Slijtage van gewrichten

Slijtage komt voornamelijk voor bij ouderen. Artrose wordt veel aan ouderen toegeschreven, maar komt ook bij jongere mensen voor. Slijtage kan overal voorkomen: aan de knie, de duim, de nek, de rug of de heup. Een ontsteking kan de veroorzaker voor slijtage zijn, maar ook andere oorzaken zijn mogelijk.

Wat is slijtage

Slijtage is het achteruitgaan van de gewrichten. Dit kunnen grote maar ook kleine gewrichten zijn. Gewrichten zorgen voor de bewegelijkheid van het menselijk lichaam. Zo kunnen botdelen ten opzichte van elkaar bewegen. Bij slijtage treedt er schade op aan de gewrichten, zodat de botdelen niet meer goed kunnen bewegen. Er ontstaat dan pijn en stijfheid.

Oorzaken van slijtage

De oorzaken liggen vaak in het ouder worden: door veelvuldig gebruik slijten gewrichten met de jaren. Dit is een normaal verschijnsel en bijna niet te voorkomen. De ene persoon krijgt er eerder mee te maken dan de ander. Waarom hier grote verschillen inzitten, is niet duidelijk. Mogelijk speelt voeding en beweging een rol hierin.

Een ontsteking in een gewricht kan bijdragen tot vervroegde slijtage. Ontstekingen moeten daarom altijd zo spoedig mogelijk behandeld worden. Een aangeboren afwijking, waardoor een gewricht niet optimaal kan werken, leidt ook tot vervroegde slijtage. Ook een eerder ongeval waarbij er schade is opgetreden aan een gewricht, is een veroorzaker.

Overbelasting of meerder blessures als gevolg van sport kan een slijtage in de hand werken. Ook bepaald werk waarbij een specifiek gewricht overbelast wordt, is een risicofactor.

Vormen van slijtage

Slijtage kan in alle gewrichten voorkomen. Toch zijn er een aantal gewrichten die vatbaarder zijn voor slijtage dan andere gewrichten. De meest voorkomende gewrichten die onderhevig zijn aan slijtage:

• heup
• knie
• nek/rug
• duim
• enkel/pols
• elleboog
• schouder

Minder vaak komt slijtage voor aan vingergewrichten of teengewrichten.

Slijtage heeft vaak verschillende benamingen, afhankelijk van de onderliggende ziekte. Artrose is een bekende vorm van slijtage. Ook spondylose is een bekende ziekte. Reuma is een ontsteking die overal in het lichaam voor kan komen aan gewrichten, pezen, spieren en botten. Door reuma kan er schade ontstaan aan gewrichten, waardoor slijtage optreedt. Hoewel reuma niet direct slijtage is, speelt het wel een grote rol hierin.

Behandeling van slijtage

Slijtage is niet te herstellen: het zal niet genezen. Versleten gewrichten worden door het lichaam niet vernieuwd. Wel kan slijtage beperkt worden door een aantal leefwijzen. Voeding is hier een belangrijke van. Overgewicht zal slijtage laten versnellen. Gezonde voeding bevat voldoende vitaminen en mineralen om het lichaam gezond te houden. Suikers en vetten doen meer kwaad dan goed.

Beweging is goed voor het lichaam: het vertraagt het slijtage-proces. Teveel of te zwaar sporten belast de gewrichten teveel. Dagelijks minimaal een half uur rustig bewegen is het beste. Mensen die een zitten leven lijden, zullen sneller onderhevig zijn aan slijtage van de gewrichten.

Afwisseling van werkhouding is ook belangrijk. Wie continue hetzelfde gewricht blijft belasten, vraagt om moeilijkheden. Hoewel er niet direct slijtage zal optreden, kan een gewricht wel meerdere malen ontstoken raken door eenzijdige belasting. Ontstekingen veroorzaken slijtage van het gewricht.

Fysiotherapie is zinvol om goed te leren bewegen en de pijn te verlichten. Bij ernstige pijn worden pijnstillers voorgeschreven. Welke dat zijn, is afhankelijk van de mate en de vorm van slijtage. Soms worden pijnstillers in combinatie met ontstekingsremmers voorgeschreven. Injecties met corticosteroïde die rechtstreeks in het aangedane gewricht worden gespoten, geven goede pijnverlichting.

In bepaalde gevallen kan middels een operatie het gewricht schoongemaakt worden, zodat pijnklachten zullen verminderen. In ernstige gevallen kan het gewricht vervangen worden door een kunstgewricht. Dit wordt het meest toegepast bij heupen en knieën. Na het zetten van een kunstgewricht, is revalidatie nodig. Hoe lang dit gaat duren, is afhankelijke van verschillende factoren. De inzet van de patiënt speelt hierbij een grote rol.