Wat is het frontaal syndroom?

Onze hersenen zijn erg complex en we zijn nog niet in staat om ze volledig te begrijpen. Het is mogelijk dat u te maken krijgt met een aandoening van de hersenen. Een voorbeeld hiervan is het frontaal syndroom dat kan ontstaan na een trauma of een tumor in de frontale kwabben. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor zowel de betrokkene als voor zijn omgeving.

Frontale kwabben

Onze hersenen bestaan uit allerlei kwabben waaronder de frontale kwabben. Deze bevinden zich aan de voorkant van de grote hersenhelften en staan onder andere in voor planning en organisatie, impulsen, gedrag en emoties. Een aandoening aan de frontale kwabben betekent dus een grote impact op het dagelijks leven.

Wat is het frontaal syndroom?

Het ontstaat nadat de frontale kwabben een harde klap (bijvoorbeeld bij een verkeersongeluk of zware val op het hoofd) te verwerken krijgen. Het kan ook ontstaan door een hersenbloeding of herseninfarct (CVA). De gevolgen hiervan zijn op voorhand niet te voorspellen en uiten zich op verschillende gebieden zoals op cognitief en sociaal gebied. Bij sommigen merken we eveneens een verandering in het gedrag en de persoonlijkheid op.

De veranderingen op cognitief vlak

Mensen met een frontaal syndroom hebben moeite om dingen te onthouden, te plannen en te organiseren. De mentale flexibiliteit verandert en ze kunnen enkel eenvoudige taken uitvoeren. Het kan voor iemand erg moeilijk zijn om zich lang te blijven concentreren op een bepaalde taak. De stemming kan zeer wisselend zijn: het ene moment ontzettend vrolijk en het andere moment enorm depressief. De stemming kan ineens omslaan zonder dat er, voor de anderen lijkend, enige aanleiding voor is.

De veranderingen in het gedrag

Mensen met een frontaal syndroom kunnen soms erg onvoorspelbaar reageren. Hun acties kunnen gaan van volledig meewerkend tot agressief of ze zijn het ene moment helder en het andere moment erg verward.

Veranderingen in persoonlijkheid

Hun hele persoonlijkheid lijkt te zijn verandert en ze zijn niet meer dezelfde persoon als ze voor de aandoening waren. Een bekend voorbeeld hiervan is de 26 - jarige man uit Wales die tijdens het sporten een ongelukkige val maakte. Hij verbrak de relatie met zijn vriendin en leeft voortaan samen met een man. Het is tevens mogelijk om andere interesses te krijgen dan voorheen en zelfs een carrièreswitch is niet ondenkbaar.

Hoe komt men tot de diagnose?

Allereerst gaat men over tot een anamnese en worden er belangrijke vragen gesteld zoals: Hoe is dit gedrag tot uiting gekomen? Hoelang is dit aanwezig? Wat deed de patiënt voordien? Met behulp van een CT en/of MRI kan men nagaan of er een letsel in de hersenen aanwezig is. Indien nodig, kan er nog een neuropsychologisch onderzoek afgenomen worden dat de cognitieve functies meet. Nadien worden de resultaten besproken en komt men tot een diagnose.

Is er een behandeling voor het frontaal syndroom?

Er is geen behandeling voor het frontaal syndroom. Men kan enkel de symptomen proberen te onderdrukken door middel van medicatie, gedragstherapie, cognitieve therapie,... Vaak is er bij deze aandoening ook nog ander letsel (denk maar aan de revalidatie na een verkeersongeluk of CVA) waar men kine - en ergotherapie voor krijgt.

Hoe ga je om met mensen met een frontaal syndroom?

• Onthoud vooral dat ze niet altijd de ernst van de situatie inzien en dat hun cognitieve functies verminderd kunnen zijn. Ze leven in het heden en beseffen niet altijd wat er is gebeurd of in de toekomst zal gebeuren. Het is daarom belangrijk veel structuur en duidelijkheid aan te bieden.
• Lok geen discussies of conflicten uit en vermijdt situaties die een trigger kunnen veroorzaken.
• Zorg eveneens voor een stabiele en prikkelarme omgeving waar de betrokkene tot rust kan komen.
• Leg bij taken duidelijk uit wat er verwacht wordt en stuur bij indien nodig (bijvoorbeeld de maaltijd nuttigen). Leg alles langzaam en stap voor stap uit, verwacht niet dat hij of zij alles kan onthouden en blijf rustig in het herhalen van de stappen.
• Het duurt allemaal langer om de taken uit te voeren en men kan met gevoelens van frustraties, machteloosheid of zelfs angst (angst voor falen, reacties van anderen,…) geconfronteerd.
• Probeer op dat moment niet dwingend over te komen, ga zelf niet emotioneel reageren maar blijf rustig. Het kan helpen om iets anders te doen als de situatie uit de hand dreigt te lopen.

Tot slot

Een frontaal syndroom verandert niet alleen het leven van de betrokkene maar ook van zijn naasten. Er staat steeds een multidisciplinair team klaar om de betrokkene en zijn omgeving zoveel mogelijk bij te staan. Het is heel normaal als u met vragen zit en aarzel dan ook niet om ze te stellen. Het is belangrijk dat men voldoende steun krijgt van het multidisciplinair team om te leren omgaan met de nieuwe situatie.