Probleem of stoornis: Obsessieve-compulsieve persoonlijkheid

Mensen met deze stoornis streven perfectie na tot elke prijs en leiden rigide, strak gestructureerde, verstikte levens. Ze proberen hun omgeving en hun relaties voortdurend veel strakker onder controle te houden dan de situatie en de mensen kunnen hebben. Zoveel tijd en energie gaan zitten in het voorbereiden en grondig onderzoeken van ieder aspect van een project dat het nooit afkomt.

Beschrijving

U bent geweldig in het regelen van details en het werken op de vierkante centimeter zelfs zo dat u hopeloos inefficiënt wordt. Er gaat meer inspanning zitten in het maken van uitvoerige lijstjes van wat er gedaan moet worden dan het doen ervan zou kosten. U maakt een enorm punt van de meest onnozele beslissingen en u ergert iedereen door uw voortdurend uitstellen. Excessieve voorzichtigheid met een voortdurend opnieuw controleren op eventuele fouten leidt tot gigantische vertragingen die het project meer schaden dan welke kleine fout ook. Iemand werkt bijvoorbeeld tien jaar lang vlijtig aan zijn proefschrift maar krijgt het nooit af omdat hij nooit helemaal tevreden is over de laatste versie.

In uw morele opvattingen bent u heel star; u ziet ethische kwesties volstrekt zwart/wit, zonder ook maar het minste verzachtende grijs. Omdat u altijd ‘volgens het boekje’ te werk gaat, laat u zich leiden door de letter en niet door de geest van de wet. Voorschriften en procedures moeten slaafs worden gevolgd, ongeacht de omstandigheden. Deze scrupuleuze gestrengheid wordt zowel naar binnen als naar buiten gericht en ook op anderen geprojecteerd — u bent overmatig kritisch ten opzichte van uzelf en van anderen, en verwacht dat zij ook ongenadig kritisch ten opzichte van u zullen staan.

Als echte workaholic zit u behoorlijk vastgeketend aan uw werk en aan voortdurende pogingen tot zelfverbetering. Er is geen tijd om u te ontspannen of dingen domweg te doen omdat ze leuk zijn. Alle aandacht gaat uit naar een (stuk of wat) project(en), terwijl de rest van uw persoonlijk en beroepsleven in volstrekte wanorde verkeert. Tijdens (zeldzame) vakanties is elke minuut ingedeeld en is het niemand in uw gezin toegestaan eens lekker te niksen of tijd te verknoeien. U beoefent een of andere sport of hobby met uw gebruikelijke onverzettelijke methodische nadruk op perfectie en blijft onveranderlijk streven naar verbetering van uw marathontijd, golffhandicap of openingszet.

Uw relaties met uw collega’s willen ook niet zo best lukken. U kunt zich slaafs onderwerpen aan gezagsfiguren, of een machtsstrijd met hen aangaan. U bent koppig, onbuigzaam, u weet zeker dat uw manier de beste (en misschien de enige) is en verwacht gehoorzaamheid van hen die met u samenwerken of leven. Schipperen is niets voor u en u raakt geïrriteerd als andere mensen uw gedetailleerde instructies niet naar de letter opvolgen. Het soepel delegeren van verantwoordelijkheid valt u moeilijk omdat u meent de klus alleen zelf naar behoren te kunnen klaren. Maar u raakt zo in onbelangrijke details verstrikt dat ondanks al uw goede voornemens de deadline dikwijls niet gehaald wordt.

Uw liefdesrelaties staan stijf van de frustraties vanwege uw neiging tot voortdurend in de gaten houden, zeuren, u bemoeien met andermans zaken, verbeteren, koeioneren van en de baas spelen over mensen om wie u geeft. U maakt anderen horendol en woedend vanwege de mate van perfectie die u van hen verwacht. Ze vinden u stijf, star, emotieloos en gierig met uw lof. Ofschoon u van binnen de dingen misschien wel diep beleeft komt dat niet gemakkelijk naar buiten en voelt u niet op uw gemak bij mensen die hun gevoelens wat demonstratiever tonen.

U hebt zeker wel een geheime zachte, sentimentele en nostalgische kant — u huilt stilletjes bij films of tijdens het lezen van een boek of het luisteren naar muziek — maar u houdt uw gezicht in de plooi op momenten dat u met uw emoties voor de dag zou moeten komen. Zelfs in uw intiemste relaties kan er iets van terughoudendheid te voelen zijn. U geeft zelden een compliment en heeft moeite met het uitdrukking geven aan affectie, tederheid en warmte, ook al voelt u die wel degelijk.

U bent onnodig krenterig met geld en voert een onredelijk streng beleid met betrekking tot wat u uitgeeft, aan anderen geeft, hun toestaat uit te geven. Tegenover dit doodvallen op een cent kunnen ondoordachte grote uitgaven staan en u weet de prijs van alles maar de waarde van niets. Geld is iets wat je tot in het onzinnige op blijft stapelen als ‘appeltje voor de dorst’ en u bent een echte ‘hamster’ die zijn huis volstapelt met lege plastic doosjes, oude kranten, elastiekjes, eindjes touw en andere nutteloze rommel, omdat die ‘misschien nog weleens van pas komen’.

Diagnose volgens DSM IV

U vertoont een patroon van voortdurende gerichtheid op ordelijkheid, perfectie en alles in de hand houden ten koste van flexibiliteit, openheid en het af krijgen van dingen. Dit patroon blijkt uit het feit dat u minstens vier van de volgende slecht aangepaste trekken vertoont:

• U bent zozeer gericht op details, voorschriften, lijstjes, orde, Organisatie of schema’s dat u datgene waar het nu eigenlijk om gaat uit het oog verliest.
• Uw perfectionisme en overdreven strenge normen rijden u bij het voltooien van uw projecten in de wielen.
• U gaat zo buitensporig sterk op in uw werk en productief-zijn dat u weinig tijd over heeft voor vriendschappen en pret maken.
• U bent overmatig strikt, onbuigzaam, scrupuleus en star op het punt van moraliteit, ethiek of waarden.
• U hebt moeite met het weggooien van dingen die versleten of waardeloos zijn — zelfs dingen die geen sentimentele waarde hebben.
• Het kost u moeite anderen u te laten helpen of dingen voor u te laten doen, tenzij ze ze precies zo doen als u ze zelf zou doen.
• U bent enorm op de centen en geld uitgeven kost u verschrikkelijk veel moeite.
• U bent uitzonderlijk rigide en koppig.