Behandeling bij Alzheimer

Er zijn geen medicijnen die Alzheimer kunnen genezen, maar er zijn wel middelen die de snelheid waarmee de symptomen erger worden, kunnen vertragen. Dit zijn cholinesteraseremmers. Ze voorkomen dat een belangrijke stof, acetylcholine genoemd, uit de hersenen wordt verwijderd. Acetylcholine is een neurotransmitter die hersencellen helpt om boodschappen aan elkaar door te geven. Uit onderzoek is gebleken dat mensen met Alzheimer niet genoeg acetylcholine hebben.

Iedereen is anders

Cholinesteraseremmers zijn niet voor alle mensen met Alzheimer geschikt. Ze worden meestal alleen voorgeschreven voor het beginstadium tot de middelste fase van de ziekte. In elk land moeten medische deskundigen regels afspreken om te bepalen welke mensen ze mogen gebruiken. Zo kan iemands ziekte zo ver voortgeschreden zijn dat de medicijnen hen geen goed zouden doen. Elke persoon reageert anders op de medicijnen. Sommige mensen gaan merkbaar vooruit, terwijl anderen er helemaal niets aan hebben. Maar als iemand er baat bij heeft, duurt de heilzame werking meestal ongeveer een jaar. Voordat ze medicijnen voorschrijven, moeten artsen over de mogelijke bijwerkingen nadenken. De bijwerkingen kunnen zijn: duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en diarree. Veel mensen kunnen wel met deze ongewenste bijwerkingen omgaan, maar voor anderen zijn ze zo verontrustend dat ze alle voordelen van de medicijnen ongedaan maken. Verschillende mensen kunnen verschillende bijwerkingen hebben, en ze duren niet voor iedereen even lang.

Een nieuwe behandeling?

Een nieuw type medicijn dat memantine wordt genoemd, is misschien het eerste middel dat de beschadiging van de hersenen door Alzheimer tijdelijk kan stoppen. Het is het eerste medicijn dat gebruikt kan worden door mensen met Alzheimer in de middelste of een late fase van de ziekte. Wetenschappers moeten uitgebreider onderzoek doen ter bevestiging van de resultaten die in een kleine groep mensen die memantine kregen, zijn gevonden.

Na het innemen van het medicijn leken mensen iets helderder te denken en zich normaler te gedragen. Memantine lijkt te voorkomen dat gezonde hersencellen gedood worden door overtollige hoeveelheden van de neurotransmitter glutamaat, die weglekt uit cellen die door Alzheimer beschadigd zijn. Elke persoon reageert anders. Sommige mensen gaan vooruit, sommige blijven stabiel en bij andere heeft het medicijn geen effect. Bijwerkingen omvatten hallucinaties, duizeligheid en hoofdpijn.

Alternatieve behandelingen

Naast medicijnen zijn er vele andere manieren om ziektes te behandelen, alternatieve therapieën genoemd, en deze kunnen van pas komen bij de ziekte van Alzheimer. Deze methoden kunnen de ziekte niet genezen, maar kunnen wet enkele symptomen verminderen of de kwaliteit van het leven van Alzheimerpatiënten en hun familie verbeteren. Alternatieve therapieën mogen nooit gebruikt worden ter vervanging van de medicijnen die door de arts voorgeschreven worden, maar kunnen nuttig zijn naast de gebruikelijke medicijnen. Het is belangrijk dat de patiënt of de verzorger eerst met de arts overlegt alvorens een alternatieve therapie uit te proberen, omdat de alternatieve therapie misschien een negatieve invloed heeft op de andere medicijnen die de patiënt gebruikt. Enkele alternatieve therapieën worden hieronder beschreven.

Acupunctuur

In deze oude Chinese therapie worden hele dunne naalden door de huid gedrukt om genezing te bewerkstelligen. Het lijkt erop dat acupunctuur heilzaam kan zijn bij Alzheimer, maar er is meer onderzoek nodig.

Kruidengeneesmiddelen

Het kruidengeneesmiddel Ginkgo biloba, dat afkomstig is van de gingko, een Chinese boom, lijkt enkele geheugenproblemen die een gevolg zijn van Alzheimer terug te draaien. Veel studies worden uitgevoerd met dit kruidengeneesmiddel, dat heel weinig ongewenste bijwerkingen heeft.

Aromatherapie

Aromatherapie is het gebruik van lekker ruikende oliën en plantenextracten om iemand te helpen ontspannen of een gevoel van welzijn te bevorderen. Bij Alzheimer kan aromatherapie ook specifiekere voordelen hebben. Onderzoek heeft aangetoond dat aromatherapie met de geur van citroenmelisse het verlies van de neurotransmitter acetylcholine - een van de belangrijke stoffen die hersencellen gebruiken om met elkaar te communiceren - kan helpen voorkomen.

Massage

Een lichaamsmassage helpt gespannen spieren ontspannen en de bloedsomloop verbeteren.
Uit onderzoek blijkt dat een combinatie van aromatherapie en massage mensen met Alzheimer of andere vormen van dementie helpt om te ontspannen.

Creatieve therapieën

Veel mensen met Alzheimer vinden creatieve therapieën zoals muziek, dans, kunst en tuinieren stimulerend en prettig. Deze activiteiten helpen mensen om zich uit te drukken en meer grip op hun omgeving te krijgen. Muziektherapie, waarbij mensen samenkomen om onder begeleiding van een muziektherapeut muziek te maken, lijkt de symptomen van Alzheimer te verminderen. Veel mensen vinden het ook fijn om naar muziek te luisteren of met hun favoriete nummers mee te zingen of te dansen.

Herinneringstherapie

Psychologische therapieën, zoals herinneringstherapie, kan voor sommige Alzheimerpatiënten nuttig zijn. Bij herinneringstherapie krijgt iemand foto’s of films te zien, bijvoorbeeld van trams, vliegtuigen of filmsterren uit zijn of haar jeugd. Dit roept vaak vele herinneringen op. Kopieën van oude advertenties voor cornflakes, ingeblikte bonen en andere levensmiddelen kunnen gebruikt worden om moderne doosjes en blikjes eruit te laten zien zoals in de tijd toen de patiënt op school zat of voor het eerst aan het werk was. Sommige verzorgers hebben van plaatselijke toneelverenigingen jurken, pakken en andere kleren geleend die in de mode waren toen de patiënt jong was, om herinneringen op te roepen aan gezellige avonden met vrienden op dansfeesten en andere feesten.

Therapeuten geven meestal herinneringstherapie aan kleine groepen van mensen met Alzheimer. Door hun herinneringen met de groep te delen, kunnen ze trots zijn op hun prestaties, nieuwe vrienden maken en zich minder eenzaam voelen. Herinneringstherapie kan ook goed zijn voor verzorgers, omdat ze meer over hun dierbare te weten komen en dingen van hem of haar leren waardoor hun respect voor de persoon groeit en ze hem of haar beter kunnen begrijpen. Het doel van deze therapie is benadrukken wat ze zich kunnen herinneren, in plaats van wat ze zijn vergeten.

Veel plaatselijke afdelingen van Alzheimerorganisaties over de hele wereld hebben verzamelingen foto’s, videobanden en andere voorwerpen die misschien bruikbaar zijn voor herinneringstherapie.

Hulpmiddelen voor herinneringstherapie

Er zijn vele hulpmiddelen die nuttig kunnen zijn tijdens een sessie van herinneringstherapie. Hiertoe behoren:

• cd's en platen uit het verleden van de persoon
• geluidsbanden van oude radioprogramma's
• videobanden van oude films en familiebijeenkomsten zoals bruiloften of feesten
• fotoalbums
• modieuze kleren uit de jeugd van de persoon
• aandenkens aan belangrijke persoonlijke gebeurtenissen, zoals gewonnen prijzen en oorlogsmedailles
• oude recepten en nagemaakte oude blikjes en pakjes van levensmiddelen