelijke verslaving (waarbij irrationele gedachten hoogtij vieren) is veel wilskracht en doorzettingsvermogen nodig. Dagelijks kicken velen af van verschillende verslavingen, het is niet onmogelijk dus.

'Ik ben een loser omdat ik verslaafd ben.'

Je bent en blijft altijd meer dan je verslaving, je bent meer dan de 'alcoholist' of de 'junk'. Drinken, slikken, spuiten, roken, gokken zijn dingen die je doet, niet die je bent. Het is dus irrationeel te denken dat jij gelijkstaat als persoon aan je verslaving. Het is oppassen geblazen wanneer je deze irrationele gedachte koestert: de meeste verslaafden vinden zichzelf een zwakkeling. We verschijnt een secundair symptoom die de verslaving verergert: door te denken dat je een slappeling bent, ga je nog meer drinken, snuiven, slikken etc.

Verslaving doorbreken, rationeel bekeken

• Een verslaving betekent niet levenslang
• Wanneer je jezelf als zwak ziet, zie je jezelf als een hopeloos geval
• Schaamte leidt tot een secundair syndroom
• Afkicken is moeilijk, niet onmogelijk
• Veel mensen komen van een verslaving af, dus waarom jij niet
• Waar een wil is is altijd een weg
• Als je je verslaving onder de knie hebt, ben je een sterker mens geworden
• Afkicken gebeurt in fasen, je kunt een keer terugvallen in oude gewoonten: blijf je doel echter voor ogen houden
• Leer andere manieren aan om met spanningen en frustraties om te gaan.
• Ga na voor jezelf hoe je A-B-C systeem in elkaar zit (Het zijn niet de gebeurtenissen (A) die bepalen hoe je je voelt (C) maar de manier waarop je tegen de gebeurtenissen aankijkt (B).
• Onder welke onmstandigheden ga je over tot je verslaving: breng dit in de kaart. (bij bepaalde vrienden, gelegenheden, gevoelens).
• Wat denk je voordat je over gaat tot je verslaving, zijn dit altijd dezelfde (irrationele) gedachten?
• Laat je omgeving weten dat je echt wilt stoppen met je verslaving (steun!).
• Kijk niet terug op het verleden, sta niet stil bij de dingen die je hebt gedaan.