Epilepsie, epileptische aanvallen

Epilepsie is een aandoening die zich uit in de vorm van aanvallen. De aanvallen verschillen van persoon tot persoon. Epilepsie wordt veroorzaakt door een stoornis in je hersenen. Bij de meeste mensen met epilepsie is er vaak geen duidelijke oorzaak te vinden. Epilepsie kan aangeboren zijn of later optreden en zich op elke leeftijd openbaren. Ruim 100.000 mensen in Nederland hebben epilepsie.

Wat is epilepsie?

Epilepsie wordt ook wel 'vallende ziekte' genoemd. Door een stoornis in je hersenen wordt epilepsie veroorzaakt. Er ontstaat een soort kortsluiting in je hersenen, waardoor je dus een aanval krijgt. Een aanval kan zich op verschillende manieren uiten. Iemand kan vallen, vreemde geluiden maken, schokken of even afwezig zijn. Epilepsie kan op iedere leeftijd ontstaan, maar in ongeveer 70% van de gevallen begint het rond het 20ste levensjaar.

Oorzaken epilepsie

Veel vormen van epilepsie worden veroorzaakt door aanleg, een hersenziekte of een hersenbeschadiging.

• Aanleg: Veel mensen hebben bij de geboorte al aanleg voor epilepsie. Dit kan gaan om erfelijke aanleg, of om een stoornis in de ontwikkeling van de hersenen.
• Ontstekingen in de hersenen: Bijvoorbeeld een hersenvliesontsteking.
• Hersenbeschadigingen: Zoals een hersentumor, herseninfarct of een hersenbloeding. Ook kan je epilepsie krijgen door een ongeluk.

Verschillende soorten aanvallen

• Absence: Een absence aanval, dit is een 'ik ben er even niet bij' aanval. Deze aanval valt niet op voor de buitenwereld, het lijkt alsof de persoon aan het dromen is en even niet oplet. Deze aanval duurt maar een paar seconden.
• Complexe partiële aanval: Deze persoon heeft een starende blik in zijn of haar ogen. Sommige plukken aan de kleren, en er wordt een smakkend geluid gemaakt met de mond. Er wordt wazig vooruit gekeken en de persoon reageert niet echt op wat je vraagt of vertelt. Deze aanval duurt één tot enkele minuten.
• Grote of tonisch-clonische aanval: Bij deze aanval voelt de persoon de aanval echt aankomen. Een raar gevoel in de maag, of het zien van lichtflitsen. Daarna raakt deze persoon buiten bewust zijn, en wordt helemaal stijf. Vaak gaat het lichaam schokken, krijgt een blauwe kleur en er kan schuim op de mond komen. Deze aanval houdt meestal na 3 of 4 minuten op. De hele hersenen doen mee met deze aanval.
• Eenvoudige partiële aanval: Dit is ook een aanval die de persoon aan voelt komen. Een arm of een been kan in een rare houding gaan staan, zonder dat de persoon dat wilt. Ook kan er misselijkheid optreden. Wel is de persoon gewoon bij bewustzijn en kan de persoon gewoon blijven praten. Deze aanval duurt enkele minuten.
• Myoclonie: Spierschokken in de armen en/of benen. De persoon is niet bij bewustzijn. De aanval is erg kort, vaak wordt het niet gemerkt dat de persoon niet bij bewustzijn is.
• Atonische aanval: Deze aanval zorgt voor een verslapping van de spieren, waardoor deze persoon flink kan vallen. Ook deze aanval is maar kort. Bij deze aanval kunnen er wel kneuzingen of zelfs botbreuken ontstaan door de plotselinge verslapping van de spieren en het eventuele vallen.

Behandeling epilepsie

De meeste mensen worden behandeld met anti-epileptica medicijnen. Deze medicijnen zorgen ervoor dat je aanvalsvrij wordt. Wanneer iemand niet goed reageert op de medicijnen, of de medicijnen helpen niet, dan kun je ook operatief worden behandeld. Een operatie wordt alleen gedaan als de chirurg overtuigd is dat hij de klachten kan verminderen.

Soms wordt ook het ketogeen dieet voorgeschreven. Het ketogeen dieet is een streng dieet, wat bestaat uit een minimale koolhydraat en eiwit inname, en een verhoogde vetinname. Hierdoor worden de aanvallen verminderd.

Ook kun je kiezen voor een psychologische behandeling. Dit is vooral voor mensen die erg angstig zijn voor een aanval, en problemen hebben met de acceptatie van epilepsie. Je kunt bij deze behandeling ook technieken leren om de epilepsie onder controle te krijgen.

Wat kan de omgeving doen als iemand een epileptische aanval heeft

• Maak strak zittende kleding rond de hals los.
• Verwijder kettingen om verwondingen te voorkomen.
• Leg een kussen onder het hoofd van de patiënt.
• Spreek de patiënt rustig toe om hem/haar gerust te stellen.
• Leg de patiënt in de stabiele zijligging. Vooral als de patiënt hard is gevallen en moeite heeft met ademhalen.
• Als de aanval langer duurt dan een paar minuten, bel dan de ambulance.

Wat kan je beter níét doen bij iemand met een epileptische aanval

• Probeer niet de schokken en de bewegingen in bedwang te houden.
• Geef de patiënt niets te drinken. Dit kan verslikken en verstikking veroorzaken.
• Verplaats de patiënt niet.