Hoornvlieszweer: symptomen, diagnose, behandeling en oorzaak

Als een ontsteking in het hoornvlies gaat zweren ontstaat er een pijnlijke hoornvlieszweer. Dit vlies zwelt uit, waardoor er een dikke witte plek in het oog ontstaat. Als een zweer niet wordt behandeld, kan dat blijvende schade veroorzaken aan het oog. Dat kan slechtziendheid en in het ergste geval zelfs blindheid aan een oog veroorzaken. Het is dan ook belangrijk om tijdig een dokter te bezoeken. De aandoening staat ook bekend als een ulcus van de cornea.

Oorzaak

Een hoornvlieszweer kan veroorzaakt worden door verschillende zaken. De belangrijkste oorzaken zijn een infectie of een verwonding. Er kan ook een combinatie van deze twee redenen optreden. Een lichte beschadiging aan het hoornvlies kan simpel overgaan in een infectie als de wond gaat ontsteken. Ogen zijn vatbaar voor tal van beschadigingen. Een ongeval met bijtende chemicaliën veroorzaakt vaak ook snel een hoornvlieszweer. Daaraan gaat geen infectie vooraf. Een ontstoken zweer kan zich steeds dieper in het hoornvlies nestelen. Ontstekingen die meestal ten oorzaak liggen aan een zweer zijn de herpes zoster, gordelroos en herpes-simplex. Patiënten met de ziekte van Graves lopen extra kans op het krijgen van een hoornvlieszweer. Wie medicatie als corticosteroïden gebruikt loopt ook meer risico. Daarnaast zijn mensen die contactlenzen dragen extra vatbaar. Een hoornvlieszweer kan iedereen treffen: jong én oud.

Symptomen

• Gevoel dat er een object in oog zit
• Pijn in oog
• Gevoeligheid voor fel licht
• Veel tranen
• Troebel zicht
• Witte vlek met pus in hoornvlies
• Bloeddoorlopen oog

Een zweer is te herkennen als een witte vlek met pus in het oog. In ernstige gevallen zitten er meerdere zweren in het hoornvlies. Ze hebben de capaciteit om zich diep in het oog te boren. Daarachter ontstaat een grote pusophoping.

Diagnose

Bij een verdenking van een hoornvlieszweer voert de arts een oogonderzoek uit. Dat gebeurt door fluorescerende oogdruppels in het aangetaste oog te druppelen. Een infectie met bijvoorbeeld het herpes-simplexvirus wordt al snel duidelijk in een degelijk onderzoek. Daarna wordt een uitstrijkje van het oog gemaakt waarbij weefsel op kweek wordt gezet. Die maakt duidelijk welke bacterie, virus of schimmel de ulcus veroorzaakt.

Behandeling

Een hoornvliesontsteking is een ernstige aandoening die onmiddellijk moet worden behandeld. Als dat niet gebeurt, treden er vaal tal van complicaties op, zoals een inwendige oogontsteking, glaucoom en een permanente achteruitgang van het zicht. Een oogarts is de aangewezen persoon om een cornea aan het ulcus te behandelen.

Medicatie

Als een bacterie de hoornvlieszweer veroorzaakt, worden er oogdruppels met antibiotica voorgeschreven. Bij grote zweren kunnen er ook spuitjes met antibiotica bij het oog worden gezet. De antibiotica komt dan sneller op de goede plaats. Soms volgt ook een behandeling met oogdruppels of oogzalf met corticosteroïden. Die onderdrukken lichamelijke reacties bij ontstekingen. Bij een virus schrijft de arts oogdruppels of oogzalf voor met antivirale middelen. Een virus zoals herpes geneest dan snel. Virale zweren komen helaas wel vaak vlug terug. Bij een schimmelzweer of een zweer door protozoa zijn er weer andere oogdruppels verkrijgbaar die zich richten op de vernietiging van de schimmel.

Breken van hoornvlies

Zoals eerder gezegd kan een onbehandelde hoornvlieszweer uitmonden in blijvende schade. Zo kan het hoornvlies breken, waardoor er een gat in het oog ontstaat. Het oog stroomt dan leeg en wordt een soort slap bolletje. Alleen een operatie kan dan nog redding bieden. In het ergste geval is een hoornvliestransplantatie nodig.

Hoornvliestransplantatie

Bij blijvende schade aan het hoornvlies kan een hoornvliestransplantatie uitkomst bieden. In het oog wordt dan hoornvlies van een overleden persoon geplaatst. Als dat nodig is, komt de patiënt op een wachtlijst in afwachting van een passende donor. Hoe snel dat kan, is afhankelijk van de wachtlijst. Bij de operatie verwijdert de chirurg een rond schijfje uit het hoornvlies en zet een schijfje uit een oog van een donor terug. De operatie vindt onder narcose of onder plaatselijke verdoving plaats. Omdat er afstoting kan plaatsvinden, zullen er langdurig medicijnen moeten worden gebruikt. Dat gebeurt in de vorm van oogdruppels. Ook komen er hechtingen in het oog die minimaal een jaar moeten blijven zitten.