Het bijnierschorscarcinoom, een vorm van kanker

In de schors van de bijnieren kan een tumor ontstaan. Dit wordt een bijnierschorscarcinoom genoemd. Een wat meer bekende term is bijnierkanker. De ziekte wordt als zeldzaam aangemerkt en er ontstaan in Nederland dan ook maar 50 nieuwe gevallen op jaarbasis. De bijnierschors ligt als een schil om het bijniermerg heen. De bijnier zelf ligt bovenop de nieren. De bijnierschors zorgt voor de productie van verschillende hormonen zoals cortisol, aldosteron en androgenen. Wanneer er een tumor ontstaat in de bijnierschors raakt de hormoonproductie van deze drie hormonen meestal ontregeld. Met ontregeld wordt bedoeld dat de hoeveelheid die geproduceerd wordt afwijkt van een normale productie.

Symptomen

De symptomen van bijnierkanker zijn afhankelijk van het soort weefsel waaruit de tumor is ontstaan. Wanneer het gaat om hormoonproducerend weefsel dan bestaat er de mogelijkheid dat de tumor ook hormonen produceert. Als de tumor hormonen produceert dan is er over het algemeen sprake van een ongeremde productie en dit kan problemen veroorzaken. De meeste symptomen van bijnierkanker zijn daarom ook hormoon gerelateerd.

Symptomen als gevolg van een teveel aan cortisol

Wanneer er sprake is van een overmatige cortisolproductie, kan het syndroom van Cushing ontstaan. Het syndroom van Cushing kan een heel scala aan klachten opleveren zoals oververmoeidheid, spierzwakte en overgewicht. Ook kunnen je bloedsuikerspiegel en bloeddruk stijgen. Verder kan er sprake zijn van wondjes die slecht genezen, een dunne kwetsbare huid en een overmatige lichaamsbeharing. In sommige gevallen kunnen er ook psychische klachten ontstaan.

Symptomen als gevolg van een teveel aan aldosteron

Wanneer er sprake is van een overmatige aldosteronproductie, kan het syndroom van Conn ontstaan. De symptomen die ontstaan ten gevolge van het Conn-syndroom vallen minder snel op dan bij het Cushing-syndroom. Hierbij moet je denken aan symptomen als vermoeidheid, spierpijn, hoofdpijn en vaak moeten plassen. Ook kan er sprake zijn van een verhoogde bloeddruk die in dit geval
niet of slecht zal reageren op medicijnen.

Symptomen als gevolg van een teveel aan geslachtshormonen

Wanneer er sprake is van een overmatige geslachtshormoonproductie, kan dit twee kanten op gaan. Als bij mannelijke patiënten te veel vrouwelijke hormonen worden geproduceerd, kan de lichaamsbeharing minder worden en kan er borstvorming ontstaan. Daar staat tegenover dat een overmatige productie van mannelijke hormonen bij vrouwen weer andere problemen geeft. Je moet hierbij denken aan overmatige beharing die je normaal alleen bij mannen hoort te zien maar ook het ontwikkelen van een zwaardere stem en puistjes.

Symptomen wanneer er geen overmatige productie is van hormonen

Wanneer de tumor geen extra hormonen produceert, ontstaan klachten meestal pas op een later tijdstip. De tumor is bij ontdekking dan al veel groter. Over het algemeen verschijnen er eerst klachten zoals pijn in de buik, een opgeblazen gevoel alsof je vol zit of maagklachten in combinatie met misselijkheid. In sommige gevallen is er ook sprake van gewichtsverlies, koorts en spierzwakte.

Risicofactoren

Er zijn geen risicofactoren in het dagelijks leven bekend die de kans vergroten op het ontwikkelen van een bijnierschorscarcinoom. Een erfelijke factor kan wel meespelen. Wanneer kinderen het Beckwith-Wiedeman syndroom of het Li-Fraumeni syndroom hebben, hebben ze meer kans op het ontwikkelen van bijnierkanker. Daarbij moet wel gezegd worden dat het syndroom erfelijk is maar de ontwikkeling van bijnierkanker niet.

Diagnosestelling

Om de diagnose bijnierschorscarcinoom te kunnen vaststellen, moeten er eerst een aantal onderzoeken worden gedaan in het ziekenhuis. Over het algemeen begint men met een echografie van de bijnieren. Hierbij werd er onderzocht of de bijnieren afwijkingen vertonen. Dit is niet genoeg om een diagnose te stellen. Er moet ter bevestiging een MRI-scan of een CT-scan worden gemaakt. Meestal wordt het bijnierschorscarcinoom gevonden als toevalsbevinding. De patiënt moet dan het onderzoek al ondergaan voor een ander probleem.

Behandeling

Wanneer de diagnose bijnierschorscarcinoom wordt vastgesteld, moet er een behandelplan worden gemaakt. Dit behandelplan is afhankelijk van het ziekteverloop en het stadium van de ziekte dat wordt vastgesteld bij de diagnose. Over het algemeen wordt er gekozen voor een operatie om de tumor te verwijderen. Na de operatie worden mitosaantabletten gegeven om ervoor te zorgen dat de kans op terugkeer van de tumor zo klein mogelijk is. Mitosaan is namelijk een stof die er voor zorgt dat er afbraak plaats vindt van de bijnierschors. Wanneer niet alle kankercellen uit het lichaam verwijderd konden worden, wordt er aanvullend nog een chemotherapie toegediend. Dit geldt ook voor patiënten waarbij het niet mogelijk is om de tumor te verwijderen. Radiotherapie wordt weinig tot niet toegepast. Verder is het mogelijk om mee te doen aan experimentele behandelingen.