Ziekte van Bechterew (spondylitis ankylopoetica)

De ziekte van Bechterew kent verschillende benamingen, de medische vakterm is spondylitis ankylopoëtica. Bij ongeveer 1 op de 500 mensen komt deze ziekte voor. Mannen krijgen het vier tot vijf keer zo vaak dan vrouwen. De oorzaak is vaak onbekend, maar erfelijkheid lijkt wel een rol te spelen. Volwassenen met de ziekte van Bechterew hebben 10 procent kans dit aan hun kind door te geven. De symptomen zijn vooral pijn en stijfheid. De wervelkolom kan scheef groeien. Veel mensen krijgen dan ook uiteindelijk een kromme rug. Vaak vragen patiënten zich ook af wat hun levensverwachting is.

Wat is de ziekte van Bechterew?

Bij deze ziekte gaat het om een chronische ontsteking die reumatisch is. Chronisch wil zeggen: een sluipende en blijvende ontsteking. Een ontsteking is een reactie van het lichaam op weefselschade. Reumatisch wil zeggen: klachten aan gewrichten, pezen en spieren die gepaard gaan met pijn.

Verschillende benamingen

De meeste ziekten hebben twee benamingen: de Latijns-Griekse en de Nederlandse. Maar deze ziekte heeft er meer. De ziekte van Bechterew heet in de medische vaktaal spondylitis ankylopoëtica. Andere benamingen zijn de ziekte van Strümpel of de ziekte van Pierre Marie.

• De Duitse internist Adolf von Strümpell ontdekte in 1884 dat deze ziekte een op zichzelf staand ziektebeeld had.
• De Russische neuroloog Wladimir Michailowitsj von Bechterew deed nader onderzoek ernaar.
• De Franse neuroloog Pierre Marie onderscheidde de ziekte in 1886 van andere ziekten en in 1898 kreeg het de naam spondylitis.

Oorzaak

Het is duidelijk dat de ziekte van Bechterew erfelijk bepaald is. Vaak komt het dan ook binnen één familie voor. Opvallend is dat mannen er vaker mee te maken krijgen dan vrouwen. Voor iedere vrouw met Bechterew zijn er 4 tot 5 mannen met deze zelfde ziekte. Vaak begint de ziekte al op jonge leedtijd, ergens tussen de 18 en 30 jaar oud. Gemiddeld komt deze ziekte bij 1 op de 500 mensen voor. Urineweginfecties en darminfecties spelen mogelijk een rol bij het ontstaan van de ziekte van Bechterew. Het gaat hier om infecties die veroorzaakt zijn door een bacterie. Waarschijnlijk speelt een te zware belasting van het lichaam ook een rol.

Symptomen

Als eerste zijn de wervelkolom en de heupen aangedaan. Er ontstaan ontstekingen aan de gewrichten die zich tussen de wervels bevinden. Ook ontstekingen aan de gewrichten van de heupen ontstaan. Hierdoor ontstaan er pijnklachten en stijfheid. De gewrichten verstijven als gevolg van verbening. Deze verbening treedt op door littekenweefsel dat zich tussen de wervels en in de gewrichten ophoopt als gevolg van de ontsteking. Dit littekenweefsel wordt hard, het verbeent. Juist hierdoor werken de gewrichten minder goed. Ze worden stijf en pijnlijk. De wervelkolom kan uiteindelijk vastgroeien waardoor er een blijvende en ernstige kromming van de rug aanwezig is.

Vaak zijn de eerste symptomen pijn laag in de rug en pijn aan de billen. Dit treedt vooral op in de ochtend (startpijn) en in de avonduren (belasting). Later zullen de pijnklachten en stijfheid ook in andere lichaamsdelen optreden. De elleboog, schouder, knie, pols, enkel etc. Maar ook rondom het borstbeen kan dit ontstaan. Dit geeft het probleem dat de patiënt moeilijker kan ademhalen, met benauwdheid als gevolg. Ook kunnen er zwellingen ontstaan ter hoogte van de gewrichten. Voorts kunnen er ook hartproblemen ontstaan, met name een onregelmatig hartritme.

Een belangrijk kenmerk van de ziekte van Bechterew zijn oogontstekingen. Het gaat hier niet om een eenmalige oogontsteking maar om een chronische of terugkerende oogontsteking. Het gaat voornamelijk om een ontsteking van de iris. Dit komt bij ongeveer een kwart van alle patiënten met de ziekte voor. Bij een aantal patiënten komt psoriasis voor. Dit is een chronische huidziekte die zich kenmerkt door een versnelde huidwisseling en sterke schilfering en roodheid van de huid.

Wat is de levensverwachting?

Vaak wordt gedacht dat de levensverwachting voor patiënten met de ziekte van Bechterew lager ligt. Niets is minder waar: patiënten met deze ziekte zullen net zo lang leven als andere mensen. Wel kan de levenskwaliteit sterk verminderd zijn door alle klachten.

Behandeling

Fysiotherapie is een veel voorkomende behandeling. Dit gaat stijfheid van de rug tegen. Door het regelmatig doen van oefeningen en beweging wordt voorkomen dat de rug krom gaat groeien. Ook moet de rug zoveel mogelijk recht gehouden worden. Daarnaast worden vaak medicijnen voorgeschreven ter behandeling van reuma. Ook ontstekingsremmers kunnen helpen. Vaak zal de patiënt tevens pijnstillers krijgen. Soms is een operatie noodzakelijk. Ook een ontsteking aan het oog moet behandeld worden.

Verder wordt aanbevolen om een stevig matras aan te schaffen, zodat pijnklachten en verstijving voorkomen kan worden. Bij een agressieve vorm van Bechterew is een rolstoel soms noodzakelijk. Bij de meeste patiënten zijn krukken handig en maken ze hier af en toe gebruik van. Voor een aantal patiënten zijn de krukken zelfs onmisbaar. Genezing is niet mogelijk. De meeste patiënten moeten dan ook leren leven met Bechterew. Voor sommigen is dit moeilijk omdat ze de agressieve vorm hebben of omdat hun levenskwaliteit te sterk achteruit gaat.