De vijf meest voorkomende eetstoornissen

Anorexia Nervosa en Boulimia Nervosa zijn de twee bekendste eetstoornissen die regelmatig opduiken in boeken, film en de roddelbladen. Maar wat houden ze precies in? En welke eetstoornissen zijn er nog meer? Die vijf meest voorkomende eetstoornissen zijn:

• Anorexia nervosa
• Orthorexia nervosa
• Boulimia nervosa
• Binge eating disorder (BED)
• Eetstoornis Niet Anderszins Omschreven (NAO)

Oorzaken van een eetstoornis zijn vaak een samenspel van:

Culturele-, sociale-, psychologische- en biologische factoren

Anorexia nervosa (magerzucht)

Anorexia nervosa is waarschijnlijk de meest bekende eetstoornis. Er zijn al heel wat films over gemaakt en boeken over geschreven.

Criteria voor anorexia:

• weigering om het lichaamsgewicht te handhaven binnen een normale criteria
• ondergewicht 85% van de ondergrens
• extreme angst voor gewichtstoename
• onrealistisch zelfbeeld
• menstruatiestop van minimaal 3 maanden

Overige opvallendheden:

• een ongewone opvallende magerte
• hamsterwangetjes; als gevolg van irritatie van de speekselklieren door het braken
• aantasting van het gebit (braken)
• donsbeharing op het lichaam, soms ook op het gezicht
• koude handen en voeten
• droge en schilferige huid
• overmatige fysieke activiteit
• zeer lage calorie-inname
• uitblijven van menstruatie
• enorme kennis van voeding
• ontkenning van de stoornis

Meer dan 10% van de patiënten overlijdt aan de gevolgen van deze aandoening.

Orthorexia nervosa (juiste, rechte eetlust)

Iemand die aan orthorexia nervosa lijdt is volledig geobsedeerd met gezond voedsel en gezond leven.

Het begint vaak onschuldig; iemand vindt dat ze iets aan haar gezondheid moet doen. Vervolgens wordt het voedingspatroon drastisch omgegooid. In de meeste gevallen wordt deze persoon vegetarisch en vaak in een later stadium veganistisch. De persoon in kwestie gaat extra veel bewegen en sporten, vaak op het extreme af.
In een later stadium zal deze persoon gekookt en of gebakken voedsel gaan mijden en haar voedselinname beperken tot biologische rauwe groenten en fruit.
Vaak vermijden personen met orthorexia nervosa ook computers, mobiele telefoons en andere electrische apparatuur (electostress).

Hoewel van de buitenkant orthorexia veel op anorexia lijkt, is het compleet iets anders. Mensen met orthorexia hebben vaak suprerieure gevoelens tegenover andere mensen omdat zei wel gezond eten en goed voor hun lichaam zorgen, dit leidt ook weer tot een positief zelfbeeld en veel zelfvertrouwen. Mensen met anorexia hebben juist minderwaardige gevoelens, een negatief zelfbeeld en weinig tot geen zelfvertrouwen.

Kenmerken orthorexia:

• ontstaat vanuit de intentie om gezond te worden
• verslindt artikelen en publicaties over gezond eten
• weert stap voor stap steeds meer voedingsmiddelen
• geeft veel geld uit aan gezonde supplementen
• voelt zich superieur
• gezond eten en leven wordt een obsessie
• strekt zich uit naar andere aandachtgebieden; sport/leefomgeving
• vermagering door tekort aan essentiële voedingsmiddelen
• negatief spiraal wordt versterkt

Boulimia nervosa

Kenmerken boulimia:

• eetbuien waar men de controle totaal verliest
• compensatie gedrag (braken, laxeermiddelen, vasten, sporten)
• aanleg voor alcohol- en drugsmisbruik

Door de boulimia raakt het mechanisme van verzadiging en honger verstoord waardoor de persoon in een negatief spiraal terecht komt. Er is een mogelijkheid dat een laag serotoninegehalte ook leidt tot overeten.

Criteria voor boulimia:

• herhaalde perioden van eetaanvallen
• heel veel voedsel in een korte tijd naar binnen kunnen werken
• geen gevoel van beheersing
• compensatie gedrag
• minimaal 2x per week een eetaanval over een periode van 3 maanden
• kenmerken van gespleten zelfbeeld (goede kant/slechte kant, zwart/wit denken)

Overige opvallendheden:

• vaak een normaal gewicht
• braken ligt meer op de voorgrond dan bij anorexia
• hamsterwangetjes en gebitsaantasting
• problemen met de slokdarm
• sterk schommelend gewicht
• eetgedrag vaak gekoppeld aan omstreden emoties en gevoelens

Binge Eating Disorder (BED)

Een eestoornis die vaak niet erkent wordt is de eetbui-stoornis ofwel binge eating disorder. Een persoon met BED eet vaak erg veel voedsel in een hele korte tijd. Kenmerken zijn:

• frequent eten van abnormale hoeveelheden voedsel
• vaak sneller eten dan normaal
• het gevoel het eten niet meer onder controle te hebben
• schuld- en onrustgevoelens achteraf
• geen compensatie gedrag zoals bij boulimia nervosa!!!

Overige opvallendheden:

• overgewicht (niet altijd)
• vaak stiekem eten
• negatieve medische gevolgen (suikerziekte, hoge bloeddruk, cholesterol etc)

Mensen met BED mogen zeker niet op dieet. Het kan zelfs een omgekeerd effect krijgen en alles alleen maar erger maken. Psychotherapie is verstanding.

Eetstoornis Niet Anderszins Omschreven (NAO)

De eetstoornis NAO is erg onbekend. Om het plat te zeggen is dit het hokje waar je in wordt gestopt als je niet aan de criteria van een andere eetstoornis voldoet, terwijl er wel degelijk sprake is van een eetstoornis. Bijvoorbeeld: iemand heeft alle kenmerken van anorexia maar heeft geen ondergewicht. NAO is net zo ernstig als iedere andere eetstoornis en het is verstandig om professionele hulp toe zoeken als je jezelf hierin herkend.