Dagopvang bij beginnende dementie ook in belang mantelzorger

Ouderen blijven steeds langer zelfstandig thuis wonen. Maar bij personen met een psychogeriatrische indicatie ofwel dementie, is dat dikwijls geen eenvoudige opgave. Ondanks de inzet van partner, vaak de mantelzorger, is het een gecompliceerde en moeilijke taak om een nog niet volledig dementerende actief in zijn/haar waarde te laten. Zowel voor de patiënt zelf als voor de omgeving, kan een dagbesteding dan de noodzakelijke verlichting betekenen. Want de druk op de mantelzorger is vaak ongezond hoog.

Psychogeriatrie is een andere naam voor dementie

Onder de verzamelnaam dementie vallen allerlei hersenaandoeningen, met als kenmerk dat het verstandelijk functioneren dusdanig is achteruitgegaan, dat een persoon afhankelijk wordt van begeleiding en ondersteuning. Er treden bij dementie vaak niet alleen veranderingen op in het verstandelijk vermogen, want ook op gebied van stemming en gedrag kunnen de gevolgen dramatisch zijn.

Wat ervaart de persoon bij beginnende dementie

• Bij een beginnende dementie beseft de persoon dat er iets mis is en voelt zich, door de momenten van verwarring en desoriëntatie, dikwijls onzeker, angstig en onveilig. Soms durft hij/zij de beginnende dementie ook niet te bekennen en worden er trucs bedacht om de geheugenproblemen te verbloemen voor de omgeving.
• Het zelfvertrouwen loopt meestal behoorlijke averij op. En door de confrontatie met de eigen beperkingen kan er opstandig en agressief gedrag ontstaan. Depressiviteit en het vermijden van sociale contacten zijn bijkomende gevolgen.
• Om nog enig gevoel van zekerheid en veiligheid te behouden, klampt de persoon zich vast aan bestaande rituelen en vertrouwde personen.

Adviezen voor partner en mantelzorger

Voor de naaste van iemand die verstandelijk achteruitgaat, begint vanzelfsprekend alles met het onderkennen van de beginnende dementie. Bent u mantelzorger? Vraag dan hulp bij uw familie, buren of vrienden en neem via het gemeentehuis contact op met het sociaal wijkteam van uw gemeente. Het sociaal wijkteam van uw gemeente is in het kader van de wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) namelijk de aangewezen instantie voor hulp en advies. Met steun van mantelzorger/partner en professionele hulp kan een dementerende langer zelfstandig thuis blijven wonen zonder in een onverantwoord isolement te raken. Als dat resulteert in de juiste zorg blijft de oudere zolang mogelijk actief in z’n waarde. Daarbij zal ook dagbesteding vaak noodzakelijk blijken.

Dagbesteding belangrijk fenomeen

Dagbesteding voor dementerende ouderen heeft als doel de oudere zolang mogelijk geestelijk actief te houden. Maar een dagbesteding verlicht automatisch ook de zware taak van de mantelverzorger en/of partner. Een professioneel geleide dagbesteding voor dementerende ouderen zal speciale aandacht besteden aan de zelfredzaamheid van de oudere, alsook het behouden of activeren van aanwezige vaardigheden.

Activiteiten en bezigheden op de dagbestedingslocatie

Enkele voorbeelden van bezigheden zijn:

• de onderwerpen uit het nieuws doornemen aan de hand van een krant,
• samen met anderen koken en gezamenlijk de maaltijd nuttigen,
• gezelschapsspelen zoals ouderwets ganzenbord of puzzelen,
• onder begeleiding wandelen, fietsen, boodschappen doen,
• zingen, dansen en ouderengymnastiek,
• schilderen, breien en handenarbeid.

Uiteraard dient daarbij steeds rekening te worden gehouden met de behoefte, de achtergrond en de zorgvraag van elke persoon.

Praktische invulling

Een dagbesteding zal meestal op werkdagen plaats vinden gedurende enkele dagdelen per week. De zorgindicatie zal ook een rol spelen bij het aantal gewenste dagdelen. Afhankelijk van de wensen en behoeften van het individu, zal de groepsgrootte moeten worden bepaald waarbij tien personen meestal een maximum is.

Vervoer van en naar de dagbesteding moet worden geregeld, waarbij integer dient te worden omgegaan met sleutelbeheer, eigendommen, medicatie en andere privacy-gevoelige zaken.

Ondersteuning mantelzorger

Mantelzorgers hebben vaak gebrek aan voldoende steun en professioneel advies om de dementerende effectiever te kunnen begeleiden. Een goede dagbestedingsvoorziening zal daarom ook de nodige aandacht aan de mantelzorger besteden via bijvoorbeeld:

• informatieverstrekking over dementie,
• meeloopdagen op de locatie van de dagbesteding,
• persoonlijk advies en begeleiding.