Ziekte van Pfeiffer (mononucleosis infectosia)

Deze ziekte, ook bekend onder de naam klierkoorts, wordt veroorzaakt door een infectie met het Epstein-Barr-virus. Strikt genomen is de ziekte van Pfeiffer niet gelijk aan mononucleosis infectiosa, er bestaan namelijk verschillen (zie schema). Ondanks deze verschillen worden beide onder één noemer besproken.

Ziekte van Pfeiffer (mononucleosis infectosia)

Deze ziekte, ook bekend onder de naam klierkoorts, wordt veroorzaakt door een infectie met het Epstein-Barr-virus (EBV). Strikt genomen is de ziekte van Pfeiffer niet gelijk aan mononucleosis infectiosa, er bestaan namelijk verschillen (zie schema). Ondanks deze verschillen worden beide onder één noemer besproken.

Symptomen

Na een lange incubatietijd (vermoedelijk een tot twee maanden) ontstaat een moeheid die geleidelijk extreme vormen kan aannemen. Een tot twee weken na het begin ontstaat koorts met keelpijn, spoedig gevolgd door pijnlijke lymfeklierzwellingen , vooral onder de kaak en in de hals. Op de huid kan een exantheem (roodheid) verschijnen, meestal vlekkig van aard. Indien per ongeluk penicilline wordt voorgeschreven omdat gedacht wordt aan een bacteriële infectie ontstaat er een jeukende rode verkleuring van de huid. De eetlust is tegen die tijd veelal verdwenen en doordat de leer vaak bij het proces betrokken wordt kunnen patiënten gaak klagen over pijn rechtsboven in de buik. De milt is meestal licht tot matig vergroot. De keel is rood, de tonsillen (keelamandelen) zijn gezwollen. In het verloop van enkele weken nemen de meeste klachten in ernst af, terwijl de vermoeidheid en de gestoorde leverfuncties nog wekenlang aanwezig kunnen blijven.

Complicaties

Complicaties komen zelden voor. Meningitis serosa, pneumonie (longontsteking) en anemie (bloedarmoede) zijn het minst zeldzaam. In zeer zeldzame gevallen wordt de milt zo groot dat deze kan scheuren.

Behandeling

In het acute stadium wordt symptomatisch behandeld en bedrust voorgeschreven. Zodra de leverfuncties weer normaal zijn geworden kan de patiënt zijn normale werkzaamheden weer hervatten, de moeheid is dan inmiddels ook weer verdwenen.

Epidemiologie en preventie

Een groot deel van de bevolking komt gedurende het leven in contact met het EBV. Zij bezitten dan ook antilichamen tegen het virus en zijn immuun geworden. Besmetting vind plaats door intiem contact via het speeksel, de ziekte wordt ook wel de 'kissing disease' genoemd. De infectie vind meestal plaats op kinderleeftijd en verloopt dan in het merendeel van de gevallen subklinisch: er wordt een levenslange immuniteit ontwikkeld. Indien iemand de infectie op (jong)volwassen leeftijd doormaakt dan ontstaat er in 50% van de gevallen een klassieke mononucleosis. Preventie door middel van vaccinatie is niet alleen onmogelijk, maar ook niet noodzakelijk gezien het feit dat het ziektebeeld meestal een mild verloop kent.