Anorexia nervosa: oorzaken, symptomen, behandeling, prognose

Je bent ervan overtuigd dat je te zwaar bent ook al vinden mensen uit je omgeving het tegengestelde. Nagenoeg iedereen probeert wel eens wat gewicht te verliezen en vooral als tiener vind je het fijn om niet te dik te zijn. Een normaal dieet is echter iets anders dan langdurig te weinig eten. Hoe kan het dat je een verkeerde opvatting hebt van je uiterlijk, wat zijn de symptomen, hoe kan iemand met anorexia nervosa behandeld worden en wat is de prognose bij deze eetstoornis?

Inhoud artikel

• Anorexia nervosa
• Oorzaken anorexia nervosa
• Factoren die het risico op anorexia nervosa verhogen
• Symptomen anorexia nervosa
• Nog meer gevolgen bij anorexia nervosa
• Behandeling anorexia nervosa
• Prognose anorexia nervosa

Anorexia nervosa

Anorexia nervosa kun je omschrijven als een ernstig gebrek aan eetlust en zelfs afkeer van eten, het is een eetstoornis. Maar eigenlijk is het niet zo dat iemand geen trek heeft in eten, maar de eetlust en het gevoel van honger worden onderdrukt door iemand met anorexia nervosa. Het komt niet door een lichamelijke ziekte. De persoon interpreteert zijn of haar lichaamsomvang verkeerd en dit heeft als resultaat dat eten gedurende geruime tijd wordt geweigerd en ernstig gewichtsverlies zal optreden. Het ziektebeeld komt vooral voor bij meisjes tussen de twaalf en eenentwintig jaar, soms bij vrouwen boven die leeftijd. Ook bij jongens en mannen komt anorexia voor, maar minder vaak.

Oorzaken anorexia nervosa

Het is onbekend wat nu precies anorexia nervosa veroorzaakt, maar wel weet men dat sociale elementen een rol spelen. Het kan gebeuren dat iemand anorexia krijgt na een afvaldieet te hebben gevolgd. In onze cultuur wordt een slank lijf door veel mensen gezien als een schoonheidsideaal. Ben je wat onzeker over je lichaam dan kan dat ertoe leiden dat je minder gaat eten om aan dat ideaal te voldoen. Anorexia nervosa kan ook optreden als een jong iemand nogal onder druk staat van zijn of haar familie. Door zich eten te ontzeggen kan de jongere op die manier toch nog de regie houden over een stuk van het leven. Spanningen of neerslachtigheid kunnen ook de aanleiding zijn om anorexia te ontwikkelen. Bij sommige beroepen kun je anorexia een beroepsziekte noemen: modellen, dansers.

Factoren die het risico op anorexia nervosa verhogen

Sociale druk om dun te zijn is een factor. In sommige families komt anorexia nervosa vaker voor.

Symptomen anorexia nervosa

• Weigeren van eten ook al is er een hongergevoel;
• Met name eten dat veel calorieën bevat wordt geweigerd;
• Dwangmatig bezig zijn met eten;
• Dwangmatig bezig zijn met gewicht;
• Dwangmatig bezig zijn met omvang;
• Abnormaal veel eten en daarna overgeven;
• Abnormaal veel bewegen, sporten;
• Gebruiken van laxeermiddelen en middelen om de eetlust af te remmen;
• Wijde kleding dragen om het verlies aan gewicht te camoufleren;
• Bij iemand die anorexia krijgt voordat hij of zij in de puberteit komt, kan de ontwikkeling van geslachtskenmerken (die horen bij het volwassen worden) langzamer gaan of zelfs stoppen.

De lichamelijke symptomen kunnen steeds heftiger worden:

• Heel veel verlies van gewicht;
• Lanugo (haar): fijn lang lichaamshaar op romp, armen en benen;
• Spiermassa kan minder worden;
• De menstruatie kan stoppen;
• Bij mannen kan anorexia leiden tot impotentie.

Nog meer gevolgen bij anorexia nervosa

Iemand kan neerslachtig worden, dit kan weer leiden tot zelfbeschadiging of tot zelfdoding. Er kunnen afwijkingen in het bloedbeeld ontstaan, de botdichtheid kan afnemen (osteoporose), chronisch hartfalen kan een gevolg zijn van anorexia.

Behandeling anorexia nervosa

Als iemand niet beseft dat hij of zij lijdt aan anorexia dan zal behandeling een probleem zijn. Als iemand een gevaar vormt voor zichzelf dan kan dit leiden tot opname in het ziekenhuis. Heeft iemand wel het besef dat er sprake is van anorexia en de situatie is nog niet heel ernstig dan kan worden besloten om de behandeling thuis te laten plaatsvinden. Er zal dan een gewicht worden gekozen waar naar toe gewerkt moet worden, regelmatige controle is nodig. De hulp van een diëtiste kan worden ingeroepen en vaak krijgen mensen met anorexia hulp op het geestelijke vlak. Als iemand sombere gevoelens heeft dan kunnen anti-depressiva worden voorgeschreven.

Prognose anorexia nervosa

Herstellen van anorexia doe je niet van de ene dag op de andere, het kost veel tijd. Ongeveer twintig procent van de mensen die lijdt aan anorexia zal na behandeling herstellen. Twintig procent van de mensen blijft last houden van ernstige anorexia. Ook als het streefgewicht wordt gered, dan blijft hulp van professionals nodig. Er blijft dan nog zo’n zestig procent over, bij wie de aandoening aanwezig blijft, maar in welke mate kan erg wisselen. Spanningen kunnen bijvoorbeeld een terugval tot gevolg hebben. Circa vijf procent van de mensen met anorexia nervosa gaat dood door zelfmoord of ondervoeding.

Lees verder

• Hoe ik mijzelf halveerde en de anorexia weer te boven kwam
• Boekrecensie: Tieners en... eetstoornissen (Janine Amos)