Alcoholverslaving: de symptomen

"Alcoholverslaving? Dat zal mij niet gebeuren. Ik heb de alcohol niet nodig en kan op elk gewenst moment stoppen". Zo denk jij er misschien ook over. Feit is dat ongeveer tien procent van de Nederlanders een problematisch alcoholgebruik kent en ongeveer 500.000 mensen aan alcohol verslaafd zijn.

Hoe ontstaat alcoholverslaving?

Alcoholverslaving is er niet van vandaag op morgen. Het is een proces dat zich geleidelijk voltrekt en in meerdere fasen verloopt:

• We worden in eerste instantie alleen psychisch afhankelijk. We menen dat we onze problemen zonder alcohol niet meer kunnen oplossen;
• Dan volgt de fysieke verslaving. Als we er lichamelijk afhankelijk van zijn, drinken we uit angst voor de ontwenningsverschijnselen. En om te verhinderen dat anderen merken “hoe ver we gezakt zijn".
• Is de lichamelijke verslaving eenmaal ingetreden dan is er geen weg meer terug naar gematigd en gecontroleerd drinkgedrag. Óf en wanneer we fysiek afhankelijk worden, kan niemand voorspellen.

De weg naar alcoholverslaving verloopt dus meestal in 3 stappen.

Eerste stap: verveling, angst of depressie

We vervelen ons, hebben pijn, zijn depressief, angstig, onzeker of gespannen en drinken alcohol om deze problemen te vergeten. In veel gevallen geven ouders of vrienden het slechte voorbeeld en moedigen ons zelfs aan om het eens een keer met alcohol te proberen.

Reclames benadrukken positieve effecten van alcoholgebruik

Ook reclames suggereren dat we ons met een glaasje op meteen al beter zullen voelen en bovendien tot de categorie behoren die weet wat plezier maken is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het in ons opkomt om met drank eens lekker los te gaan om je beter te voelen. En we worden ervoor beloond: de pijn laat na, spanning en onzekerheid lossen als vanzelf op of worden aanmerkelijk minder.

Stap twee: psychische afhankelijkheid

We vallen steeds vaker en sneller terug op alcohol als probleemoplosser. En ook onze omgeving beloont ons in eerste instantie daarvoor en zorgt dat we blijven drinken. Wie het meest kan verdragen, telt pas écht mee. En op een gegeven moment komen we überhaupt niet meer op de gedachte om onze problemen zonder alcohol aan te pakken. We grijpen automatisch naar de fles want het is toch zo gemakkelijk om met die verslavende drug te ontspannen, je minder geremd te voelen en kwellende zorgen kwijt te raken.

Derde stap: lichamelijke afhankelijkheid

Na verloop van tijd wenst ons lichaam zo erg aan het genotsmiddel dat we er fysiek afhankelijk van zijn. Het lichaam beschouwt de drank als lichaamseigen stof en meldt zich zodra er te weinig van die stof in ons lichaam bevindt. Dat uit zich dan door ontwenningsverschijnselen, zoals een intens verlangen naar alcohol, innerlijke onrust, trillen, angstgevoel en overmatig zweten. We kunnen pas presteren als we een voldoende hoge alcoholconcentratie in het bloed hebben.

Waaraan herken je alcoholverslaving?

Van psychische verslaving is sprake zodra we van mening zijn dat we bepaalde situaties alleen nog met hulp van alcohol aankunnen. Het gaat niet langer om het genot van een glas wijn in aangenaam gezelschap, maar we drinken vanwege het effect op ons lichaam. We drinken zo lang door tot we ons ontspannen en lekker voelen. Als het lichaam gewend raakt aan de alcohol hebben we er steeds meer van nodig om eenzelfde effect te bereiken. Het feit dat we veel ervan verdragen is in feite geen reden om trots op te zijn maar eerder een waarschuwing dat we op weg naar verslaving zijn.

Andere symptomen van alcoholverslaving

Andere alarmsignalen voor alcoholverslaving zijn:

• als we een geheime plek voor onze alcoholische dranken aanleggen;
• als we op kantoor op ons alcoholgedrag worden aangesproken;
• wanneer we schuldgevoelens hebben na het nuttigen van alcohol;
• als we na het drinken last van geheugenverlies hebben;
• als we de indruk hebben na het eerste glas niet meer te kunnen stoppen;
• als we 's ochtend trillen en beven en dat overgaat na de consumptie van alcohol;
• als we regelmatig last van hartkloppingen hebben;
• als we dagelijks drinken.

Gevolgen overmatig alcoholgebruik

Regelmatig (ook laag) alcoholgebruik kan leiden tot aanzienlijke lichamelijke schade. Gevolgen van alcoholmisbruik kunnen onder meer zijn:

• hoge bloeddruk;
• kanker in de mondholte;
• leverbeschadiging;
• ontsteking van de alvleesklier;
• potentieproblemen;
• overgewicht.