Flauwvallen voorkomen

Flauwvallen is het verliezen van het bewustzijn en is meestal kortdurend. Het komt voor als gevolg van hyperventilatie, lage bloeddruk, stress, zwangerschap, bloedingen, lage bloedsuikerspiegel, warmte, angst of pijn. Het kan beangstigend zijn om dit mee te maken. Je voelt jezelf wegzakken en hebt geen controle meer over je bewustzijn. De hartslag gaat dalen. Soms is flauwvallen te voorkomen.

Wat is flauwvallen?

Bij flauwvallen ontstaat er een zuurstoftekort in de hersenen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, maar het gevolg is dat de patiënt het bewustzijn verliest. Het hart gaat langzamer kloppen en de patiënt is zich niet bewust van dingen die er om hem heen gebeuren. Flauwvallen kan plotseling ontstaan maar kan je ook aan voelen komen. Vaak voel je je vooraf niet lekker, misselijk, licht in het hoofd en worden geluiden en beelden om je heen steeds vager. Bij plotseling flauwvallen raak je ineens weg. Binnen enkele minuten kom je weer bij.

Oorzaken

De oorzaak voor flauwvallen ligt hem in een tijdelijk zuurstoftekort in de hersenen. Vaak ontstaat dit door een daling van de bloeddruk. Normaal gesproken vernauwen de bloedvaten zich wanneer de bloeddruk daalt. Het hart gaat sneller kloppen waardoor er meer bloed naar de hersenen gepompt wordt. Soms treedt dit echter niet in werking, gaat het hart langzamer kloppen en val je flauw. Een daling van de bloeddruk kan ontstaan als gevolg van een (grote) bloeding, gebruik van medicijnen, soms een hartafwijking, suikerziekte, nierziekte, ziekte van Parkinson, lage bloedsuikerspiegel etc. Ook tijdens de zwangerschap ontstaat flauwvallen vaker. Daarnaast veroorzaakt stress, angst en spanning ook soms flauwvallen. Sommigen vallen flauw bij het zien van bloed of een naald. Pijn kan ook een trigger zijn.

Flauwvallen: stoot je hoofd niet!

De meeste mensen vinden flauwvallen maar gevaarlijk. Dit kan inderdaad het geval zijn wanneer je ongelukkig terecht komt en je hoofd stoot of bezeert. Toch is flauwvallen ook nuttig: door de liggende houding die je lichaam automatisch aanneemt kan er sneller zuurstofrijk bloed naar de hersenen gepompt worden. De zwaartekracht werkt dan niet tegen. Wie eenmaal is flauwgevallen kan er een angst voor ontwikkelen. Flauwvallen voelt soms alsof het leven uit je wegglijdt. Gelukkig is dit niet het geval: na enkele minuten kom je vanzelf weer bij. De arts kan dit versnellen door krachtig in de spier tussen hals en schouder te knijpen. Hoewel flauwvallen op zich zelden gevaarlijk is, kan het vallen wel gevaarlijk zijn. Het hoofd kan beschadiging oplopen, die soms zeer ernstig kan zijn. Flauwvallen kan soms voorkomen worden, vooral wanneer iemand vaker de neiging heeft om flauw te vallen. Het is daarom belangrijk bepaalde triggers maar ook voorafgaande signalen te herkennen.

Herken de signalen van flauwvallen

Voorafgaande aan het flauwvallen ga je vaak zweten en voel je je misselijk. Je voelt je draaierig en het wordt zwart voor de ogen. Er ontstaan problemen met het zien en vaak is er sprake van oorsuizingen. De hartslag vertraagt wat voor buitenstaanders en artsen waarneembaar is door de pols te voelen. Het gezicht wordt erg bleek: alle kleur verdwijnt. Soms voel je jezelf ertegen vechten en probeer je 'wakker' te blijven. Je zakt steeds dieper weg of bent plotseling weg. Je krijgt niks meer mee van je omgeving. Dit duurt enkele minuten waarna je weer bijkomt. Soms ben je even verward. langzaam komt de kleur in het gezicht weer terug. De hartslag heeft zich weer versneld. Er ontstaan vaak tintelingen in het lichaam, doordat het bloed weer normaal stroomt. Sta niet direct op: vaak voelen de benen nog zwak aan. Ook kan je je nog duizelig voelen en omkiepen.

Flauwvallen voorkomen: triggers vermijden

Flauwvallen wordt getriggerd door bepaalde oorzaken. Deze oorzaken kunnen vaak vermeden worden of men kan zich hierop voorbereiden. Grote angst en stress is een belangrijke trigger. Moet je onder behandeling bij een(tand)arts en voel je angst, maak dit dan bespreekbaar. Het helpt om een koud washandje op het voorhoofd te leggen en het hoofd wat lager te leggen dan de rest van het lichaam. Vaak wordt de behandelstoel gekanteld. Vooraf een kalmerend middel verminderd de angst.

Eet voldoende en op tijd. Een lage bloedsuikerspiegel kan voor flauwvallen zorgen. Ga nooit sporten wanneer je langere periode niks hebt gegeten. Voel je je slap worden tijdens de sport, neem dan een energiedrank of eet iets. Heb je last van suikerziekte/ diabetes, houdt hier dan rekening mee door op tijd te eten/ insuline in te nemen/ de adviezen van de arts op te volgen. Bij gebruik van bepaalde medicijnen kan flauwvallen soms voorkomen. Houdt hier rekening mee en bestuur geen auto of machines. Slaap voldoende. Te weinig slaap zorgt voor oververmoeidheid. Ook dit is een trigger en kan flauwvallen uitlokken. Heb je langdurige stress dan kan het voorkomen dat je tijdelijk slecht slaapt. Probeer eventueel de slaap overdag in te halen. Ga eerder weg van het werk of school om wat te rusten, ga op tijd naar bed en probeer een bepaald ritme in je dagindeling in te passen.

Tijdens de zwangerschap kan er soms een te lage bloeddruk ontstaan met flauwvallen als gevolg. Het is belangrijk dat de verloskundige de bloeddruk regelmatig controleert. Vocht vasthouden (oedeem) kan een teken zijn van een lage bloeddruk. Wees voorzichtig met een zwangerschap: flauwvallen kan aardig verkeerd uitpakken wanneer de vrouw op de buik valt. Voel je je duizelig, draaierig, misselijk, zweten of andere klachten tijdens de zwangerschap en komt dit vaker voor, ga dan langs de verloskundige of arts.

Soms ontstaat flauwvallen bij het plotseling opstaan, vaker wordt het alleen even zwart voor de ogen. Er is dan een probleem met het zenuwstelsel waardoor de bloedvaten in de benen onvoldoende wordt samengeknepen. Het bloed zakt dan naar de benen toe in plaats van naar de hersenen gepompt te worden. Dit komt vaker voor bij jongeren tussen de 15 en 25 jaar maar kan ook op latere leeftijd nog aanwezig zijn of ontstaan. Sta altijd rustig op en blijf even in de buurt van stoel of bed om eventueel direct weer te kunnen gaan liggen of zitten. Buig het hoofd naar voren wanneer je je duizelig voelt worden. Zo stroomt er sneller bloed naar de hersenen. Zelden is flauwvallen het gevolg van een hartafwijking. Toch zal de arts dit altijd controleren wanneer flauwvallen vaker voorkomt. Een enkele maal flauwvallen wordt niet als ernstig beschouwd. Gemiddeld valt 30 procent van de mensen ooit wel eens flauw.