Wat is Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)?

ADHD is een afkorting van Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Letterlijk vertaald betekent dit aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit. Het is een ziekte die te herkennen is aan de symptomen: in dit geval, wat mensen doen. Mensen met ADHD hebben geen vlekken, een nare hoest, een vreemde kleur of een merkwaardige gelaatsuitdrukking. Mensen met ADHD zijn ook in bijna alle opzichten hetzelfde als andere mensen. Maar door een klein verschil in de wijze waarop hun hersenen werken, gedragen ze zich op een speciale manier die hun leven en dat van hun familieleden en vrienden heel moeilijk kan maken.

Niet alle mensen met ADHD hebben dezelfde symptomen, maar ze hebben allemaal een of meer van de volgende problemen:

• ze hebben moeite met opletten
• ze kunnen zich niet op één ding tegelijk concentreren
• ze kunnen vrijwel niet stilzitten
• ze doen dingen zonder bij de gevolgen stil te staan
• ze verliezen dingen, vergeten dingen en kunnen niet onthouden wat ze zouden moeten doen.

ADHD is een aandoening die vooral kinderen treft. Volwassenen worden ook getroffen, maar de schade die in het leven van kinderen wordt aangericht, is vaak veel groter omdat de aandoening een domino-effect heeft op gezinsleden, vrienden, klasgenoten en leraren, ADHD kan tot gevolg hebben dat kinderen geen vrienden kunnen maken, vaak in de problemen komen en hun huiswerk niet af kunnen maken,en dat hun gezin ontwricht raakt en hun klas in chaos vervalt.

Nu artsen de symptomen van de aandoening beter kunnen herkennen, wordt bij meer mensen - zowel volwassenen als kinderen - de diagnose ADHD gesteld, en worden meer mensen behandeld. Deskundigen denken dat minstens drie op de honderd kinderen in de leeftijd van vier tot veertien jaar, en mogelijk veel meer ADHD hebben. Niet al deze kinderen komen bij een arts terecht. In landen waar zo weinig artsen zijn dat zelfs levensbedreigende ziektes vaak niet behandeld worden, houdt niemand bij wie ADHD heeft. Maar onderzoek dat in veel landen is uitgevoerd, doet vermoeden dat het percentage kinderen met ADHD overal hetzelfde is, of ze nu in Hongkong, Honolulu, Australië of Afrika wonen.

Psychische aandoening

Het is niet moeilijk om te zien dat iemand ziek is als er duidelijke, lichamelijke symptomen van ziekte zijn. Als iemand pijn heeft, of een infectie die koorts veroorzaakt, of iets eet waardoor hij of zij misselijk wordt en moet overgeven, leven mensen mee en willen ze helpen. Maar als er iets misgaat in iemands hersenen, het controlecentrum van het lichaam, is hij of zij niet zo duidelijk ’ziek’.

Kinderen met ADHD kunnen zich soms zelfs niet lang genoeg concentreren om een eenvoudig bordspel te doen.

Toch kan een kleine ‘hapering’ in de manier waarop de hersenen werken een psychische aandoening veroorzaken waardoor iemand ongelukkig, vreemd of moeilijk in de omgang wordt. In plaats van mee te leven, maken mensen soms opmerkingen zoals: ‘Beheers je!’, ‘Je hebt geen zelfdiscipline’, ‘Zijn ouders kunnen het niet aan’ of ‘Ze zit in een moeilijke fase’. Ze beseffen niet dat deze kinderen hun gedrag misschien niet in de hand hebben.

Wie is ziek? Wie is normaal?

Tegenwoordig beginnen wetenschappers en artsen inzicht te krijgen in de oorzaken van ADHD en andere ziektes die het gedrag van mensen beïnvloeden.

We hebben vooruitgang geboekt sinds de tijd dat alle mensen die geestelijk ziek waren opgesloten werden, maar er zijn nog steeds veel vooroordelen over ziektes die de hersenen treffen. Het is moeilijk om het lastige gedrag van een kind met ADHD niet gewoon als ongehoorzaamheid of luiheid af te doen.

Kinderen met ADHD doen wat veel gewone kinderen soms doen, maar omdat ze ziek zijn, kunnen ze er niet mee ophouden. Zo rennen alle jonge kinderen veel rond. Maar een kind met ADHD raast rond als een raceauto in de hoogste versnelling.

Een gebroken arm wekt medeleven op, maar kinderen met ADHD maken anderen razend.

Kinderen met ADHD zijn hyperactief vergeleken met andere kinderen van dezelfde leeftijd. Alle kinderen vinden het moeilijk om de hele tijd op te letten in de klas of goed te luisteren naar de instructies voor het spelen van een nieuw computerspel, maar voor een kind met ADHD is dit vrijwel onmogelijk. Kinderen doen vaak dingen zonder erbij na te denken - ze kunnen soms impulsief zijn. Maar een kind met ADHD steekt rennend een drukke straat over ook al heeft zijn of haar moeder al duizend keer uitgelegd dat het gevaarlijk is.

Dit gedrag is net zo min als een pijnlijke tand of een gebroken arm de schuld van het kind, maar het wekt geen medeleven op. Het maakt anderen woedend.