Eetstoornis, eetprobleem: oorzaak en gevolg

Een eetstoornis ontstaat vaak als gevolg van een psychische stoornis, verwaarlozing, gebrek aan ouderlijk gezag, een vertekent zelfbeeld of een andere oorzaak. We onderscheiden verschillende soorten eetstoornissen. Hiervan kennen we pica (het eten van vreemde voorwerpen als glas, gipsplaten, aarde etc.), boulimia nervosa, anorexia nervosa, eetbuistoornis en nog andere stoornissen. Sommige zijn zeer ernstig en veroorzaken ziekten of zelfs de dood.

Wat is een eetstoornis?

Met een eetstoornis wordt bedoeld: geen normaal eetpatroon hebben. Eten, en vaak ook het lichaamsgewicht, zijn een obsessie geworden. Een eetstoornis valt onder de psychische stoornissen. Het kan gaan om een eetstoornis waarbij iemand sterk afvalt, maar ook juist veel aankomt. Daarnaast kan er een obsessie zijn voor het soort voedsel.

Andere problemen met eten zijn niet toe te schrijven aan een eetstoornis. Niet kunnen eten als gevolg van een lichamelijk klacht is geen eetstoornis. Ook het niet durven eten als gevolg van stikangst of overgeefangst is geen eetstoornis. Dit zijn gevolgen van een andere psychische stoornis of een lichamelijke klacht.

Verschillende stoornissen

Een stoornis is altijd onder te verdelen in verschillende typen. Van de eetstoornissen kennen we er meerdere, waaronder anorexia nervosa en boulimia nervosa de bekendste zijn. Bij kinderen is onder andere de eetstoornis pica het meest bekend. Vaak komt een bepaalde eetstoornis vaker voor onder een bepaalde groep mensen. Zo is van anorexia nervosa bekend dat deze het meest voorkomt bij jonge meisjes in de leeftijd van 12 tot 20 jaar. Oudere mensen hebben minder vaak een eetstoornis.

Anorexia nervosa

Dit is de meest bekende eetstoornis, maar wordt wel vaak verward met boulimia nervosa. Anorexia nervosa komt het meest voor bij jonge meisjes in de leeftijdsgroep van 12 tot 20 jaar. Het betreft hier een psychische stoornis die gekenmerkt wordt door het niet of zeer weinig eten en geobsedeerd zijn door het lichaamsgewicht. Deze groep patiënten heeft een vertekend beeld van zichzelf en vindt zichzelf te dik, ook wanneer ze vreselijk mager zijn. Ruim 18 procent van alle patiënten overlijdt ten gevolge van deze eetstoornis.

Boulimia nervosa

De tweede bekende eetstoornis, die vaak als anorexia nervosa wordt aangezien. Ook deze eetstoornis komt het meest bij jonge meisjes en vrouwen voor, in de leeftijd van 12 tot 30 jaar. De stoornis kenmerkt zich door eetbuien gevolgd door braken of laxeren. Laxeren gaat door middel van sterke laxeermiddelen, braken door middel van een vinger in de keel te steken. Vaak heeft de patiënt het gevoel geen controle over zichzelf te hebben. Bij boulimia sterft ruim 10 procent van alle patiënten als gevolg van deze eetstoornis.

Selectieve eetstoornis

Bij een selectieve eetstoornis is de patiënt heel kieskeurig en eet alleen maar bepaalde producten. Voedsel wordt anders ervaren en ze kunnen soms letterlijk ziek worden bij de gedachte aan het moeten eten van ander voedsel dan zij willen. Over het algemeen eten selectieve eters geen groenten en fruit, geen alcohol en geen vlees. Gezout voedsel wordt wel veel gegeten. De selectieve eetstoornis komt voor bij alle leeftijden. De sterftekans is vrijwel nihil, wel kunnen er gezondheidsproblemen ontstaan als gevolg van eenzijdige voeding.

Orthorexia nervosa

Orthorexia nervosa is een eetstoornis die niet officieel erkend is, maar zou kunnen vallen onder de selectieve eetstoornis. Bij orthorexia nervosa is de patiënt geobsedeerd door gezond voedsel. Dit begint vaak onschuldig, maar eindigt vaak in het alleen eten van rauw voedsel zoals rauwe groenten, fruit, vlees en vis. Voedingsmiddelen die bewerkt zijn of conserveermiddelen bevatten worden al helemaal niet gegeten. Er kan een ernstig tekort aan bepaalde vitaminen of mineralen ontstaan.

Binge eating disorder

De afkorting BED staat voor binge eating disorder en wordt ook wel eetbuistoornis genoemd. Er is sprake van eetbuien, waarbij de patiënt in korte tijd veel voedsel naar binnen werkt. Daarnaast is er geen sprake van laxeren of overgeven. Het voedsel blijft dus allemaal binnen. De stoornis duurt langer dan zes maanden en komt minimaal twee keer per week voor. Daarnaast komt de patiënt erg veel aan in gewicht. Vaak ontstaan er na verloop van tijd gezondheidsproblemen als gevolg van overgewicht. De stoornis komt in alle leeftijdsgroepen voor, en is een gevolg van een psychische stoornis of door een te streng dieet in het verleden.

Pica

Bij pica eet de patiënt dingen die niet als voedsel bestemd zijn. Het gaat hier om aarde, zand, munten, rubber, zalf, verf, gipsplaten, hout of ander niet-voedsel. Ook onbewerkte producten als zout, meel of ongekookte rijst of pasta's kunnen worden gegeten. Het komt vaak voor bij kinderen, maar wordt ook bij jong volwassenen redelijk veel gezien. Vaak is het dan wel al in de kinder-of puberteit begonnen. In de kindertijd wordt er veel in de mond gestopt, dit is een deel va de ontwikkeling. Onder invloed van verwaarlozing, een verstoorde ontwikkeling, gebrek aan ouderlijk gezag of door een psychische stoornis ontstaat pica. Inwendige bloedingen zijn soms het gevolg. Ook kunnen er ziekten als kanker ontstaan.

Ruminatiestoornis

Een ruminatiestoornis is het herkauwen van voedsel. Het komt vaker bij anorexia nervosa en boulimia nervosa voor. Vaak is er sprake van een ontwikkelingsstoornis. Voedsel uit de maag wordt via de slokdarm omhoog gebracht en weer herkauwd. Soms ook wordt het uitgespuugd. Als gevolg hiervan ontstaat er ondergewicht en uitdroging. Ook raakt de slokdarm beschadigd door het maagzuur dat telkens de slokdarm passeert. In een aantal gevallen leidt dit tot de dood.