Herpes simplex I en II

Het herpes simplex-virus type I veroorzaakt onder andere de welbekende koortsuitslag. Men noemt het type I ook wel het orale type omdat het overgebracht wordt via het speeksel. Type II wordt het genitale type genoemd omdat het verspreidt wordt via geslachtsgemeenschap.

Herpes simplex I en II

Het herpes simplex-virus type I veroorzaakt onder andere de welbekende koortsuitslag. Men noemt het type I ook wel het orale type omdat het overgebracht wordt via het speeksel. Type II wordt het genitale type genoemd omdat het verspreidt wordt via geslachtsgemeenschap.

Symptomen type I

Iedereen heeft wellicht al eens last gehad van koortsuitslag op de lippen. Er verschijnen dan kleine blaasjes op de huid van de lippen of rond de mond. In het najaar en de winter komen deze bij vele mensen steeds weer voor. De eerste besmetting wordt meestal in de vroege jeugd opgedaan.
Na incubatietijd van enkele dagen tot twee weken ontwikkelen zich verschijnselen van een stomatitis aphthosa (een pijnlijke zweervormige ontsteking in de mond) soms met algemene verschijnselen en koorts. De eerste infectie kan echter ook subklinisch (zonder verschijnselen) verlopen. In beide gevallen blijft het virus na genezing latent (sluimerend) in het lichaam aanwezig en kan later leiden tot de zogenaamde koortsuitslag. Het virus kan ook in het oog tot uiting komen. Het leidt dan tot een keratoconjunctivitis (droge ogen) met een droog, zanderig gevoel in het oog. Een ernstige vorm van terugkomst is de herpes-encephalitis (hersenontsteking). In dit laatste geval is een snelle behandeling noodzakeling want zonder adequate therapie overlijdt een groot deel van de patiënten.

Symptomen type II

De huidafwijkingen bij een infectie met het herpes-type-II-virus lijken sterk op die van het type I, maar de lokalisatie is anders. Bij de vrouw zitten de laesies (wondjes) op de cervix (baarmoedermond), in de vagina of op de labia (schaamlippen). Bij de man op de penis, voorhuid, scrotum en op de huid rond de anus en het slijmvlies in de anus.
Kinderen kunnen tijdens de geboorte door de moeder besmet rakaen. De ziekte die hieruit voortvloeit kan zeer ernstig verlopen met leveraandoeningen en verschijnselen van een encephalitis. Onderzoek heeft uitgewezen dat er bovendien een duidelijk oorzakelijk verband bestaat tussen de besmetting met het herpesvirus en het cervixcarcinoom (baarmoederhalskanker). Naarmate de vrouw op jongere leeftijd seksueel actief is en meer verschillende partners heeft gehad, is de kans op een herpes-besmetting met een daaruit voortvloeiend cervixcarcinoom groter.

Behandeling

Ernstige primaire infecties en patiënten met verlaagde immuniteit kunnen behandeld worden met aciclovir, een antiviraal middel. Dit is vooral bij oogafwijkingen en herpes-encephalitis van belang om ernstige gevolgen en /of restverschijnselen te voorkomen.

Epidemiologie en preventie

De meeste infecties van het type I treden op bij jonge kinderen, 90% daarvan verloopt symptoomloos. Op volwassen leeftijd is een groot deel van de bevolking al met het virus in contact gekomen en is het virus latent in het lichaam aanwezig. Preventie is dan ook niet mogelijk.
Het type-II-virus wordt door geslachtsverkeer overgedragen. Preventie is mogelijk door veilige sex.