Ik krijg een ERCP, wat is dat?

De afkorting ERCP staat voor Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreatografie. Het is een onderzoek dat wordt uitgevoerd om te kijken naar uw galwegen. Het wordt voornamelijk gebruikt als er een sterk vermoeden is van galstenen in uw galwegen. Het meest karakteristieke symptoom dat voorkomt bij galstenen zijn koliekaanvallen. Als blijkt door middel van labonderzoek en echografisch onderzoek dat u een galsteen heeft in uw galwegen, kan een ERCP worden gedaan. Met behulp van een ERCP kan de locatie van de steen worden bepaald en kan deze steen dan gelijk verwijderd worden. Ook andere problemen, zoals een vernauwing van de galwegen kunnen worden geconstateerd en verholpen.

Galstenen

Veel mensen hebben galstenen in hun galblaas. De kans om galstenen te hebben wordt hoger met de leeftijd en is groter bij vrouwen dan bij mannen. Tussen de 50 en 65 jaar heeft zo’n 20% van de vrouwen en 5% van de mannen galstenen. Een groot deel van de mensen heeft hiervan helemaal geen klachten, zolang de galstenen in de galblaas zitten is er niets aan de hand. Echter, bij sommige mensen verplaatsen de galstenen vanuit de galblaas de galwegen in, waar ze vast kunnen komen te zitten. Dit heeft als gevolg dat de galwegen afgesloten worden en dat het gal en soms ook de spijsverteringsenzymen van de alvleesklier niet meer de darm in kunnen stromen. Het meest karakteristieke symptoom hierbij is koliekpijn, een hevige pijnaanval, die plotseling begint en enkele minuten tot uren kan duren. De pijn is meestal aanwezig rechts in de bovenbuik, maar kan ook uitstralen naar de linkerkant, naar de rug of zelfs naar de schouder. Daarnaast kan men een vol gevoel hebben, misselijk zijn of zelfs moeten overgeven. Wanneer de afsluiting van de galwegen langer duurt, kan men geel worden. Ook kunt u last krijgen van koorts wanneer uw galwegen of alvleesklier ontstoken raken vanwege de afsluiting van de galwegen.

Diagnose

De diagnose galstenen wordt gesteld op basis van de symptomen die u heeft, in combinatie met labonderzoek en echografisch onderzoek. Met een echo kan in de meeste gevallen worden bevestigd dat u galstenen heeft. De diagnose kan meestal definitief bevestigd worden met behulp van een MRCP.

Galstenen, en wat nu?

Bij sommige mensen passeert de galsteen vanzelf een keer en komt uit in de darm. Er is dan niets aan de hand, u verliest de galsteen vanzelf met de ontlasting. Als u vaker klachten heeft, raadt uw arts u waarschijnlijk wel aan om de galblaas in de toekomst te verwijderen, een zogenoemde cholecystectomie. Dit is om te voorkomen dat u vaker last krijgt van koliekaanvallen. Wanneer de koliekaanvallen blijven aanhouden, zit de galsteen hoogst waarschijnlijk nog ergens vast in een van de galwegen. Om de symptomen te laten verdwijnen, zal deze galsteen dan moeten worden verwijderd. Een van de opties om dit te realiseren is een ERCP. Ook na het verwijderen van een galsteen wordt meestal op een later tijdstip de galblaas verwijderd om verdere problemen te voorkomen.

Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreatografie

Bij een ERCP wordt er via een endoscopische procedure in de galwegen gekeken. Dit houdt in dat er een flexibele slang van ongeveer een centimeter met camera via uw mond, slokdarm en maag in de twaalfvingerige darm wordt gebracht. In de twaalfvingerige darm bevindt zich de uitgang van de galwegen. Met een katheter, die via de endoscoop in de twaalfvingerige darm wordt gebracht, wordt een beetje contrastvloeistof de galwegen in gespoten. Hierna kunnen duidelijke foto’s van de galwegen worden gemaakt en kan worden vastgesteld of er zich daadwerkelijk een steen in de galwegen zit en waar deze zich bevindt. Het mooie van een ERCP is dat als er stenen worden gezien op de foto’s, de arts die het onderzoek uitvoert deze gelijk kan verwijderen met een speciaal grijpertje of een ballon. Ook kan de arts bijvoorbeeld een buisje plaatsen als blijkt dat niet een steen, maar een vernauwing van de galwegen de oorzaak is van de klachten. Daarnaast kan de uitgang van de galweg, de papil van Vater, een heel klein beetje worden ingesneden als blijkt dat deze vernauwd is.

Voorbereiding

Voordat u een ERCP kan ondergaan, moeten er nog enkele andere dingen gebeuren. Als u bloedverdunnende medicatie gebruikt, moet u dat ruim van tevoren melden aan uw arts, zodat deze kan bepalen of u dit mogelijk moet stoppen voor het onderzoek. Op de dag van het onderzoek mag u niet deelnemen aan het verkeer, het is daarom aan te raden om iemand anders mee te nemen naar het ziekenhuis. Voordat het onderzoek begint, krijgt u een drankje om schuimvorming in de maag tijdens het onderzoek te voorkomen. Ook moet u eventuele losse gebitselementen tijdens het onderzoek uitdoen. U krijgt een infuusnaaldje in de arm, waar een licht kalmerend middeltje wordt ingebracht. Daarom blijft u na het onderzoek ook nog 1 tot 2 uur om even uit te slapen.

Risico’s

Aan een ERCP zijn zoals aan elk ander onderzoek, risico’s verbonden. De risico’s bij een ERCP zijn klein, maar ze zijn wel degelijk aanwezig. Er kunnen bijvoorbeeld scheurtjes in de maag of darm ontstaan door het opvoeren van de endoscoop. Ook kan er een bloeding in de galwegen ontstaan als de arts de uitgang van de galwegen moet insnijden. Daarnaast kan er voedsel in de luchtweg komen als iemand voedsel opboert en zich verslikt tijdens het onderzoek. Hierdoor kan een longontsteking ontstaan. Andere belangrijke complicaties kunnen zijn dat er infecties ontstaan in de galwegen of in de alvleesklier door het inspuiten van het contrastmiddel. De ernstigste complicaties is het ontstoken raken van de alvleesklier. Dit gebeurt in minder dan 5% van de gevallen, maar als dit het geval is, moet men worden opgenomen. Ook kan deze ontsteking in een zeer klein aantal van de gevallen fataal zijn.